Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 14-5-2022 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 14-5

Sự kiện trong nước

Ngày 14-5-1946, Bộ trưởng Bộ Nội vụ duyệt y chia thành phố Hà Nội ra làm 17 khu, mỗi khu có tên riêng: Khu Trúc Bạch, khu Đồng Xuân, khu Thăng Long, khu Đông Thành, khu Đông Kinh Nghĩa Thục, khu Hoàn Kiếm, khu Văn Miếu, khu Quán Sứ, khu Đại Học, khu Bẩy Mẫu, khu Chợ Hôm, khu Lò Đúc, khu Hồng Hà, khu Long Biên, khu Đồng Nhân, khu Vạn Thái, khu Bạch Mai.

Ngày 14-5-1951: Ngày truyền thống ngành Công Thương Việt Nam. Bộ Công Thương được thành lập ngày 14-5-1951 trên cơ sở đổi tên Bộ Kinh tế thành Bộ Công Thương theo Sắc lệnh số 21/SL của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngày 2-10-2008, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1418/QĐ-TTg lấy ngày 14-5 hằng năm là “Ngày truyền thống của ngành Công Thương Việt Nam”. Trải qua hơn 70 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, ngành Công Thương đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội, khẳng định vị trí đặc biệt trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp quan trọng cho công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.

leftcenterrightdel
Bác Hồ chụp ảnh với giới công thương Hà Nội ngày 18-9-1945 tại Bắc Bộ phủ. Ảnh: Tư liệu TTXVN 

Ngày 14-5-1951: Ngày truyền thống Trường Trung cấp Kỹ thuật mật mã quân đội, Bộ Tổng Tham mưu.

Ngày 14-5-1976: Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 109/QĐ-QP thành lập Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, trực thuộc Bộ Quốc phòng.

Ngày 14-5-1980: Ngày truyền thống Kho KT580 (Cục Kỹ thuật binh chủng, Tổng cục Kỹ thuật). Kho KT580 có nhiệm vụ tiếp nhận, bảo quản, cấp phát, thu hồi, chuyển giao vũ khí trang bị kỹ thuật, vật tư kỹ thuật tăng-thiết giáp cho các đơn vị phía Nam. 

Ngày 14-5-1992: Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội và Bộ Quốc phòng phát động Phong trào "Tặng sổ tiết kiệm tình nghĩa" trong cả nước, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân với những người có công với nước.

Ngày 14-5-2012: Ngày thành lập Trung đoàn 251, Vùng 2 Hải quân (Quân chủng Hải quân). Trung đoàn 251 thuộc Vùng 2 Hải quân, thành lập ngày 14-5-2012 trên cơ sở Tiểu đoàn 251 và Trung tâm ra-đa tầm xa (Bộ Tham mưu, Quân chủng Hải quân). Trung đoàn có nhiệm vụ quản lý, nắm chắc hoạt động của các mục tiêu trên biển từ xa trong khu vực được phân công và các mục tiêu trên không tầm thấp; ngoài ra, còn thực hiện nhiệm vụ chuyển tiếp thông tin, dẫn dắt tàu thuyền, hỗ trợ các lực lượng trong hoạt động tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, đảm bảo an toàn của các tàu thuyền hoạt động trên biển.

leftcenterrightdel
Bộ đội Trung đoàn 251 thực hiện nhiệm vụ chiến đấu hiệp đồng phiên ban trong huấn luyện ra-đa cơ động. Ảnh: Qdnd.vn 

Sự kiện quốc tế

Ngày 14-5-1936: Mặt trận nhân dân do Đảng Cộng sản Pháp làm nòng cốt đã giành thắng lợi lớn trong cuộc tổng tuyển cử năm 1936.

Ngày 14-5-1948: Israel tuyên bố là một nhà nước độc lập và thành lập chính phủ lâm thời. Ngay sau khi tuyên bố, Israel bị các quốc gia Ả Rập lân cận tấn công, gây ra cuộc chiến tranh Ả Rập-Israel.

Ngày 14-5-1955: Các nước Liên Xô, Bulgaria, Hungary, Cộng hòa Dân chủ Đức, Ba Lan, Romania, Albania và Tiệp Khắc đã ký kết Hiệp ước Hữu nghị, Hợp tác và Tương trợ tại Warszawa (Ba Lan), đánh dấu sự ra đời của Tổ chức Hiệp ước Warszawa - một liên minh quân sự-chính trị của các nước xã hội chủ nghĩa châu Âu.

leftcenterrightdel

Ký kết Hiệp ước Hữu nghị, Hợp tác và Tương trợ tại Warszawa, ngày 14-5-1955. Ảnh: Sputnik

Ngày 14-5-1973: Skylab, trạm không gian đầu tiên của Hoa Kỳ được phóng lên vũ trụ.

