Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 5-8-2022 được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast tại đây và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm. 

Một số sự kiện trong nước và quốc tế diễn ra ngày 5-8

Sự kiện trong nước

Bìa Tạp chí Đỏ số 2. Ảnh: tapchicongsan.org.vn  

- Ngày 5-8-1930, Tạp chí Đỏ (tiền thân của Tạp chí Cộng sản) do đồng chí Nguyễn Ái Quốc sáng lập đã chính thức ra số đầu tiên. Qua các thời kỳ với các tên gọi khác nhau: Tạp chí Đỏ (1930); Tạp chí Cộng sản (1931); Tạp chí Bôn-sơ-vích (1935); Tạp chí Cộng sản (1941-1943); Tạp chí Sinh hoạt nội bộ (1947); Tạp chí Cộng sản (1950); Tạp chí Học tập (1955-1976); Tạp chí Cộng sản (1977 đến nay), Tạp chí đã đóng góp tích cực vào việc nghiên cứu, vận dụng, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đóng góp cho công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận, chính trị - tư tưởng và sự lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn cách mạng của Đảng.

- Ngày 2 và 5-8-1964, Hải quân nhân dân Việt Nam lần đầu tiên ra quân đối đầu với hải quân và không quân Mỹ đã dũng cảm chiến đấu, đánh đuổi tàu khu trục Maddox ra khỏi vùng biển Việt Nam, bắn rơi 8 máy bay trên vùng biển, vùng trời miền Bắc, làm nên truyền thống “đánh thắng trận đầu” và quyết tâm “dám đánh, biết đánh và  quyết đánh thắng” của Quân chủng Hải quân, ghi mốc son lịch sử vào truyền thống “Quyết chiến, quyết thắng” của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

- Ngày 5 tháng 8 năm 1965 tại xã Trung Lương, huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên - mảnh đất cách mạng của căn cứ địa Việt Bắc năm xưa, Trung đoàn công binh kiến trúc 299 được thành lập, với chức năng ban đầu là đơn vị xây dựng công trình cơ bản, chống chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ ở miền Bắc. Đáp ứng bước phát triển mới về tổ chức lực lượng phù hợp với phương thức tác chiến hiệp đồng binh chủng quy mô lớn, tháng 10 năm 1973 Trung đoàn công binh kiến trúc 299 được chuyển thành Lữ đoàn công binh hỗn hợp 299 đứng trong đội hình Quân đoàn 1 - quân đoàn chủ lực, cơ động, dự bị chiến lược đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Sự kiện quốc tế

Ngày 5-8-1802, Nhà toán học Henric Aben người Na Uy ra đời. Ông là người đã chứng minh thành công Định lý nhị thức tổng quát.

Ngày 5-8-1930, ngày sinh của Neil Alden Armstrong, là một phi hành gia và kỹ sư kỹ thuật hàng không vũ trụ người Mỹ, và cũng là người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng.

Theo dấu chân Người

- Ngày 5-8-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục những nỗ lực để cứu vãn sự bế tắc của Hội nghị Phôngtennơblô bàn về quan hệ Việt - Pháp bằng các cuộc tiếp xúc với Chủ tịch Quốc hội, lãnh tụ Đảng Xã hội Vanhxăng Ôriôn (Vincent Auriol), Chủ tịch Hội Nhân quyền Pháp, Giáo sư Êmin Can (Emile Kalm) cùng một số nghị sĩ...

- Ngày 5-8-1947, nhân dịp Đại hội Báo giới họp, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư chúc mừng và khích lệ: “Từ ngày kháng chiến, tuy hoàn cảnh khó khăn, các bạn đã cố gắng làm trọn nhiệm vụ. Thế là tốt lắm, nhưng các bạn cần phải cố gắng thêm” và nhắc nhở: “…lời lẽ phải phổ thông, dễ hiểu, đường hoàng, vui vẻ, làm cho người xem báo có thú vị mà lại có bổ ích. Chiến sĩ ở các mặt trận thì dùng súng chống địch, các bạn thì dùng bút chống địch. Kháng chiến nhất định thắng lợi và thành công!”.

Cùng ngày, Bác ký sắc lệnh quy định chức Tổng Chỉ huy Quân đội quốc gia (lúc này là Võ Nguyên Giáp) có quyền hạn và chức vụ như Bộ trưởng và là thành viên Hội đồng Liên bộ trong Hội đồng Chính phủ.

- Tháng 8-1948, Bác viết thư gửi ông Trưởng ty Bình dân học vụ Hà Tĩnh khen việc “tỉnh Hà Tĩnh đã có mấy làng thanh toán nạn mù chữ” và thư gửi đồng bào Quỳnh Côi (Thái Bình) là huyện đầu tiên trong cả nước đã thanh toán nạn mù chữ, trong đó, Bác khẳng định: “Đó là một thắng lợi vẻ vang… Thắng lợi đó là: Do sự săn sóc của các vị phụ lão và thân hào, thân sĩ; Do sự giúp đỡ của các cơ quan và đoàn thể; Do sự tận tuỵ của nam nữ giáo viên; Do lòng hăng hái của toàn thể đồng bào trong huyện. Chúng ta cũng phải nhắc đến sự đôn đốc của Nha và Ty Bình dân học vụ”.

