“Dân ta yêu tự do, độc lập, trọng hòa bình, tín nghĩa”

Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 16-3-2022 còn được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast tại đây và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 16-3

Sự kiện trong nước

Ngày 16-3-1968, một nhóm lính Mỹ tàn sát hơn 500 dân thường Việt Nam vô tội, trong đó phần lớn là phụ nữ và trẻ em tại thôn Mỹ Lai, xã Tịnh Khê, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: Getty.

- Sáng ngày 16-3-1968, tại khu vực thôn Mỹ Lai thuộc làng Sơn Mỹ, xã Tịnh Khê, huyện Sơn Tịnh (tỉnh Quảng Ngãi), các đơn vị lính lục quân Hoa Kỳ đã thảm sát 504 thường dân vô tội, trong đó có 182 phụ nữ (17 người đang mang thai), 173 trẻ em, 60 cụ già và 89 trung niên; 247 ngôi nhà bị thiêu hủy, hàng ngàn gia súc gia cầm bị giết chết, lương thực mùa màng bị đốt sạch phá sạch... Vụ thảm sát đã gây chấn động dư luận thế giới về tội ác mà quân đội Mỹ đã gây ra cho nhân dân Việt Nam và đã tạo nên làn sóng phản đối chiến tranh xâm lược Việt Nam ngay trên đất Mỹ và thế giới.

Nhân dân mít tinh chào mừng tỉnh Kon Tum hoàn toàn giải phóng. Nguồn: kontum.gov.vn

- Ngày 16-3-1975, toàn bộ lực lượng địch ở Kon Tum, Pleiku gồm các liên đoàn biệt động quân số 6, 7, 23, 25; các trung đoàn thiết giáp số 3, 9, 21 và cơ quan bộ tư lệnh quân đoàn 2, sư đoàn 6 không quân rút chạy theo đường 7 về Phú Yên. Lần đầu tiên trong cuộc chiến tranh ở Đông Dương và trong phạm vi một chiến dịch, một quân đoàn địch được trang bị hiện đại đã phải rút bỏ một địa bàn chiến lược quan trọng.

- Ngày 16-3-1981, Khánh thành Bệnh viện trẻ em Việt Nam - Thụy Điển tại Hà Nội (nay là Bệnh viện Nhi Trung ương) - Công trình do Chính phủ Thụy Điển viện trợ. Đây là trung tâm chữa bệnh và nghiên cứu các bệnh trẻ em ở tuyến cao nhất trong cả nước. Công trình được khởi công xây dựng từ tháng 9-1975, khi khánh thành và đưa vào sử dụng, bệnh viện có trên 500 giường đến nay đã phát triển hơn nhiều.

- Ngày 16-3-2016, Việt Nam-Lào hoàn thành hệ thống mốc quốc giới.

Việt Nam và Lào là hai nước láng giềng có chung đường biên giới dài khoảng 2.340km, trải dài suốt 10 tỉnh của Việt Nam từ Điện Biên đến Kon Tum. Ðây là đường biên giới trên bộ dài nhất của Việt Nam với một nước láng giềng.

Từ năm 2008, hai bên đã triển khai tôn tạo và cắm mới 1.002 cột mốc và cọc dấu trên toàn tuyến biên giới.

Lễ tổng kết cấp Nhà nước việc hoàn thành Dự án tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới Việt Nam-Lào. Ảnh: TTXVN

Việc hoàn thành thắng lợi toàn bộ dự án đã góp phần hoàn thiện chất lượng đường biên giới Việt Nam-Lào cả về pháp lý và thực tiễn, từ nay giữa hai nước có một đường biên giới rõ ràng, được ghi nhận chi tiết trong các văn kiện pháp lý và được đánh dấu bằng một hệ thống mốc quốc giới chính quy, hiện đại, bền vững trên thực địa.

Sự kiện quốc tế

- Ngày 16-3-2008, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) báo động về tốc độ tan chảy các dòng sông băng. Trên cơ sở đo độ dày các lớp băng từ 30 dòng sông băng nằm trong 9 dãy núi, UNEP kết luận trong khoảng thời gian 2004-2005 và 2005-2006, tỷ lệ băng tan trung bình đã tăng gấp đôi. Tính từ năm 1980 đến nay, độ dày của các dòng sông băng đã giảm tổng cộng tới 11,5m.

Sông băng trên núi Everest đang tan chảy với tốc độ nhanh hơn các nơi khác trên thế giới. Ảnh: Live Science

UNEP cho biết: “Thủ phạm” đứng đằng sau sự hao hụt một khối lượng lớn băng này là tình trạng biến đổi khí hậu Trái đất, xuất phát từ hành động sử dụng nhiên liệu hóa thạch của con người. Băng tan sẽ dẫn đến tác động tiêu cực đối với ngành nông nghiệp, sản xuất điện, gây gián đoạn nguồn nước sinh hoạt tới người dân, đồng thời khiến mực nước biển dâng cao.

