Ngày 21-1-1924: Ngày mất của Lãnh tụ vô sản Vladimir Ilyich Lenin

Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 21-1-2022 còn được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast tại đây và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 21-1

Sự kiện trong nước

- Ngày 21-1-1968, Bộ Tư lệnh Mặt trận Đường 9 - Bắc Quảng Trị phát lệnh nổ súng tiến công Khe Sanh, với trận mở màn từ hướng Tây, đánh chiếm Chi khu quân sự quận lỵ Hướng Hóa và điểm cao 832. Từ đó đến ngày 9-7-1968, ta đã mở 4 đợt tấn công địch. Chúng phải rút chạy ở Khe Sanh. Ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 11 nghìn tên địch (trong đó có 2/3 là lính Mỹ), bắn rơi và phá huỷ 197 máy bay, bắn chìm, bắn cháy 80 tàu vận tải, phá hủy 78 xe các loại và nhiều phương tiện chiến tranh khác, buộc Mỹ - ngụy phải tháo chạy khỏi thung lũng Khe Sanh, tạo bước đột phá cho Cuộc tiến công chiến lược Xuân 1968.

Quân giải phóng đánh chiếm các mục tiêu của địch trong Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh 1968. Ảnh: Baoquankhu4.com.vn

Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh cùng với thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968 trên khắp các đô thị miền Nam đã làm thất bại chiến lược “Chiến tranh cục bộ” của Mỹ. Hy vọng giành thắng lợi quân sự của Mỹ trở nên mỏng manh, buộc chúng phải chuyển sang chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, đơn phương từng bước xuống thang chiến tranh, ngừng ném bom miền Bắc từ vĩ tuyến 20 trở ra, cử đại diện đàm phán với đại diện Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ở Paris, tiến tới rút quân về nước. Ý chí xâm lược của Mỹ bị giáng một đòn nặng nề. Ta thu được thắng lợi lớn cả về quân sự, chính trị và ngoại giao.

- Ngày 21-1-1976 là ngày đã thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng thành phố Sài Gòn - Gia Định do đồng chí Võ Vǎn Kiệt, Ủy viên ban chấp hành Trung ương Đảng lao động Việt Nam làm Chủ tịch, thay cho Ủy ban quân quản thành phố.

- Ngày 21-1-1983, theo Quyết định số 14/QĐ-TM của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung đoàn 665 được thành lập (nay là Công ty Cổ phần đầu tư và Xây lắp Thành An 665 trực thuộc Binh đoàn 11 - Tổng công ty Thành An).

Trong những năm tiếp theo, sau nhiều lần đổi tên, cho đến nay với truyền thống đơn vị Anh hùng, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ và người lao động Công ty đã đoàn kết, quyết tâm phấn đấu vì sự tồn tại và phát triển của đơn vị, vượt qua khó khăn thực hiện chuyển đổi cơ chế thành công và ngày càng khẳng định được uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp trên thị trường. Trải qua 39 năm xây dựng và trưởng thành, Công ty vinh dự được phong tặng danh hiệu đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 1986. Được Nhà nước Lào tặng thưởng Huân chương Isala hạng Nhất, Nhì. Đảng Nhà nước ta tặng Huân chương Chiến công hạng Ba. Huân chương Quân công hạng Ba. Huân chương lao động hạng Nhì. 5 cờ thi đua xuất sắc của Tổng cục Hậu cần, nhiều phần thưởng của các Bộ, Ban, Ngành và Binh đoàn 11.

Sự kiện quốc tế

- Ngày 21-1-1793: Vua Louis XVI của Pháp bị hành quyết bằng máy chém tại Quảng trường Concorde, Paris sau khi bị kết tội phản quốc.

- Ngày 21-1-1875: Ngân hàng Đông Dương được thành lập ở Paris theo sắc lệnh của tổng thống Pháp.

- Ngày 21-1-1924 là ngày mất của lãnh tụ phong trào cách mạng vô sản Nga Vladimir Ilyich Lenin. Ông là người sáng lập Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới, nhà lý luận mác xít và hoạt động cách mạng thực tiễn kiệt xuất, người thầy của giai cấp công nhân và dân tộc bị áp bức toàn thế giới. Lenin đặc biệt chú ý và đưa ra nhiều luận điểm quan trọng về phong trào đấu tranh của các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc.

