Phát biểu khai mạc chương trình, Đại biểu Quốc hội, Anh hùng Cuba, Chủ tịch Viện Cuba Hữu nghị với các dân tộc (ICAP) Fernando Gonzalez Llort nhấn mạnh sự ra đời của Ủy ban Cuba đoàn kết với miền Nam Việt Nam, tiền thân của Hội hữu nghị Cuba - Việt Nam, xuất phát từ ý tưởng của Đồng chí Fidel Castro.
Ủy ban ra đời vào ngày 25-9-1963 theo chỉ thị của Tổng Tư lệnh Fidel với Chủ tịch đầu tiên là nữ anh hùng Moncada Melba Hernandez. Ủy ban đã tổ chức nhiều hoạt động chia lửa với Việt Nam, phát động phong trào quần chúng lan tỏa tình đoàn kết với Việt Nam khắp mọi nơi và mọi người dân trên toàn quốc, cũng như ở nhiều nơi trên thế giới tại các diễn đàn quốc tế như Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, tổ chức đoàn kết nhân dân châu Á - Phi - Mỹ Latinh.
Thay mặt Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam, Phó chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương bày tỏ vinh dự, tự hào đến thăm Santiago de Cuba - thành phố anh hùng và tươi đẹp, quê hương cách mạng, ghi dấu chiến công anh dũng của cuộc tấn công Pháo đài Moncada 70 năm trước - và tham dự sự kiện hết sức quan trọng kỷ niệm 60 năm thành lập Ủy ban Cuba đoàn kết với miền Nam Việt Nam và 50 năm Ngày Lãnh tụ Fidel Castro thăm Việt Nam và vùng mới giải phóng ở Quảng Trị.
Phó chủ tịch Quốc hội khẳng định tình hữu nghị anh em giữa Việt Nam và Cuba được khởi nguồn từ những điểm tương đồng trong lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của hai dân tộc với phẩm chất anh hùng, ý chí kiên cường, bất khuất chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do, vì công lý, phẩm giá con người, vì cuộc sống hòa bình, hạnh phúc của nhân dân.
Phó chủ tịch Quốc hội và Chủ tịch ICAP cùng nhấn mạnh trong suốt hơn 6 thập kỷ qua, nhân dân Việt Nam và nhân dân Cuba đã luôn kề vai sát cánh bên nhau trong công cuộc đấu tranh vì độc lập tự do, giữ vững thành quả cách mạng, cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở mỗi đất nước, xây đắp mối quan hệ đồng chí anh em mẫu mực thủy chung, trong sáng.
Cuba luôn là người bạn người anh em chân thành, tin cậy, hết lòng chia sẻ, giúp đỡ hỗ trợ Việt Nam, nhất là trong những thời điểm cam go nhất của cách mạng Việt Nam. Cuba đi đầu trong phong trào nhân dân thế giới đoàn kết ủng hộ cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân Việt Nam giành lại độc lập dân tộc và thống nhất đất nước.
Cuba là quốc gia Mỹ Latinh đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, là quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (tháng 12-1961), tiếp nhận phái đoàn đại diện thường trú của Mặt trận (tháng 7-1962), thiết lập quan hệ ngoại giao với Chính phủ Cách mạng lâm thời Nam miền Nam Việt Nam, đặt Đại sứ quán trong vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại tỉnh Tây Ninh (tháng 7-1967) và là quốc gia duy nhất bổ nhiệm Đại sứ thường trú bên cạnh Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (tháng 3-1969).
Câu nói nổi tiếng của Chủ tịch Fidel: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” và hình ảnh ông bước qua xác xe tăng, đạp chân lên nòng pháo của kẻ thù, phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tại đất lửa Quảng Trị đã để lại trong trái tim mỗi người dân Việt Nam yêu nước và ghi tạc vào lịch sử về biểu tượng của tinh thần đoàn kết quốc tế và tình hữu nghị trong sáng, thủy chung Việt Nam - Cuba.
Chủ tịch ICAP cho biết chuyến thăm của Chủ tịch Fidel tới Việt Nam năm 1973 khi Chủ tịch Hồ Chí Minh không còn nữa, song tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn gắn liền với tinh thần đoàn kết để dân tộc Cuba và Việt Nam tiếp tục xây dựng và phát triển hơn nữa. Tại thời điểm đó, Chủ tịch Fidel đã thỏa ước mong của ông là tới thăm Việt Nam, trực tiếp tới vùng mới giải phóng Quảng Trị.
Chủ tịch ICAP chia sẻ: “50 năm sau chúng ta kỷ niệm sự kiện này để chứng minh rằng Fidel là lãnh đạo nước ngoài duy nhất tới thăm Việt Nam trong thời gian chiến tranh. Tổng Tư lệnh Fidel đã nói chuyện rất nhiều với những người lính trẻ của Việt Nam và thăm vùng có chiến sự trước đó. Hình ảnh Fidel với lá cờ dương cao biểu hiện cho những ký ức không bao giờ bị phá hủy, kỷ niệm giữa hai nước sẽ không bao giờ bị phá hủy”.
Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết sau khi chiến tranh kết thúc, Cuba đồng thời đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình vận động ủng hộ Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc, bày tỏ tình đoàn kết mạnh mẽ với Việt Nam trong công cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, chống bao vây cấm vận và giúp Việt Nam xây dựng lại đất nước.
Mặc dù còn muôn vàn khó khăn, Cuba đã giúp Việt Nam đào tạo hàng nghìn sinh viên, nhiều trang thiết bị vật tư, máy móc, lương thực, thực phẩm, thuốc men; cử hàng nghìn kỹ sư, công nhân, bác sĩ và chuyên gia sang giúp Việt Nam. Nhiều con đường, nhà máy, công trình thiết yếu quan trọng của Việt Nam còn lưu dấu công sức và sự sáng tạo của những người anh em Cuba, từ đất cảng Hải Phòng, xây dựng đường Trường Sơn, Bệnh viện Hữu nghị Đồng Hới (Quảng Bình) hay Khách sạn Thắng Lợi Hà Nội... vẫn còn in đậm trong ký ức của người dân Việt Nam.
Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương khẳng định: “Việt Nam sẽ làm hết sức mình để gìn giữ, bảo vệ, vun đắp và truyền lại cho các thế mai sau tình hữu nghị đặc biệt đoàn kết thủy chung sâu sắc của Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước, đúng như lời phát biểu của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng "lý tưởng của chúng ta đã hòa quyện vào nhau và trái tim của chúng ta đã đập cùng một nhịp’”.
Nhắc lại sự kiện Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới tham dự lễ đổi tên công viên Hòa Bình thành Công viên mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thủ đô La Habana nhân chuyến thăm chính thức Cuba, Chủ tịch ICAP Fernando Gonzalez Llort nhấn mạnh đến quyết tâm của hai nước trong việc củng cố và đẩy mạnh mối quan hệ đoàn kết anh em, đồng chí Việt Nam - Cuba.
Để ghi nhận những thành tích đặc biệt xuất sắc của các tổ chức, cá nhân đã góp phần củng cố mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Cuba, trong chương trình này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã trao Huân chương Hữu nghị của Nhà nước Việt Nam cho Viện ICAP, Hội hữu nghị Cuba - Việt Nam và cá nhân đại biểu Quốc hội, Anh hùng Cuba, Chủ tịch Viện Cuba Hữu nghị với các dân tộc (ICAP) Fernando Gonzalez Llort; trao Huy chương Hữu nghị cho đồng chí Ruvislei González Saez, Phó chủ tịch Hội hữu nghị Cuba - Việt Nam.
TTXVN