Căng thẳng Israel-Iran: Các quốc gia hoan nghênh lệnh ngừng bắn

Israel sẽ dừng việc tấn công vào Iran

Sau cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Tổng thống Mỹ Donald Trump, Israel đã thông báo sẽ không tiến hành thêm các đợt không kích nhằm vào Iran.

Theo các nguồn tin, Tổng thống Donald Trump đã có cuộc trao đổi “rất kiên quyết và thẳng thắn” với Thủ tướng Israel liên quan đến việc duy trì lệnh ngừng bắn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước báo giới trước khi lên chuyên cơ tới Hà Lan để tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO. Ảnh: Reuters

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã khẳng định điều này trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social. “Israel sẽ không tấn công Iran”, ông Trump viết. Thông điệp Israel sẽ không tiến hành tấn công Iran được Tổng thống Mỹ đưa ra ít phút sau khi ông lên tiếng chỉ trích cả 2 bên vì làm gia tăng nguy cơ phá vỡ thỏa thuận ngừng bắn.

Tuyên bố mới này của chủ nhân Nhà Trắng được xem là nỗ lực xoa dịu sau một buổi sáng đầy căng thẳng, khi lệnh ngừng bắn do ông làm trung gian dường như đứng trước nguy cơ đổ vỡ. Trước đó, ông Donald Trump đã thể hiện sự giận dữ rõ rệt đối với cả Iran lẫn Israel, cáo buộc 2 nước không tuân thủ cam kết vừa đạt được.

Về phía Iran, Tổng thống Masoud Pezeshkian tuyên bố, Tehran sẽ nghiêm túc thực hiện lệnh ngừng bắn, với điều kiện phía Israel cũng nghiêm chỉnh chấp hành.

“Nếu chế độ Zionist (phục quốc Do Thái) không vi phạm lệnh ngừng bắn, Iran cũng sẽ không vi phạm”, ông Pezeshkian nhấn mạnh trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, theo thông cáo đăng trên trang chính thức của Phủ Tổng thống Iran.

Trước đó, cả Israel và Iran đều cáo buộc nhau đã vi phạm lệnh ngừng bắn do Tổng thống Mỹ Donald Trump làm trung gian, đồng thời bác bỏ thông tin đã tấn công đối phương sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.

Các quốc gia hoan nghênh lệnh ngừng bắn

Phát biểu trong cuộc họp báo thường kỳ, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Nga hoan nghênh lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel, đồng thời nhấn mạnh hy vọng lệnh ngừng bắn này sẽ mang tính bền vững. Tuyên bố được đưa ra chỉ 1 ngày sau khi Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi có cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow.

“Đây chính là điều mà Liên bang Nga đã kêu gọi ngay từ đầu cuộc xung đột”, ông Peskov nói.

Theo phát ngôn viên Điện Kremlin, trong cuộc gặp với Tổng thống Putin, Ngoại trưởng Araghchi đã “đánh giá cao lập trường rõ ràng” của Nga trong vấn đề Trung Đông.

Trong ngày 24-6, Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran, cảnh báo rằng khu vực Trung Đông không thể chịu thêm bất kỳ sự leo thang căng thẳng nào.

Phát biểu tại Amsterdam trước cuộc gặp với Thủ tướng Hà Lan, ông Keir Starmer nhấn mạnh: “Tôi muốn lệnh ngừng bắn tiếp tục được duy trì”.

Ông Starmer cho biết sẽ tiếp tục thúc đẩy thông điệp kiềm chế và giảm căng thẳng với các nhà lãnh đạo trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh NATO, đồng thời khẳng định điều này phù hợp với lập trường lâu nay của ông về giải pháp ngoại giao và hành động có trách nhiệm.

Đặc biệt, ông tiết lộ đã có trao đổi riêng với Tiểu vương Qatar sau vụ tấn công hôm Chủ nhật, một động thái hiếm hoi cho thấy Anh đang âm thầm thực hiện vai trò trung gian trong nỗ lực ổn định khu vực.

Cùng quan điểm, Pháp cũng bày tỏ hoan nghênh lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel. Bộ Ngoại giao Pháp cũng đã kêu gọi Iran nhanh chóng tham gia đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận liên quan đến chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của nước này.

Trong một tuyên bố chính thức, Bộ Ngoại giao Pháp nhấn mạnh: “Pháp kêu gọi Iran không trì hoãn việc tham gia đàm phán nhằm tiến tới một thỏa thuận toàn diện, giải quyết mọi quan ngại liên quan đến các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo, cũng như các hoạt động gây bất ổn của nước này”.

Lệnh ngừng bắn là cơ hội để nối lại đàm phán

Ngày 24-6, trong thông điệp đăng tải trên mạng xã hội X, bà Kaja Kallas, Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), nhận định rằng lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran là một bước tiến tích cực, song vẫn còn rất mong manh và cần được củng cố bằng các nỗ lực ngoại giao.