Báo cáo kêu gọi các Chính phủ hành động khẩn cấp nhằm ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu, nguyên nhân trực tiếp khiến các sông băng ngày càng thu hẹp.

- Ngày 16-3-2011, Tàu “Liên hợp TMA-M” thế hệ mới đã hạ cánh an toàn tại vùng thảo nguyên ở Kazakhstan.

Tàu vũ trụ có người lái thế hệ mới đầu tiên mang tên “Liên hợp TMA-M” (Soyuz TMA-M “Expedition-25”) của Nga, được phóng thành công lên quỹ đạo ngày 8-10-2010, từ sân bay vũ trụ Baikonur Kazakhstan. Tàu mang theo hai nhà du hành Nga là Alexander Kalery và Olek Skripochka cùng nhà du hành của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) Scott Kelly.

Tàu vũ trụ Liên hợp TMA-M chuẩn bị lắp ráp vào ISS. Ảnh: RIA Novosti

Trong thời gian hơn 5 tháng trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS), các nhà du hành đã tiến hành hàng loạt các thí nghiệm để kiểm tra sự thích ứng của con tàu thế hệ mới đầu tiên này với một loạt hệ thống đã được cải biến, trong đó bao gồm cả máy tính và các hệ thống viễn trắc. (Theo TTXVN)

Theo dấu chân Người

- Ngày 16-3-1920, mật thám Pháp ghi nhận được thông tin về việc Nguyễn Ái Quốc đã hoàn thành bản thảo sách mang tên “Những người bị áp bức” (Les Opprimés) đang có ý định gặp hai chính khách cánh tả nổi tiếng là Mácxen Casanh (Marcel Cachin) và Giăng Lunggơ (Jean Longuet) đề nghị viết lời tựa cho sách, cho biết đã dành được 300 quan tiền Pháp để in và sẽ đến vùng Pons làm nghề nhiếp ảnh để kiếm thêm kinh phí tái bản cuốn sách đó.

Bác Hồ nói chuyện với cán bộ, công nhân Nhà máy Cơ khí Duyên Hải. Nguồn: Ban Tuyên giáo Thành ủy Hải Phòng.

- Ngày 16-3-1961, khi thăm Nhà máy Cơ khí Duyên Hải (Hải Phòng) lá cờ đầu của công nghiệp miền Bắc, nói chuyện với cán bộ, công nhân, Bác phân tích: “Xây dựng chủ nghĩa xã hội để cho đời sống toàn dân được ấm no, hạnh phúc. Muốn no thì phải sản xuất nhiều gạo. Muốn ấm thì phải sản xuất nhiều vải. Muốn có gạo, có vải thì nông nghiệp không thể để mãi như hiện nay mà phải có máy móc. Máy móc là do các chú làm. Phải có nhiều máy và máy tốt”.

- Ngày 16-3-1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư tới Thái tử Quốc trưởng Vương quốc Campuchia Norodom Sihanouk chào mừng thắng lợi của Hội nghị Nhân dân Đông Dương vừa kết thúc thắng lợi tại Phnôm Pênh. Thư viết: “Hội nghị Nhân dân Đông Dương được triệu tập theo sáng kiến của Ngài đã thành công tốt đẹp, đánh dấu một bước tiến lớn trong sự nghiệp đoàn kết chiến đấu của nhân dân Việt Nam, Campuchia và Lào, chống kẻ thù chung là đế quốc Mỹ xâm lược”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với các anh hùng, dũng sĩ miền Nam ra thăm miền Bắc ngày 28-2-1969. Ảnh: baotanghochiminh.vn.

- Ngày 16-3-1969, Bác Hồ gửi điện khen ngợi đồng bào và chiến sĩ miền Nam đánh giỏi, thắng to trong dịp Xuân Kỷ Dậu: “Giặc Mỹ đã thua nặng. Nhưng chúng vẫn chưa bỏ dã tâm xâm lược, chưa chịu rút quân ra khỏi nước ta.

Vậy ta phải tiếp tục đánh mạnh, đánh đau, đánh cho đến khi Mỹ, ngụy thất bại hoàn toàn, cho đến khi miền Nam hoàn toàn giải phóng”.

(Theo Sách “Chủ tịch Hồ Chí Minh - Ngày này năm xưa”; “Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử” và “Hồ Chí Minh toàn tập”, NXB Chính trị quốc gia-Sự thật)

Lời Bác dạy ngày này năm xưa

“Dân ta yêu tự do, độc lập, trọng hòa bình, tín nghĩa”

Đó là lời khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bản “Lời kêu gọi nhân dân thi hành đúng Hiệp định sơ bộ Việt – Pháp” ngày 16-3-1946.