Bác Hồ chụp ảnh lưu niệm với cán bộ, chiến sĩ tàu Hải Lâm năm 1961. Ảnh: baohaiquanvietnam.vn 

- Ngày 5-8-1965, nhân kỷ niệm 10 năm ngày thành lập Quân chủng Hải quân của Quân đội nhân dân Việt Nam, Bác viết thư bày tỏ: “Bác rất vui mừng khen ngợi thành tích vẻ vang về xây dựng và chiến đấu của các chú. Tuy còn non trẻ... hải quân ta đã anh dũng chiến đấu, tích cực tiêu diệt địch, bắn rơi máy bay và đánh đuổi tàu chiến Mỹ, đoàn kết lập công, bảo vệ nhân dân, bảo vệ vùng trời và vùng biển của Tổ quốc. Các chú đã nêu cao truyền thống anh hùng của dân tộc ta...”.

- Ngày 5-8-1968, nhân dịp ngành Hậu cần Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức Hội nghị lái xe giỏi và thợ sửa chữa xe giỏi toàn quân, Bác gửi tặng lá cờ đỏ thêu mấy dòng đề từ tặng:

“Yêu xe như con,

Quý xăng như máu,

Vượt mọi khó khăn,

Hoàn thành nhiệm vụ” .

- Ngày 5-8-1969, Bác Hồ và Thủ tướng Phạm Văn Đồng đến thăm ông bà Trịnh Đình Thảo và Đoàn cán bộ của Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hoà bình miền Nam Việt Nam vừa ra thăm miền Bắc.

(Theo Sách “Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày này năm xưa” và “Hồ Chí Minh toàn tập”, NXB Chính trị quốc gia-Sự thật)

Lời Bác dạy ngày này năm xưa

- Ngày 5-8-1947, nhân dịp Đại hội Báo giới họp, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư chúc mừng và khích lệ với những lời chỉ bảo hết sức cụ thể với người cầm bút: “…Chiến sĩ ở các mặt trận thì dùng súng chống địch, các bạn thì dùng bút chống địch...”. (Hồ Chí Minh (2009), Sđd, T.10, tr.615, 646)

Chủ tịch Hồ Chí Minh với cán bộ, nhân viên Báo Sự Thật (tiền thân của Báo Nhân Dân), khoảng năm 1948. Trong ảnh: Nhà báo Quang Đạm ngồi ngoài cùng bên phải. (Nguồn: Bảo tàng Báo chí Việt Nam) 

Lời dạy trên của Bác tưởng chỉ thích hợp hôm xưa, nhưng vẫn nóng hổi tính thời sự hôm nay, khi cả nước ta đang đồng lòng chung sức vừa đẩy lui đại dịch, vừa khẩn trương lo phục hồi sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, ổn định và từng bước nâng cao đời sống nhân dân.

Ngày nay, với cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đã và đang diễn ra một cách nhanh chóng, tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, người làm báo cần phải làm chủ công nghệ để truyền tải thông tin thật nhanh và thật chính xác. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là một nội dung tuyên truyền cơ bản, đồng thời là một trong những nhiệm vụ trọng yếu của các cơ quan báo chí - truyền thông của Đảng. Mỗi cơ quan báo chí phải đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân về công tác đấu tranh, phản bác các thông tin xấu độc, tự giác tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Với tinh thần trách nhiệm cao nhất, nhà báo phải kiểm tra tính chính xác của thông tin, không được phép xuyên tạc, sai lệch hoặc bóp méo, buộc tội vô căn cứ và bịa đặt thông tin hay phỉ báng, chống lại cơ quan công quyền, đe dọa, dùng lời lẽ ngông cuồng gây thù hằn dân tộc hay tôn giáo, gây mất đoàn kết nội bộ.

Phóng viên Báo Quân đội nhân dân tác nghiệp tại những điểm "nóng". 

Suốt trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ gay go, ác liệt, Báo Quân đội nhân dân đã thực sự là nguồn cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ trên mặt trận và nhân dân cả nước, góp phần tích cực giáo dục chủ nghĩa anh hùng cách mạng, xây đắp niềm tin và ý chí dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng quân thù. Sau ngày đất nước hoàn toàn độc lập, thống nhất, xây dựng quân đội trong hòa bình, Báo Quân đội nhân dân đã nhanh chóng xác định tốt yêu cầu, nhiệm vụ tuyên truyền trong giai đoạn mới, Báo Quân đội nhân dân đã nhanh nhạy nắm bắt vận hội mới của đất nước, khơi nguồn từ đường lối đổi mới của Đảng. Với truyền thống vẻ vang và sự phấn đấu không mệt mỏi của những nhà báo- chiến sĩ, Báo Quân đội nhân dân thực sự là cầu nối, là kênh thông tin có uy tín để nhân dân hiểu, nhân dân tin Đảng, Nhà nước và Quân đội; cán bộ, chiến sĩ thêm tin tưởng vào Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng. Tờ báo thực sự là người bạn, người đồng đội tin cậy của bộ đội, cựu chiến binh và của các tầng lớp nhân dân.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

- Trang hai Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 5-8-1965 có trích "Lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch nhân ngày 20-7".

Trang hai Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 5-8-1965 

- Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 5-8-1966 có đăng Thư khen của Hồ Chủ tịch gửi cán bộ, chiến sĩ Đội phòng cháy, chữa cháy Công an Hà Nội.

Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 5-8-1966 

- Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 5-8-1968 có đăng thư khen quân và dân Hà Tĩnh của Hồ Chủ tịch.

Thư khen quân và dân Hà Tĩnh của Hồ Chủ tịch đăng tải tại Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 5-8-1968 
 

THÙY ANH (tổng hợp)