“Tuyên bố ngừng bắn giữa Israel và Iran là tín hiệu đáng hoan nghênh, nhưng vẫn rất mong manh. Tất cả các bên cần tuân thủ nghiêm túc và kiềm chế mọi hành động có thể làm bùng phát bạo lực trở lại. Cần ngăn chặn mọi nguy cơ leo thang”, bà viết. 

Bà cũng nhấn mạnh rằng EU luôn sát cánh với những bên chịu ảnh hưởng từ xung đột, bao gồm cả Qatar, quốc gia bị ảnh hưởng trong loạt diễn biến căng thẳng gần đây.

Lực lượng cứu hộ Israel làm việc tại hiện trường sau 1 vụ tấn công. Ảnh: EPA

“Đây là thời điểm cần thiết để các bên quay lại bàn đàm phán. Hãy coi đây là bước ngoặt hướng tới ổn định khu vực”, bà Kallas nhấn mạnh, đồng thời khẳng định EU sẽ tiếp tục làm việc với tất cả các bên liên quan để thúc đẩy tiến trình ngoại giao.

Chương trình máy ly tâm của Iran bị “phá hủy”?

Theo đánh giá của David Albright, cựu thanh tra vũ khí hạt nhân Liên hợp quốc và hiện là Chủ tịch Viện Khoa học và An ninh quốc tế (ISIS), các cuộc không kích do Mỹ và Israel tiến hành đã “phá hủy” chương trình máy ly tâm của Iran, vốn là trung tâm trong nỗ lực làm giàu uranium ở cấp độ gần vũ khí.

Trao đổi với CNN sau khi phân tích ảnh vệ tinh và tham khảo các nguồn tin thân cận với chương trình hạt nhân Iran, Albright khẳng định: “Mức độ thiệt hại là rất lớn”.

Nói về chương trình hạt nhân của Iran, Tổng thống Donald Trump tuyên bố trước khi lên chuyên cơ tới Hà Lan để tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO rằng Iran sẽ “không bao giờ” khôi phục được chương trình hạt nhân. 

Iran khẳng định mong muốn duy trì quan hệ hữu nghị với Qatar

Theo thông cáo từ Bộ Ngoại giao Iran, Chính phủ nước này tái khẳng định mong muốn tăng cường quan hệ song phương với Qatar, đồng thời cam kết duy trì chính sách “láng giềng tốt”.

Trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Qatar, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi nhấn mạnh rằng Tehran sẽ tiếp tục thúc đẩy và củng cố mối quan hệ toàn diện giữa hai nước, dựa trên tinh thần láng giềng hữu nghị và lợi ích chung.

Ông Araghchi đồng thời khẳng định vụ phóng tên lửa của Iran nhằm vào căn cứ không quân Al Udeid của Mỹ tại Qatar vào đầu tuần này là hành động “nằm trong khuôn khổ quyền tự vệ chính đáng”, nhằm đáp trả các cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran một ngày trước đó.

Ngoại trưởng Iran nhấn mạnh rằng vụ tấn công không nhằm vào Chính phủ Qatar, và “không nên bị hiểu nhầm là hành động thù địch đối với một quốc gia hữu nghị và anh em”.

Ông cũng đánh giá cao vai trò “mang tính xây dựng” của Doha trong việc góp phần bảo đảm an ninh khu vực.

Australia sơ tán công dân bằng máy bay quân sự

Một chuyến bay đặc biệt của Lực lượng quốc phòng Australia (ADF) đã khởi hành từ Tel Aviv, đưa 119 công dân Australia cùng người thân rời khỏi Israel sau khi các chuyến bay thương mại bị gián đoạn do xung đột giữa Israel và Iran.

Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia cho biết, chuyến bay được tổ chức với sự phối hợp của lực lượng quốc phòng và các nhà ngoại giao, trong bối cảnh tình hình an ninh tại Israel khiến nhiều công dân Australia bị mắc kẹt.

Các chuyến bay thương mại hiện đã được nối lại một phần sau khi Israel và Iran đạt thỏa thuận ngừng bắn.

Trên trang mạng xã hội, Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong đăng một số hình ảnh cho thấy hành khách được đưa bằng xe buýt tới sân bay để lên chuyến bay hồi hương.

Iran bắt giữ công dân châu Âu bị tình nghi gián điệp

Theo Hãng tin bán chính thức Tasnim, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết đã bắt giữ 1 công dân châu Âu bị cáo buộc thu thập thông tin tình báo tại các địa điểm nhạy cảm và quân sự ở tỉnh Hormozgan, miền Nam Iran. 

Theo Reuters, danh tính và quốc tịch cụ thể của người này không được tiết lộ. Được biết, người bị bắt đã nhập cảnh Iran dưới danh nghĩa khách du lịch.

TRẦN HOÀI (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.