Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng

Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 30-5-2022 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 30-5

Sự kiện trong nước

- Ngày 30-5-1921: Ngày mất nhà báo, nhà nghiên cứu văn hóa, dịch giả nổi tiếng Phan Kế Bính. Phan Kế Bính sinh năm 1875, tại Tây Hồ, Hà Nội. Đỗ cử nhân năm 1906 nhưng không ra làm quan, ông công khai hưởng ứng phong trào Duy Tân. Từ năm 1907, ông bắt đầu viết báo trong vai trò là một trợ bút, chủ yếu là dịch thuật, biên khảo sách chữ Hán và cộng tác với các báo: Ðông Dương tạp chí, Lục tỉnh tân văn, Trung Bắc tân văn. Ông đặc biệt nổi tiếng với cuốn biên khảo “Việt Nam phong tục”. Qua 47 mục thuộc 3 thiên, ông nghiên cứu một cách công phu, tỉ mỉ những phong tục, tập quán hàng nghìn năm của người Việt, tồn tại bảo lưu trong các quan hệ gia đình, nơi làng xã nông thôn và trong cộng đồng xã hội. Tên của ông được đặt cho một con đường ở phường Cống Vị, quận Ba Đình, Hà Nội.

Nhà văn, nhà nghiên cứu văn hóa, dịch giả Phan Kế Bính. Ảnh: Hanoitv.vn

- Ngày 30-5-1966, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký Quyết định số 42/QĐ-QP thành lập 3 Trung đoàn Tên lửa 261, 263 và 267 thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân.

1. Báo động chiến đấu tại Tiểu đoàn 59, Trung đoàn 261. Ảnh: Phongkhongkhongquan.vn

2. Thực hành tháo nạp đạn tại Tiểu đoàn 44, Trung đoàn 263. Ảnh: Phongkhongkhongquan.vn

3. Huấn luyện nội dung cẩu đạn trong dây chuyền lắp ráp đạn tên lửa tại Tiểu đoàn Kỹ thuật 55, Trung đoàn 267. Ảnh: Phongkhongkhongquan.vn

- Ngày 30-5-1979, tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khoá VI Quốc hội ra nghị quyết riêng về việc thành lập đặc khu kinh tế Vũng Tàu - Côn Đảo trực thuộc Trung ương. Theo nghị quyết này, đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo gồm có thị xã Vũng Tàu, xã Long Sơn thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Nai và huyện Côn Đảo thuộc tỉnh Hậu Giang.

Sở văn hóa thông tin đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo. Ảnh: Vetaucondao.vn

Sự kiện quốc tế

- Ngày 30-5-1778: Ngày mất Voltaire Francois Marie Arouet - vǎn sĩ, thi sĩ, kịch sĩ, sử gia, triết gia và đại biểu xuất sắc của triết học thời kỳ Ánh sáng Pháp. Ông sinh ngày 22-11-1694 ở Paris, tốt nghiệp đại học luật và làm việc ở toà án, sau chuyển sang viết vǎn. Ông sáng tác nhiều thơ ca, truyện ngắn, sử thi, khảo luận lịch sử và triết học. Nǎm 22 tuổi vì sáng tác những bài thơ châm biếm, ông bị bắt giam và trục xuất khỏi nước Pháp. Về chính trị, Voltaire tuy chống lại sự độc đoán của chính quyền chuyên chế nhưng lại đặt hy vọng vào những vị vua sáng suốt thấm nhuần triết học. Đối với nhân dân, ông bảo vệ tích cực những người bị áp bức nhưng không đồng ý bạo động. Ông đả kích kịch liệt Giáo hội thiên chúa giáo nhưng lại tuyên bố "Nếu không có Thượng đế thì phải tạo ra Thượng đế".

Voltaire đã có một vai trò to lớn trong việc truyền bá tư tưởng ánh sáng và có ảnh hưởng Cách mạng mạnh mẽ đối với những phần tử tư sản tiên tiến trong cuộc đấu tranh chống chế độ phong kiến.

Voltaire khi 24 tuổi do Catherine Lusurier vẽ.

Ảnh: Suckhoedoisong.vn

- Ngày 30-5-1967: Nhà vua của Jordan Hussein và Tổng thống Ai Cập Abdel Nasser ký hiệp ước liên minh quân sự chống Israel.

