17-11-1950: Ngày truyền thống Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam

Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 17-11-2021 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast tại đây và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện nổi bật trong nước và quốc tế ngày 17-11

Sự kiện trong nước

Ngày 17-11-1950, tại Chiến khu Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho Đại hội thành lập Ủy ban Bảo vệ Hòa bình Thế giới của Việt Nam - tổ chức đối ngoại nhân dân đa phương đầu tiên của Việt Nam, tiền thân của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam. Hai ngày sau, 19-11-1950, Đại hội thành lập Ủy ban bảo vệ Hòa bình Thế giới của Việt Nam được tổ chức trọng thể tại thôn Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Đại hội đã tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh là chiến sĩ hòa bình số một của Việt Nam, bầu bác Tôn Đức Thắng là Chủ tịch danh dự Ủy ban, bầu ban lãnh đạo của Ủy ban. Ủy ban có sứ mệnh tham gia vào phong trào đấu tranh vì hòa bình của nhân dân thế giới, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ, đoàn kết và hợp tác của nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới đối với sự nghiệp, đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

Ngày 3-12-2008, tại Thông báo số 204-TB/TW, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa X đã quyết định lấy ngày 17-11-1950 là Ngày Truyền thống của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (Liên hiệp Hữu nghị).

Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Truyền thống Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam năm 2020. Ảnh: Tuấn Việt.

Trong hơn 70 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thêm bạn bớt thù, đoàn kết vì lợi ích chân chính của nhân dân ta và nhân dân thế giới, Liên hiệp Hữu nghị và các tổ chức thành viên cùng với các lực lượng làm công tác đối ngoại nhân dân của cả nước đã có những đóng góp to lớn trong việc huy động nhân dân thế giới ủng hộ nhân dân Việt Nam trong đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, phá bao vây, cấm vận và trong công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, góp phần củng cố hoà bình, tăng cường tình hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trên thế giới.

Sự kiện quốc tế

Nicholas Appert. Ảnh tư liệu.

Ngày 17-11-1749: Nicolas Appert sinh tại nước Pháp. Ông là người đầu tiên trên thế giới đã chế tạo đồ hộp bảo quản thức ǎn. Nicolas Appert tìm ra cách để bảo quản thức ăn khi đặt trong khu vực có độ ẩm cao. Đó là nấu chín thức ăn ở nhiệt độ cao, sau đó bịt kín lại, hay còn gọi là "đóng hộp". Cách làm này đã giúp cho quân đội và hải quân Pháp thời bấy giờ không còn phải lo lắng về vấn đề lương thực, đồng thời giúp Appert nhận được nhiều giải thưởng của chính phủ.

Ngày 17-11-1869: Tại Ai Cập, Kênh đào Suez, điểm giao thông trọng yếu nối Đại Tây Dương và Biển Đỏ, chính thức được hoàn thành sau gần 11 năm với những khó khăn về kỹ thuật, chính trị và kinh phí thực hiện.

Các tàu chở hàng từ châu Âu sang châu Á có thể rút ngắn hành trình nhờ di chuyển qua kênh đào Suez. Ảnh: Reuters.

Ngày 17-11-1970: Nhà phát minh người Mỹ Douglas Engelbart nhận bằng sáng chế số 3.541.541 đối với chuột máy tính, trở thành cha đẻ của sản phẩm này.

Theo dấu chân Người

Ngày 17-11-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội đồng Chính phủ nghe báo cáo kế hoạch của Bộ Canh nông, thảo luận về tổ chức và quyền hạn của các Uỷ ban nhân dân, việc công bố bản dịch tiếng Pháp văn bản Dự thảo Hiến pháp. Buổi tối, Bác đến thăm cuộc họp trại của Hướng đạo sinh Việt Nam tổ chức tại Khu Việt Nam Học xá nhân kỷ niệm 15 năm ngày thành lập tổ chức này.

Chủ tịch Hồ Chí Minh làm việc tại Bắc Bộ Phủ năm 1946. Ảnh: Hochiminh.vn.

