Ngày 21-2-1958: Bác căn dặn “lập kế hoạch phòng không nhân dân”

Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 21-2-2022 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast tại đây và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 21-2

Sự kiện trong nước

Ngày 21-2-1950 là ngày khai mạc Đại hội lần thứ nhất Đoàn thanh niên cứu quốc và Liên đoàn thanh niên Việt Nam tại Việt Bắc. Hơn 400 đại biểu của Bắc - Trung - Nam về dự, nêu cao quyết tâm “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”. Đại hội đã đặt cơ sở thống nhất tư tưởng và hành động cho thanh niên, định rõ nhiệm vụ và địa vị của thanh niên trong giai đoạn chuyển mạnh sang tổng phản công. Tại đại hội đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí thư Đảng đã nói chuyện về “Lý tưởng của thanh niên Việt Nam”.

Đại hội lần thứ nhất Đoàn thanh niên cứu quốc và Liên đoàn thanh niên Việt Nam tại Việt Bắc. Ảnh tư liệu.

Nhà soạn kịch Lưu Quang Thuận sinh nǎm 1921 tại thành phố Đà Nẵng, qua đời ngày 21-2-1981. Từ nǎm 1937 ông vào sống ở Gia Định bắt đầu sáng tác vǎn học đǎng trên các báo ở Sài Gòn. Nǎm 1943, ông trở ra Hà Nội, viết báo, làm thơ, soạn kịch. Từ nǎm 1946, ông tham gia kháng chiến chống Pháp, có sáng kiến thành lập tạp chí Sân khấu và nhà xuất bản Hoa Lư ở Hà Nội. Sau đó làm việc ở đài Tiếng nói Việt Nam tại chiến khu Việt Bắc. Lưu Quang Thuận là tác giả nhiều vở kịch thơ được công chúng tán thưởng như: Yến Ly, Lê Lai đổi áo, Kiều Công Tiễn, Hoàng Hoa Thám, Nàng Si Ta, Tấm Cám, Mối tình Điện Biên và các tập thơ: Tóc thơm, Việt Nam yêu dấu, Lời thân ái, Mừng đất nước, Cảm ơn thời gian...

Nhà thơ, nhà báo Nguyễn Mỹ sinh ngày 21-2-1936, quê ở tỉnh Phú Yên, hy sinh nǎm 1971 ở tỉnh Quảng Nam. Ông đi bộ đội từ nǎm 16 tuổi, rồi tập kết ra miền Bắc, nổi tiếng với bài thơ “Cuộc chia ly màu đỏ” (nǎm 1964). Đến nǎm 1968, trở về miền Nam, làm phóng viên mặt trận, hoạt động ở Ban tuyên truyền vǎn nghệ khu V. Ngoài làm thơ, ca dao, Nguyễn Mỹ còn vẽ, sáng tác nhạc, viết bút ký.

Sự kiện quốc tế

Ngày 21-2-1973, Hiệp định Viêng Chǎn về hoà bình và hoà hợp dân tộc ở Lào được ký kết giữa chính quyền Viêng Chǎn thân Mỹ và Mặt trận Lào yêu nước do những người Cách mạng Lào lãnh đạo. Việc ký kết Hiệp định Viêng Chǎn đã đồng thời kết thúc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ đối với đất nước Triệu voi, mở ra con đường mới cho nhân dân các bộ tộc Lào. Thắng lợi này cũng là thắng lợi của phong trào cách mạng của nhân dân Đông Dương.

Nhà vǎn Mikhain Sôlôkhốp. Ảnh tư liệu.

Ngày 21-2-1984, nhà vǎn lừng danh thế giới Mikhain Sôlôkhốp qua đời. Ông sinh nǎm 1905 ở tỉnh Rôxtôp của nước Nga. Khi Cách mạng tháng Mười bùng nổ và nội chiến, ông tham gia Hồng quân, đi khắp vùng sông Đông và những nǎm tháng bão táp đó đã in sâu trong tâm trí nhà vǎn. Hai tác phẩm nổi tiếng của ông mà bạn đọc rất yêu mến là các bộ tiểu thuyết “Sông Đông êm đềm” và “Đất vỡ hoang” đều được đưa lên màn ảnh. Riêng “Sông Đông êm đềm” được dịch ra hàng chục thứ tiếng, được coi là một trong những tác phẩm cổ điển ưu tú nhất của nền vǎn học thế giới hiện đại. Nhà vǎn Mikhain Sôlôkhốp đã được giải thưởng Nôben về Vǎn học nǎm 1965.