Là một nhà tư tưởng vĩ đại, nhà lý luận chính trị kiệt xuất, trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Lenin đã có những đóng góp vô cùng to lớn cho sự nghiệp giải phóng nhân dân lao động toàn thế giới, đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc, đấu tranh cho hòa bình, độc lập, tự do của các dân tộc.

V.I.Lenin – lãnh tụ vĩ đại của giai cấp vô sản toàn thế giới, người sáng lập ra Quốc tế Cộng sản; đồng thời lãnh đạo nhân dân Nga tiến hành Cách mạng Tháng Mười Nga, lập ra Nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới do Đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo. Ảnh: Tư liệu/TTXVN

Lenin đã phát triển toàn diện và sáng tạo học thuyết Mác và nâng lên thành chủ nghĩa Mác - Lenin ngày nay. Lenin đã biến học thuyết của C.Mác và Ph.Ăng-ghen thành hiện thực: tiến hành thành công cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước Nga, đất nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới. Tên tuổi của V.I.Lenin mãi mãi gắn liền với phong trào cộng sản Nga và quốc tế.

Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 dưới sự lãnh đạo thiên tài của Lenin đã mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức, có ảnh hưởng to lớn đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 của Việt Nam.

- Ngày 21-1-2008: Tiếng Eyak ở Alaska đã bị tuyệt chủng sau khi Marie Smith Jones, người cuối cùng nói thứ tiếng này qua đời, một sự kiện đã trở thành biểu tượng trong cuộc chiến bảo tồn những ngôn ngữ sắp bị biến mất của thế giới.

Theo dấu chân Người

- Ngày 21-1-1926, nhân hai năm ngày V.I.Lênin mất, Nguyễn Ái Quốc, lúc này đang hoạt động ở Trung Quốc đã viết bài báo “Lênin và phương Đông” đăng trên tờ “Tiếng Còi” (Liên Xô) trong đó khẳng định: “Lênin là người đầu tiên đã đặt cơ sở cho một thời đại mới, thật sự cách mạng trong các nước thuộc địa… Đối với tất cả các dân tộc bị áp bức và bị nô dịch, Lênin đã thể hiện một bước ngoặt trong lịch sử cuộc đời đau khổ và bị mất quyền của họ, là tượng trưng cho một tương lai mới, xán lạn”.

- Ngày 21-1-1946, Bác kêu gọi đồng bào và các đoàn thể làm thế nào để chia sẻ cuộc vui Xuân mừng Tết với: “Những chiến sĩ oanh liệt ở trước mặt trận / Những gia quyến của các chiến sĩ / Những đồng bào nghèo nàn / Sao cho mọi người đều được hưởng các thú vui về Tết Xuân đầu tiên của nước Việt Nam độc lập".

- Ngày 21-1-1947, ứng với ngày 30 Tết Đinh Hợi, cái Tết kháng chiến đầu tiên nhưng Bác vẫn chủ trì Chính phủ họp tại phủ Quốc Oai bàn về vấn đề tản cư dân, động viên dân chúng và tăng gia sản xuất.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm và chúc Tết gia đình cụ Nguyễn Thị Khánh (phố Lò Đúc, Hai Bà Trưng, Hà Nội), ngày 30-1-1957. Ảnh tư liệu

- Ngày 21-1-1966, Bác Hồ về thăm Trại Kim Đồng (Hà Tây) nhân Tết Bính Ngọ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm trường Kim Đồng nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ, ngày 21-1-1966 (Mồng 1 Tết). Ảnh: BTHCM

(Sách Hồ Chí Minh ngày này năm xưa – Tập 1)

Lời Bác dạy Ngày này năm xưa

“Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”

Câu ấy Bác nói khi trả lời các nhà báo nước ngoài, được đăng trên báo Cứu quốc ngày 21-1-1946. Sau thắng lợi của cuộc tổng tuyển cử đầu tiên của nước Việt Nam độc lập và Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành Chủ tịch chính thức của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Các nhà báo nước ngoài đặc biệt quan tâm đến tiểu sử của Người, nhất là khi đoán biết người chính là Nguyễn Ái Quốc, một nhà cách mạng từ lâu đã nổi tiếng là chiến sĩ kiên cường đấu tranh cho độc lập dân tộc và cho phong trào cộng sản quốc tế. Họ hỏi Bác về rất nhiều điều, cả lý do và ý định của Bác khi nhận nhiệm vụ Chủ tịch nước. Bác đã trả lời rằng: “Tôi tuyệt nhiên không ham công danh phú quý chút nào. Bây giờ phải gánh chức Chủ tịch là vì đồng bào ủy thác thì tôi phải gắng sức làm, cũng như một người lính vâng mệnh lệnh của quốc dân ra trước mặt trận. Bao giờ đồng bào cho tôi lui, thì tôi rất vui lòng lui. Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Riêng phần tôi thì làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh nước biếc để câu cá, trồng hoa, sớm chiều làm bạn với các cụ già hái củi, em trẻ chăn trâu, không dính líu gì với vòng danh lợi". (Sách Hồ Chí Minh Toàn tập - Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật - tập 4)