Ngày 17-11-1946, Bác đi thăm tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang. Tại hai địa phương này, Bác đã thăm các linh mục người Pháp, động viên các nhà hoạt động tôn giáo gìn giữ hòa khí đoàn kết lương giáo. Bác còn thăm nhiều trường học, bà con Hoa kiều và đến thăm hai làng Phù Lưu và Đình Bảng là địa điểm dự phòng cho kỳ họp thứ 2 của Quốc hội giữa lúc nguy cơ bùng nổ chiến tranh đang đến gần. Cùng ngày, Bác gửi Thông điệp tới Cao uỷ Pháp ở Sài Gòn, một lần nữa khẳng định: Nam bộ là đất của Việt Nam phù hợp với Tạm ước 14-9 và mong muốn các giải pháp thương lượng hoà bình, tránh dùng vũ lực trong quan hệ Việt - Pháp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đường đi công tác Đèo Khế, Thái Nguyên sang Tuyên Quang (năm 1947). Ảnh: Hochiminh.vn.

Ngày 17-11-1948, Bác khai mạc phiên họp của Hội đồng Chính phủ. Nhật ký Bộ trưởng Lê Văn Hiến ghi chép: Có mặt trên 20 vị. Cụ Phạm Bá Trực thay cho cụ Bùi Bằng Đoàn đại diện Quốc hội. Từ sáng đến 12 giờ đêm, hội đồng bàn gần 50 vấn đề... Hội đồng họp xong, Hồ Chủ tịch ra về ngay, mặc dự đêm đã khuya và rét mướt. Trước khi ra đi, Cụ dặn ai nấy sáng mai đều phải phân tán ngay. Có tin Pháp tấn công Việt Bắc trong hạ tuần tháng 11 này.

Ngày 17-11-1953, trong bài báo “Tinh thần quân lính Mỹ” với bút danh “Đ.X” đăng trên báo “Cứu Quốc”, Bác phân tích tinh thần lính Mỹ khi tham gia các cuộc chiến tranh can thiệp ở nước ngoài thường gặp những khủng hoảng về mục tiêu chiến đấu dẫn đến tinh thần bất mãn, phản chiến, để đi đến nhận định: “Chỉ có quân đội cách mạng mới có tinh thần quyết chiến quyết thắng, mới được nhân dân kính trọng và tin yêu”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì phiên họp Hội đồng Chính phủ sau chiến thắng Điện Biên Phủ tại xã Kim Quan, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang (23-7-1954). Ảnh: Hochiminh.vn.

Ngày 17-11-1954, tham dự họp Bộ Chính trị thảo luận đề án chuẩn bị cho việc thực hiện hiệp thương, tổng tuyển cử theo tinh thần của Hội nghị Geneva. Phân tích tình hình thực tế, Bác yêu cầu phải nghiên cứu kỹ để có những chính sách phù hợp đối với các tôn giáo.

Ngày 17-11-1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư trả lời giáo sư Lainớt Pôlinh của Mỹ, người đã chuyển bản Tuyên bố của 8 nhà trí thức đã được Giải thưởng Nôben về Hoà bình. Bức thư cảm ơn nhân dân Mỹ đã kiên quyết đấu tranh đòi Chính phủ Mỹ phải chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược ở Việt Nam. Bức thư cũng xác tín: “Hoà bình thật sự quyết không thể tách rời tự do và độc lập thật sự của dân tộc... Sự xâm lược của Mỹ là nguồn gốc duy nhất, là nguyên nhân trực tiếp của tình hình nghiêm trọng hiện nay ở Việt Nam... Nhân dân chúng tôi đánh giá cao những cuộc đấu tranh ấy của nhân dân Mỹ và rất xúc động trước những tấm gương anh dũng hy sinh của bà cụ Henga Hécdơ cũng như của các chiến sĩ hoà bình Noman Morixơn, Rôgiơ Lapotơ và chị Xilin Giancaoxki. Nhân dịp này, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn nhân dân Mỹ đang kiên quyết đấu tranh đòi Chính phủ Mỹ chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam và xin gửi đến gia đình các liệt sĩ tấm lòng thương yêu, cảm phục của nhân dân Việt Nam chúng tôi”.