Theo dấu chân Người

Được tin Phan Châu Dật, con trai cụ Phan Châu Trinh mới qua đời, Nguyễn Ái Quốc đang điều trị tại bệnh viện “Cochin” đó chuyển lời chia buồn tới người đồng bào đáng kính của mình.

Ngày 21-2-1931, Nguyễn Ái Quốc viết “Thư gửi Ban phương Đông” báo tin Lý Tự Trọng sau khi bắn chết mật thám Lơgrăng (Legrand) ở Sài Gòn đã bị bắt và khó thoát khỏi án tử hình và yêu cầu Đảng Cộng sản Pháp “tổ chức biểu tình đòi thả đồng chí ấy ra” và đề nghị Quốc tế Cộng sản, Quốc tế Công hội Đỏ lên tiếng tỏ tình đoàn kết với cuộc đấu tranh của nhân dân Đông Dương.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng họp tại Thủ đô Hà Nội từ ngày 5 đến ngày 10-9-1960. Ảnh tư liệu.

Ngày 21-2-1946, Bác chủ trì phiên họp của Chính phủ bàn việc chuẩn bị thành lập Chính phủ Liên hiệp dựa trên nguyên tắc có 10 bộ chia cho 4 đảng phái, mỗi đảng 2 ghế, riêng Bộ Nội vụ và Bộ Quốc phòng sẽ do 2 người không đảng phái giữ. Cùng ngày, Bác ký sắc lệnh thống nhất các Sở Cảnh sát và Sở Liêm phóng trên toàn quốc thành “Việt Nam Công an vụ” nằm trong Bộ Nội vụ.

Ngày 21-2-1947, Bác Hồ ghé vào đồn điền Chi Nê (Hoà Bình) của nhà điền chủ Đỗ Đình Thiện nơi đang đặt nhà máy in tiền của Bộ Tài chính. Bất ngờ, máy bay địch đến oanh tạc, Bác phải xuống hầm tránh bom nhưng sau đó lại tiếp tục hành trình. Nhật ký của Bộ trưởng Lê Văn Hiến kể lại: Ngày 21-2-1947, Cụ trở lại Chi Nê hồi 3 giờ sáng sau cuộc kinh lý Thanh Hóa. Cụ đi thăm nhà máy và lùng khắp nhà. Nơi nào bẩn thỉu bị phê bình ráo riết. Nói chuyện với anh em công nhân và tự vệ chiến đấu ở đây, Cụ đã làm cho ai nấy đều thêm tin tưởng và nỗ lực làm việc để sản xuất kháng chiến. Cụ cũng đi thăm các làng thổ (đồng bào Mường ở địa phương), vào từng nhà một và vui vẻ, thân mật nói chuyện với tất cả mọi người... Đối với lũ trẻ thơ, Cụ càng làm cho chúng rất quyến luyến. Hỏi trẻ con nào biết chữ, Cụ vui vẻ khen ngợi. Em nào không biết chữ, Cụ bảo phải bắt đầu học ngay và gọi mấy thanh niên giao trách nhiệm dạy dỗ cho đến ngày nào Cụ trở lại thì ai nấy đều phải biết chữ.

Cùng ngày Bác viết “Thư gửi đồng bào thiểu số Thanh Hoá” nêu vấn đề: “Việc dìu dắt đồng bào Thượng du, tôi trông cậy lòng ái quốc và sự hăng hái của các vị lang đạo”

(Sách Chủ tịch Hồ Chí Minh - Ngày này năm xưa - NXB: Chính trị quốc gia - Sự thật 2010; Hồ Chí Minh Toàn tập - NXB Chính trị quốc gia)