Ngày 14-5-1996: Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã ký lệnh chấm dứt việc coi Việt Nam là khu vực chiến sự sau 21 nǎm quân đội Mỹ rút khỏi miền Nam Việt Nam.

Theo dấu chân Người

Ngày 14-5-1922, Nguyễn Ái Quốc tham dự cuộc biểu tình phản đối chiến tranh do Đảng Cộng sản Pháp và Công đoàn Cách mạng quận “Seine” tổ chức tại Paris.

Ngày 14-5-1924, tập san “Inprekor” của Quốc tế Cộng sản đăng bài “Sự phá sản của chế độ thực dân Pháp” của Nguyễn Ái Quốc. Nhân việc Albert Sarraut, nguyên Toàn quyền Đông Dương và từng là Bộ trưởng Bộ Thuộc địa phải rời khỏi Chính phủ Pháp, bài viết đưa ra lời bình luận: “Việc cách chức này một lần nữa lại chứng tỏ cho chúng ta thấy rằng chế độ thực dân Pháp đã phá sản”, đồng thời lên án: “… chế độ thực dân Pháp chỉ làm lợi cho một bọn đầu cơ, cho những tên chính khách bất lương và vô tài ở chính quốc, cho bọn buôn rượu và thuốc phiện, cho lũ con buôn vô liêm sỉ và bọn lý tài xấu xa” .

Ngày 14-5-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Hội đồng Chính phủ tiếp tục nghe phái đoàn Chính phủ từ Hội nghị trù bị ở Đà Lạt trở về báo cáo tình hình và bàn về một số vấn đề ngoại giao. Trong ngày, Bác còn gửi điện đến Cao ủy Đô đốc Pháp D’ Argenlieu cảm ơn việc Chính phủ và Quốc hội Pháp đã đón tiếp trọng thị Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam do ông Phạm Văn Đồng dẫn đầu đã đến nước Pháp và bày tỏ: “Ao ước rằng những cuộc thương thuyết sau này tại Paris cũng sẽ thân mật như thế để mưu sự thịnh vượng chung cho cả hai dân tộc”.

Ngày 14-5-1954, Bác trả lời các câu hỏi của Hãng Thông tấn Nam Dương Antara (Indonesia) phỏng vấn một tuần sau Chiến thắng Điện Biên Phủ và vào thời điểm Hội nghị Geneve đang họp. Bác nêu rõ quan điểm “Nhân dân Việt Nam anh dũng chiến đấu mục đích là thực hiện một nước hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ, tự do... Nhân dân Việt Nam luôn luôn muốn giành độc lập và giải phóng nước Việt Nam bằng con đường hoà bình... Lập trường của chúng tôi để thương thuyết với Pháp đặng ngừng bắn, đình chiến và lập lại hoà bình ở Đông Dương là: thật sự độc lập, thống nhất và dân chủ tự do...”.

Ngày 14-5-1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh lên đường đi thăm và nghỉ ở Quế Lâm (Trung Quốc) nơi mà 20 năm trước Bác đã từng hoạt động sôi nổi nhằm chuẩn bị lực lượng cho cuộc Tổng khởi nghĩa - Cách mạng Tháng Tám 1945.

leftcenterrightdel
Chủ tịch Hồ Chí Minh làm thơ chữ Hán trên thuyền đi thăm sông Ly Giang, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), tháng 5-1961. Nguồn: Khu di tích Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch 
Cùng ngày, báo Nhân Dân số 2610 đăng Thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thiếu niên, nhi đồng cả nước, nhân kỷ niệm lần thứ 20 Ngày thành lập Đội Thiếu niên Tiền phong (15-5). Người căn dặn các cháu cố gắng thực hiện tốt 5 điều:

- Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.

- Học tập tốt, lao động tốt.

- Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt.

- Giữ gìn vệ sinh.

- Thật thà, dũng cảm.

 (Sách Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày này năm xưa, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, 2010 và Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, 2007)

Lời Bác dạy ngày này năm xưa

“Đảng mạnh là do chi bộ tốt. Chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt”.

Đó là lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi đến thăm và nói chuyện với lớp huấn luyện đảng viên mới do Thành ủy Hà Nội tổ chức, ngày 14-5-1966.

(Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, 2011)

leftcenterrightdel

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các học viên dự lớp bồi dưỡng đảng viên mới của Đảng bộ Hà Nội (14-5-1966). Ảnh: Tư liệu TTXVN 

Đây là sự đánh giá, khẳng định của Bác về bản chất, nguồn gốc sức mạnh của Đảng, vai trò, mối liên hệ mật thiết giữa đảng viên và chi bộ trong giai đoạn Đảng ta phát động thực hiện cuộc vận động chi bộ “bốn tốt”, đảng bộ “bốn tốt” và đạt được nhiều kết quả, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Quán triệt và thực hiện lời Bác dạy, từ khi thành lập đến nay, Đảng ta luôn nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của chi bộ, coi chi bộ là tế bào, là cơ sở của Đảng, là hạt nhân chính trị, lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ ở cơ sở; đảng viên là những người có trách nhiệm góp phần xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; đồng thời có trách nhiệm tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách đó với tư cách vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ của nhân dân. Do vậy, xây dựng chi bộ tốt, đội ngũ đảng viên tốt là nhiệm vụ thường xuyên, trọng yếu trong công tác xây dựng Đảng; làm cơ sở, nền tảng xây dựng Đảng ta xứng đáng với trọng trách là Đảng duy nhất cầm quyền, lãnh đạo toàn dân tộc thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Thực hiện lời Bác dạy, công tác xây dựng Đảng trong quân đội luôn được Quân ủy Trung ương, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong toàn quân quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện nghiêm túc. Chất lượng sinh hoạt, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ không ngừng được nâng lên. Đội ngũ đảng viên trong quân đội phát triển cả số lượng và chất lượng, luôn nêu cao tính tiền phong gương mẫu, có phẩm chất đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành các nhiệm vụ được giao; kiên định lập trường giai cấp công nhân, phấn đấu cho mục tiêu lý tưởng của Đảng, của quân đội; phát huy tốt tinh thần chủ động, sáng tạo, tự nguyện, tự giác, dám nghĩ, dám làm, gương mẫu trước bộ đội được bộ đội tin yêu, thật sự là hạt nhân lãnh đạo, đoàn kết trong đơn vị.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

Ngày 14-5-1964, trang nhất Báo Quân đội nhân dân đã đăng lời Hồ Chủ tịch trích trong cuốn Hồ Chủ tịch với các lực lượng vũ trang nhân dân: “Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại. Quân đội ta là quân đội nhân dân. Nhân dân có Đảng lãnh đạo. Đảng có chính cương chính sách. Đã là quân đội nhân dân thì phải học chính sách của Đảng”.

Ngày 14-5-1967, trang nhất Báo Quân đội nhân dân đã đăng Thư của Hồ Chủ tịch gửi quân và dân Vĩnh Linh bắn rơi 100 máy bay Mỹ, ngày 12-5-1967.

Ngày 14-5-1968, trang nhất Báo Quân đội nhân dân đã trích đăng Lời Hồ Chủ tịch: “Thắng lợi của quân và dân miền Nam ta rất to lớn và toàn diện, làm nức lòng đồng bào trong cả nước và anh em bạn bè khắp năm châu. Sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước của toàn dân ta đang tiến mạnh mẽ, tiến vững chắc đến thắng lợi hoàn toàn”.

leftcenterrightdel
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 14-5-1964, 14-5-1967 và 14-5-1968.

Ngày 14-5-1970, trang nhất Báo Quân đội nhân dân đã đăng Lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch ngày 3-11-1968: “Trước mắt chúng còn nhiều gian khổ, hy sinh nhưng sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước vĩ đại của nhân dân ta đang tiến mạnh đến ngày thắng lợi. Tổ quốc đang kêu gọi chúng ta hãy tiến lên đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược!”  cùng bức ảnh Hồ Chủ tịch thăm Viện bảo tàng Quân đội ngày 22 -12-1959.

Ngày 14-5-1971, trang nhất Báo Quân đội nhân dân đã trích đăng Di chúc của Hồ Chủ tịch: "Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của nhân dân ta. Các đồng chí từ trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình."

Ngày 14-5-1973, trang nhất Báo Quân đội nhân dân đã trích đăng Di chúc của Hồ Chủ tịch: "Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phần đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập dân chủ, và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới".

leftcenterrightdel
Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 14-5-1970, 14-5-1971 và 14-5-1973. 
leftcenterrightdel
 

KIM GIANG (tổng hợp)