(Sách Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày này năm xưa, NXB Chính trị quốc gia-Sự thật, 2010 )

Lời Bác dạy ngày này năm xưa

"Để đánh thắng kẻ thù chung, chúng ta nhất định phải đoàn kết chặt chẽ. Đoàn kết là sức mạnh vô địch của chúng ta", đây là khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài phát biểu tại Hội nghị đại biểu các Đảng Cộng sản và Đảng Công nhân quốc tế, họp ở Moscow, tháng 11 năm 1960.

(Hồ Chí Minh Toàn tập - Tập 12, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, 2011, tr724)

Chủ tịch Hồ Chí Minh với bạn bè quốc tế. Ảnh: bqllang.gov.vn

Trong bối cảnh chủ nghĩa cơ hội xuất hiện, các Đảng Cộng sản và Đảng Công nhân quốc tế đang có sự chia rẽ, bất hòa trong nhận thức và giải quyết các vấn đề quốc tế. Tại Hội nghị này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có bài phát biểu và kêu gọi sự đoàn kết thống nhất của các Đảng Cộng sản và Đảng Công nhân quốc tế trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung.

Lời khẳng định của Bác có ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tư duy nhạy bén, tầm nhìn xa trong rộng của Người trước các vấn đề quốc tế, qua đó nhằm tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của các Đảng Cộng sản và Đảng Công nhân quốc tế đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta.

Thực hiện lời dạy của Người đòi hỏi Đảng, Nhà nước và nhân dân ta phải thường xuyên chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, coi đây là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đoàn kết toàn dân tộc dựa trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo; lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” làm điểm tương đồng; tôn trọng những điểm khác biệt không trái với lợi ích chung của quốc gia - dân tộc; đề cao tinh thần dân tộc, truyền thống yêu nước, nhân nghĩa, khoan dung để tập hợp, đoàn kết mọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, chúng ta cần tăng cường đoàn kết quốc tế, đoàn kết với nhân dân lao động các nước, với các dân tộc, với nhân loại tiến bộ vì mục tiêu chung đấu tranh giải phóng con người khỏi ách áp bức, bóc lột, vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội; kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, tư tưởng sô vanh, nước lớn.

Các y, bác sĩ Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 3 của Việt Nam thực hiện nhiệm vụ tại Cộng hòa Nam Sudan. Ảnh do Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 3 cung cấp.

Quân đội ta cần gắn bó thủy chung, vô tư, trong sáng, chí nghĩa, chí tình với quân đội và nhân dân các nước anh em, bè bạn quốc tế; sẵn sàng làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả; không tự cao, tự đại hoặc kẻ cả, ban ơn, không ỷ lại, dựa dẫm vào sự giúp đỡ của quân đội và nhân dân các nước; góp phần tích cực vào xây dựng mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị với quân đội và nhân dân các nước, nhất là các nước có chung mục tiêu lý tưởng, các nước láng giềng, các nước bạn bè truyền thống, các nước lớn, phấn đấu vì hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực và trên thế giới. Cán bộ, chiến sĩ toàn quân quán triệt và nhận diện rõ đối tượng - đối tác của cách mạng, đối tượng tác chiến của quân đội, thực hiện nghiêm đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển. Không mơ hồ mất cảnh giác, không bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 17-11-1968 có đăng bài nói chuyện của Bác Hồ với các đại biểu công nhân và cán bộ ngành than.

Dấu ấn của Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân ngày 17-11-1968.

Trên Báo Quân đội nhân dân số ra ngày ngày 17-11-1969 có bài viết với tiêu đề "Sự nghiệp và truyền thống chiến đấu của Người đời đời sống mãi" của truyền thông quốc tế viết về Bác Hồ. Số báo còn đăng tải lời chia buồn của Đảng Cộng sản một số nước trên thế giới trước sự ra đi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.