Lời Bác dạy ngày này năm xưa

Hồi ký của Đại tướng Văn Tiến Dũng nhắc đến sự kiện: Ngày 21-2-1958, Bác chủ trì Hội nghị Bộ Chính trị thông qua kế hoạch xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng... Bác nhắc lập kế hoạch phòng không nhân dân (PKND), một vấn đề rất mới và phải nói là sớm, đó là nghiên cứu kế hoạch PKND. Sự kiện này cho thấy tầm nhìn xa của Bác, vì 6 năm sau (1964), Mỹ đã ném bom miền Bắc; rồi từ cuối năm 1962, Bác đã yêu cầu Tư lệnh Phòng không - Không quân phải nghiên cứu về loại máy bay B-52, ba năm trước khi Mỹ sử dụng trên chiến trường miền Nam (1965) rồi đánh ra miền Bắc... Nhờ dự báo tốt mà ta chủ động đánh thắng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chúc mừng Trung đoàn Tên lửa 236 sau khi đơn vị ra quân đánh thắng trận đầu ngày 26-8-1965. Ảnh tư liệu.

Công tác PKND trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc là một nội dung trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, do toàn dân tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành thống nhất của Chính phủ, với mục đích tập trung tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân và các lực lượng vũ trang trong khu vực phòng thủ nhằm nâng cao kiến thức phòng không, ý thức cảnh giác cách mạng.

Thấm nhuần lời Bác dạy, thời gian qua, công tác PKND đã được cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, ban chỉ đạo PKND từ Trung ương đến đơn vị, địa phương các cấp, tổ chức thực hiện đồng bộ, toàn diện, tích cực vận động toàn dân tham gia, đáp ứng tốt những yêu cầu, nhiệm vụ công tác PKND trong khu vực phòng thủ. Đặc biệt, Đảng và Nhà nước ta cũng đặc biệt quan tâm tới việc nghiên cứu các phương thức tác chiến phòng không của các nước trên thế giới hiện nay, từ đó góp phần đưa ra những đối sách nhằm nâng cao khả năng tác chiến của bộ đội Phòng không - Không quân nói chung và lực lượng PKND nói riêng. Bên cạnh đó, lực lượng Phòng không - Không quân, PKND cũng luôn được chú trọng đầu tư, trang bị, đáp ứng khả năng tác chiến phòng không, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc trong tình hình mới.

Huấn luyện phòng không ở Ban CHQS quận Cái Răng, TP Cần Thơ. Ảnh: baocantho.com.vn.

Lời dạy của Bác đã thể hiện rõ tầm quan trọng của việc nghiên cứu, xây dựng thế trận PKND rộng khắp trong khu vực phòng thủ là một nhiệm vụ cần thiết, cấp bách, nhằm tạo thế chủ động trong mọi tình huống và bảo vệ vững chắc chủ quyền Tổ quốc.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

Trên trang 3 Báo Quân đội nhân dân số 41 ngày 21-2-1952 đã đăng bài “Tại sao những đồng chí ấy được Bác nêu là chiến sĩ gương mẫu”, viết về ba tấm gương chiến sĩ thanh niên Nguyễn Thế Toàn, Nguyễn Văn Ngôn và Nguyễn Văn Cấn, người đã được Bộ Tổng Tư lệnh tặng thưởng Huân chương chiến sĩ và Hồ Chủ tịch nêu là Chiến sĩ Thanh niên.

Trang 3 Báo Quân đội nhân dân số 41 ngày 21-2-1952 (trái) và trang 2 Báo Quân đội nhân dân số 1757 ngày 21-2-1966.

Trang 2 Báo Quân đội nhân dân số 1757 ngày 21-2-1966 cũng trích huấn thị của Hồ Chủ tịch tại Hội nghị tổng kết Chiến dịch đường số 18 với nội dung: “Cán bộ không có đội viên, lãnh tụ không có quần chúng thì không làm gì được. Bởi vậy cần phải thương yêu đội viên. Từ tiểu đội trưởng trở lên, từ tổng tư lệnh trở xuống, phải săn sóc đời sống vật chất và tinh thần của đội viên, phải xem đội viên ăn uống như thế nào, phải hiểu nguyện vọng và thắc mắc của đội viên. Bộ đội chưa ăn cơm, cán bộ không được kêu mình đói. Bộ đội chưa đủ áo mặc, cán bộ không được kêu mình rét. Bộ đội chưa đủ chỗ ở, cán bộ không được kêu mình mệt. Thế mới là dân chủ, là đoàn kết, là tất thắng”.

MINH ANH (tổng hợp)