Ngày 30-5-1967, nhà vua Jordan Hussein (trái) và Tổng thống Ai Cập Nasser

ký hiệp ước liên minh quân sự chống Israel. Ảnh: Tuoitre.vn

Theo dấu chân Người

- Ngày 30-5-1922: Truyện ngắn đầu tiên viết bằng tiếng Pháp của Nguyễn Ái Quốc có nhan đề “Pari” được đăng trên tờ L'Humanité (Nhân Đạo, kéo dài 2 số). (Hồ Chí Minh toàn tập – Nxb. Chính trị Quốc gia- Sự thật, 2011, Tập 1)

- Ngày 30-5-1946: Tại cuộc mít tinh của nhân dân tổ chức tại Việt Nam Học xá (nay là Khu Đại học Bách khoa, Hà Nội) để tiễn đưa phái đoàn sang thăm nước Pháp khởi hành vào hôm sau, Bác thổ lộ: “Cả đời tôi chỉ có một mục đích, là phấn đấu cho quyền lợi Tổ quốc, và hạnh phúc của quốc dân... Bất kỳ bao giờ, bất kỳ ở đâu, tôi cũng chỉ theo đuổi một mục đích, làm cho ích quốc lợi dân. Vậy nên lần này, tôi xin hứa với đồng bào rằng: Tôi cùng anh em đại biểu sẽ gắng làm cho khỏi phụ lòng tin cậy của quốc dân”. Bác cũng căn dặn đồng bào ở nhà:

1. Đoàn kết chặt chẽ, tránh mọi sự chia rẽ.

2. Ra sức cần kiệm cho khỏi nạn đói khó.

3. Ra sức gìn giữ trật tự, tuyệt đối tuân theo mệnh lệnh của Chính phủ.

4. Đối với các kiều dân hữu bang, phải tử tế ôn hoà.” (Hồ Chí Minh toàn tập – Nxb. Chính trị Quốc gia Sự thật, 2011, Tập 4)

Lễ tiễn Chủ tịch Hồ Chí Minh lên đường thăm chính thức Cộng hòa Pháp, tại Việt Nam

học xá (Hà Nội, 30-5-1946). Ảnh: Bqllang.gov.vn

- Ngày 30-5-1957, nói chuyện với cán bộ, đảng viên và thanh niên lao động Hải Phòng, Bác Hồ đã thân tình trao đổi: “Muốn tiền đồ mình vẻ vang, mà nhất định tiền đồ mình vẻ vang thì phải làm cho cái tiền đồ của dân tộc, cái tiền đồ của nhà nước vẻ vang.” (Hồ Chí Minh toàn tập – Nxb. Chính trị Quốc gia - Sự thật, 2011, Tập 10).

Bác Hồ thăm cảng Hải Phòng ngày 30-5-1957. Ảnh: TTXVN

- Ngày 30-5-1959, Bác viết bài “Nông dân phải trồng cây chuẩn bị làm nhà ở” đăng trên Báo Nhân dân số 1901 đưa ra một ý tưởng là ngay từ bây giờ nếu có kế hoạch và phấn đấu để mỗi người, mỗi nhà trồng cây theo một định mức thích hợp thì chẳng lâu nữa chúng ta sẽ thực hiện được việc cải thiện nhà ở của đại đa số nông dân. Bài báo kết luận:

"Muốn làm nhà cửa tốt,

Phải ra sức trồng cây.

Chúng ta chuẩn bị từ rầy

Dăm năm sau, sẽ bắt tay dựng nhà”.

(Hồ Chí Minh toàn tập - Nxb. Chính trị Quốc gia - Sự thật, 2011, Tập 12)

Báo Nhân Dân, số 1901, ngày 30-5-1959, tr.2.

Ảnh: Hochiminh.nhandan.vn

Lời Bác dạy ngày này năm xưa

“Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.

Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc.

Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính.

Thiếu một mùa, thì không thành trời.

Thiếu một phương, thì không thành đất.

Thiếu một đức, thì không thành người”

Đây là lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài viết: “Thế nào là Cần”, ký bút danh Lê Quyết Thắng, đăng trên Báo Cứu quốc, số 1255, ra ngày 30 tháng 5 năm 1949. Bác đã đúc kết bốn đức: Cần, kiệm, liêm, chính là những phẩm chất cần phải có của mỗi con người, giống như quy luật tất yếu của tự nhiên. Mỗi người, nhất là những người có vị trí ảnh hưởng đối với xã hội, đối với cộng đồng phải luôn phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện và thực hành theo bốn đức: Cần, kiệm, liêm, chính; thiếu một đức tính cũng không thành người. Những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trò của cần, kiệm, liêm, chính đối với sự phát triển toàn diện con người cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Đây là những cơ sở khoa học, cách mạng để Đảng ta vận dụng trong chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa có đức, vừa có tài, vượt qua mọi cám dỗ, khó khăn, để phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trò chuyện với cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh Vĩnh Phúc ngày 2-3-1963.

Ảnh tư liệu

Trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra ngày càng nặng nề, đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quân đội phải luôn thấm nhuần lời dạy của Bác về vai trò của các đức cần, kiệm, liêm, chính đối với sự hình thành phẩm chất, nhân cách của mỗi người; kiên định, vững vàng về lập trường, quan điểm; tích cực tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống theo tư tưởng, tấm gương đạo đức và phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; quan tâm xây dựng đơn vị, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của bộ đội; luôn nêu gương, đi đầu trong sinh hoạt, học tập, công tác, cổ vũ bộ đội phấn đấu học tập, noi theo, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

- Trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 587 ra ngày 30-5-1959, có đăng trang trọng bức ảnh Bác Hồ đến thăm các cháu miền Nam.