Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là từ khi thực hiện xây dựng nông thôn mới, các con đường vào Đài Xuyên đã được mở rộng, người dân có điều kiện phát triển kinh tế, từ đó nhiều hộ đã vươn lên trở thành hộ khá, hộ giàu.
Mặc dù có nhiều dân tộc cùng sinh sống, mỗi dân tộc có bản sắc văn hóa riêng nhưng đồng bào đều bảo nhau cùng duy trì và phát triển đời sống văn hóa của dân tộc. Vào những ngày Tết, UBND xã Đài Xuyên lại tổ chức hội cờ người cho bà con trên địa bàn vui xuân. Tuy cờ người là môn thể thao văn hóa của người Kinh, nhưng ở Đài Xuyên, cờ người được tất cả các dân tộc cùng tham gia và đây cũng là nét đặc trưng độc đáo ở địa phương.
    |
 |
Đồng bào dân tộc Dao ở thôn Đài Van, xã Đài Xuyên (Vân Đồn, Quảng Ninh) luôn chú trọng gìn giữ bản sắc của dân tộc mình.
|
Ở các địa phương khác, khi tổ chức chơi cờ người, quân cờ có cả nam và nữ, nhưng ở Đài Xuyên quân cờ hoàn toàn là các cô gái từ 16 đến 18 tuổi. Để tham gia làm quân cờ, các cô gái phải đáp ứng những điều kiện như chưa lập gia đình, có nét đẹp riêng, sống trong các gia đình có văn hóa tốt... Lý giải vì sao quân cờ người ở hội cờ xã Đài Xuyên là các cô gái, những vị cao niên cho biết, từ thời xa xưa, khi quân giặc xâm chiếm bờ cõi thì toàn bộ trai làng ra trận, trong làng chỉ còn phụ nữ và người già. Đến những ngày Tết Nguyên đán, làng vẫn tổ chức chơi cờ người, vậy là có sáng kiến chọn các cô gái làm quân cờ. Từ đó phong tục này được duy trì cho đến ngày nay.
Còn ở thôn Đài Van, xã Đài Xuyên có 100% đồng bào là người dân tộc Dao. Thôn được hình thành từ cuối thập niên 1980 do 12 hộ đồng bào dân tộc Dao từ tỉnh Lạng Sơn và các huyện: Tiên Yên, Ba Chẽ (Quảng Ninh) di cư đến. Theo ông Lý Tắc Mềnh, Trưởng ban Công tác mặt trận thôn Đài Van, hiện nay người dân trong thôn vẫn giữ được các nét văn hóa của người Dao, những người cao tuổi hằng ngày vẫn mặc trang phục truyền thống. Người trẻ tuổi do cuộc sống bận rộn hơn nên chỉ mặc trang phục truyền thống vào dịp lễ, Tết.
Đặc biệt với dân tộc Dao, lễ cấp sắc là nghi lễ rất quan trọng đối với người đàn ông, luôn được lưu giữ dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Ngày nay, đời sống người dân đã được nâng cao nên các giá trị văn hóa được bà con chú trọng hơn, nhiều gia đình có con trai lên 10 tuổi đã tổ chức làm lễ cấp sắc. Trong các đám cưới ở Đài Van, bà con vẫn hát pả dung, một lối hát truyền thống của người Dao. Trong các dịp lễ, Tết, nhiều gia đình tổ chức gói bánh chưng dài, bánh gù, bánh mật-những loại bánh truyền thống của người Dao và một số dân tộc khác.
Với sự đoàn kết, gìn giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống, bà con các dân tộc ở xã Đài Xuyên đã cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Bài và ảnh: CÔNG THÀNH