Ngày 6-3-1946, tại Hà Nội, trước sự chứng kiến của đại diện các nước Trung Hoa dân quốc, Mỹ và Anh, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Đảng, Nhà nước và nhân dân ký bản Hiệp định sơ bộ với Chính phủ Cộng hòa Pháp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đại diện Pháp, đồng minh nghe đọc thông qua bản Hiệp định sơ bộ 6-3 trước khi ký kết chính thức tại Hà Nội, ngày 6-3-1946. Ảnh tư liệu.

Theo đó, Chính phủ Cộng hòa Pháp công nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là một quốc gia tự do, có Chính phủ, nghị viện, quân đội, tài chính của riêng mình và là một phần tử trong Liên bang Đông Dương và Liên hiệp Pháp; Việt Nam chấp nhận cho 15.000 quân Pháp vào miền Bắc, thay thế quân đội Trung Hoa dân quốc làm nhiệm vụ giải giáp quân đội phát xít Nhật Bản, sau đó sẽ phải rút hết trong 5 năm. Sự chấp nhận và nhân nhượng có nguyên tắc của Đảng, Chính phủ và nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở một tình thế cụ thể đã làm cho cục diện quan hệ Trung Hoa dân quốc - Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Cộng hòa Pháp thay đổi. Nhân dân Việt Nam có thêm thời gian hòa bình để chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc kháng chiến mà theo nhận định của Đảng và Nhà nước thì tất yếu sẽ xảy ra.

Hiệp định sơ bộ ngày 6-3-1946. Ảnh tư liệu.

Mặc dù bản Hiệp định sơ bộ tạo cơ sở pháp lý quốc tế cho cuộc đấu tranh ngoại giao của Việt Nam, nhưng dư luận các đảng phái quốc gia và thân nước ngoài như Việt Cách, Việt Quốc vẫn lên tiếng phản đối, một bộ phận nhân dân còn băn khoăn. Trước tình hình đó, ngày 16-3-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh công bố Lời kêu gọi nhân dân thi hành đúng Hiệp định sơ bộ Việt - Pháp với lòng mong muốn: “Quốc dân giữ lòng kiên quyết nhưng bình tĩnh, các báo thì bình luận một cách chính đáng, những lời lẽ nên cân nhắc... Chúng ta phải tỏ cho họ biết rằng “dân ta yêu tự do, độc lập, trọng hòa bình, tín nghĩa”. Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trình bày vắn tắt lập trường, đường lối chính trị của Đảng, Chính phủ trước đồng bào cả nước và động viên đồng bào cần phải biết chịu đựng hy sinh để mưu tính sự nghiệp lớn.

Trong thời điểm ngặt nghèo của dân tộc, việc ký Hiệp định sơ bộ là một quyết định sáng suốt, một mẫu mực sách lược trong đấu tranh ngoại giao, tận dụng thời cơ, nhân nhượng có nguyên tắc của Đảng và Nhà nước ta do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.

Ngày nay, đất nước Việt Nam đã hoàn toàn độc lập, thống nhất và vững bước trên con đường đổi mới và hội nhập. Lịch sử quan hệ Việt - Pháp sau những thăng trầm, quanh co của lịch sử đã được khép lại, và mở ra một chương mới với tình hữu nghị, hợp tác và phát triển. Những bài học thực tiễn trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước là cơ sở vững chắc để một dân tộc luôn yêu tự do, hòa bình và công lý, cùng nhau kiên trì, đồng tâm bảo vệ nền độc lập, thống nhất quốc gia, cũng như trong công cuộc xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 1176 ra ngày 16-3-1963 đăng Bài nói của Hồ Chủ tịch ở Hội nghị cán bộ phát động Cuộc vận động cải tiến quản lý hợp tác xã, cải tiến kỹ thuật, nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp toàn diện, mạnh mẽ và vững chắc.

Cũng trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 2091 ra ngày 16-3-1967 đăng tin Hồ Chủ tịch và Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp Đoàn đại biểu Tổ chức đoàn kết nhân dân Á, Phi, Mỹ La-tinh.

Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 16-3-1963 và 16-3-1967.

Trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 2445 ra ngày 16-3-1968 đăng thư của Hồ Chủ tịch khen quân và dân Hải Phòng bắn rơi 200 máy bay Mỹ.

Cũng trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 3168 ra ngày 16-3-1970 đăng bài của Chủ tịch Hồ Chí Minh với tiêu đề: “Con đường dẫn tôi đến Chủ nghĩa Lê-nin”.