Hermes 900 là UAV loại gì?

Là sản phẩm do Tập đoàn Elbit Systems phát triển, Hermes 900 được đánh giá là một trong những UAV tầm trung, thời gian bay dài (MALE) hàng đầu thế giới hiện nay.

Với động cơ Rotax 916 công suất 210 mã lực, UAV này có thể hoạt động liên tục tới 36 giờ, đạt tốc độ tối đa 220km/giờ ở độ cao 9.000m. Tải trọng tối đa 440kg cho phép tích hợp nhiều loại cảm biến và vũ khí như tên lửa dẫn đường Spike, biến nó thành một công cụ tấn công, trinh sát hiệu quả.

Hermes 900 thường được Không quân Israel triển khai trong các nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo, giám sát, trinh sát (ISR) và tấn công mục tiêu. Theo Elbit Systems, UAV này trang bị camera quang-điện tử, radar khẩu độ tổng hợp và hệ thống tác chiến điện tử, cho phép hoạt động ổn định trong nhiều môi trường chiến trường khắc nghiệt.

Năm 2023, Defense News từng dẫn báo cáo cho biết Hermes 900 đóng vai trò then chốt trong việc giám sát các hoạt động của Hezbollah dọc biên giới Israel-Lebanon. Với khả năng bay trong thời gian dài, nền tảng này có thể cung cấp dữ liệu tình báo theo thời gian thực, yếu tố được cho là sống còn trong tác chiến hiện đại.

UAV Hermes 900 có khả năng mang tải trọng lên tới 440kg, đủ để tích hợp nhiều loại cảm biến hiện đại và vũ khí dẫn đường chính xác. Ảnh: zona-militar.com

Với thiết kế mô-đun, UAV này có thể tùy biến cho các nhiệm vụ từ tuần tra biển, kiểm soát biên giới đến hỗ trợ nhân đạo. Jane’s Intelligence Review năm 2024 đánh giá Hermes 900 vượt trội so với phiên bản tiền nhiệm Hermes 450, nhờ hệ thống điều khiển qua liên kết vệ tinh, cho phép hoạt động ngoài tầm nhìn, lý tưởng cho các nhiệm vụ tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương. Tuy nhiên, chính khả năng này cũng khiến UAV dễ bị tác động bởi tác chiến điện tử, một điểm yếu mà Iran đã khai thác thành công.

Hermes 900 lần đầu được triển khai trong Chiến dịch "Protective Edge" (Vành đai bảo vệ) tại Dải Gaza vào tháng 7-2014, dù chưa hoàn tất toàn bộ tiêu chuẩn kỹ thuật. Hơn 1 năm sau, nền tảng này được đưa vào biên chế chính thức của Không quân Israel, trở thành nền tảng hiện đại và hiệu quả trong hệ thống trinh sát và tấn công tầm xa của nước này.

Không chỉ giới hạn trong lĩnh vực quân sự, Hermes 900 còn được điều động cho các nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn. UAV có thể mang theo 4 bè cứu sinh 6 chỗ (gắn hai bên cánh), kết hợp radar hàng hải và cảm biến quang-hồng ngoại để xác định vị trí nạn nhân, thả bè từ độ cao 183m với độ chính xác cao. Trong trận lũ nghiêm trọng tại Brazil, UAV này đã hỗ trợ hiệu quả các đội cứu hộ với dữ liệu hình ảnh thời gian thực từ trên không.

Tuy nhiên, trong các chiến dịch gần đây, Hermes 900 cũng đối mặt với tổn thất. Vào tháng 4-2024, một chiếc bị lực lượng Hezbollah bắn rơi. Đến tháng 6, một chiếc khác tiếp tục bị hạ. Và mới đây nhất, UAV này tiếp tục là mục tiêu trong không phận Iran.

Iran “hạ” UAV Hermes 900 bằng cách nào?

Theo giới chuyên gia quân sự, chiếc Hermes 900 bị bắn rơi trên bầu trời tỉnh Markazi là minh chứng cho sự cải thiện rõ rệt trong năng lực phòng không của Iran, kết quả từ việc kết hợp hiệu quả giữa vũ khí nội địa và hệ thống nhập khẩu. Một số nguồn tin cho biết Iran đã sử dụng hệ thống Arman do nước này tự phát triển, trong khi các nhà phân tích khác nghiêng về khả năng hệ thống S-300PMU-2 do Nga cung cấp đã được triển khai.

Theo Bộ Quốc phòng Iran, Arman - ra mắt năm 2022 - được trang bị radar độ phân giải cao cùng tên lửa đánh chặn có khả năng tiêu diệt mục tiêu ở khoảng cách lên đến 190km. Dù Hermes 900 có thiết kế tàng hình một phần, nhưng việc bay ở độ cao trung bình khiến nó vẫn có thể bị radar đối phương phát hiện. Trong khi đó, hệ thống S-300, được Iran biên chế từ năm 2016, cũng sở hữu năng lực tương tự Arman và hoàn toàn có thể tham gia vụ bắn hạ.

Iran xây dựng hệ thống phòng không theo mô hình đa tầng: Các radar cảnh báo sớm như Ghadir đảm nhiệm vai trò phát hiện mục tiêu từ xa và truyền dữ liệu về trung tâm chỉ huy. Từ đó, các tổ hợp tên lửa như Sayyad-2 (thuộc Arman) hoặc 48N6E2 (thuộc S-300) có thể đã được kích hoạt để tiêu diệt mục tiêu.

Ngoài hỏa lực, hoạt động tác chiến điện tử cũng có thể đóng vai trò quan trọng. Trong một bài phân tích đăng trên trang @MidEastWatch trên nền tảng X nhận định, Iran có thể đã gây nhiễu liên lạc vệ tinh của Hermes 900 trước khi khóa mục tiêu bằng tên lửa. Đây là chiến thuật từng được Iran áp dụng trong các vụ tấn công UAV tại Isfahan và Khorramabad trong năm 2024.

Ngoài sức mạnh của hệ thống phòng không Iran, giới chuyên gia cho rằng, điểm yếu kích thước lớn, với sải cánh dài khoảng 11m, cùng tiết diện phản xạ tín hiệu radar tương đối lớn khiến Hermes 900 dễ bị phát hiện. Không giống các UAV chiến thuật cỡ nhỏ, Hermes 900 là tài sản chiến lược với giá thành dao động từ 25 đến 30 triệu USD tùy cấu hình.

Việc mất một chiếc UAV như vậy không chỉ gây thiệt hại tài chính, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực tác chiến và thu thập thông tin tình báo, làm suy giảm mức độ nhận thức tình huống của Israel trước các động thái tiếp theo từ đối phương.

TRẦN HOÀI (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.