Chủ tịch Hồ Chí Minh làm việc tại chiến khu Việt Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ảnh: Tư liệu.

Câu nói thật giản dị mà thấm đậm triết lý cao sâu! "Ham muốn tột bậc" của Bác Hồ chính là khát vọng của nhân dân ta trong cuộc đấu tranh suốt 80 năm chống ách thống trị của chủ nghĩa thực dân và phong kiến để giành lại độc lập, tự do và xây dựng cuộc sống mới. "Ðộc lập, tự do, hạnh phúc" là lý tưởng chiến đấu, là lẽ sống, là hệ giá trị vô giá mà Bác Hồ đề ra cho việc xây dựng đất nước, trước đây cũng như hiện nay. Vì lý tưởng ấy, vì hệ giá trị ấy mà nhân dân ta đã đi theo Ðảng làm Cách mạng tháng Tám thành công, tiến hành hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, cứu nước thắng lợi, và ngày nay đang tiến bước trên con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

"Ham muốn tột bậc" của Bác không chỉ là câu nói xuất phát từ đáy lòng mà còn là mục tiêu hành động nhất quán của Người, một người suốt đời vì nước, vì dân, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Với Người, không có hạnh phúc nào lớn hơn là hạnh phúc được phục vụ cách mạng, phục vụ Tổ quốc và nhân dân. Trong giáo dục cán bộ và đảng viên, Người luôn nhắc nhở: "Ðảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Nó phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng". "Ðảng ta vĩ đại, vì ngoài lợi ích của giai cấp, của nhân dân, của dân tộc, Ðảng ta không có lợi ích gì khác". "Ðảng ta là một Ðảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Ðảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân".

Đó là ham muốn cho mọi người có cơm ăn áo mặc, được học hành, tức là cái bụng được no, cái đầu được sáng. Đơn giản vậy thôi, nhưng đó chính là sự phấn đấu của các thế hệ người cộng sản Việt Nam mà Hồ Chí Minh đã truyền lửa hành động từ những tháng năm đầu tiên của Nhà nước non trẻ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Hiện nay, người càng có chức quyền cao trong xã hội thì sự cám dỗ càng nhiều, càng mạnh. Phải làm chủ bản thân mình, biết vượt qua chính mình thì mới đạt được cái đức như Chủ tịch Hồ Chí Minh “tuyệt nhiên không ham muốn công danh phú quý một chút nào” và “không dính líu gì tới vòng danh lợi”. Những cám dỗ đó như ma túy, cần cảnh giác và cần sự tu dưỡng rèn luyện bản thân. Vật chất, của cải, tiền bạc...tự nó không có lỗi. Lỗi là ở người sử dụng nó. Không ít kẻ sẵn sàng làm nô lệ cho danh lợi mà bị sa xuống hố của tội lỗi. Không được làm nô lệ cho nó. Đất nước đang bước sang năm thứ 36 của sự nghiệp đổi mới. Cần lắm đội ngũ cán bộ thấm đượm tinh thần không dính gì tới vòng danh lợi mà Hồ Chí Minh đã nói năm xưa. Chỉ có như vậy, đất nước mới thật sự vào Xuân.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

- Ngày 21-1-1966, trên trang nhất báo Quân đội nhân dân số Tết Bính Ngọ có đăng thơ chúc mừng năm mới của Bác Hồ: “Mừng miền Nam rực rỡ chiến công/ Nhiều Dầu Tiếng, Bàu Bàng, Plây me, Đà Nẵng.../ Mừng miền Bắc chiến đấu anh hùng, / Giặc Mỹ leo thang ngày càng thua nặng./ Đồng bào cả nước đoàn kết một lòng, / Tiền tuyến hậu phương, toàn dân cố gắng. / Thi đua sản xuất, chiến đấu xung phong, / Chống Mỹ, cứu nước, ta nhất định thắng.”.