Ngày 1-1-1952, Bác Hồ căn dặn: “Năm mới ra sức thi đua ái quốc để thu nhiều thắng lợi hơn năm cũ”

Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 1-1-2022 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast tại đây và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 1-1:

Sự kiện trong nước

- Ngày 1-1-1950: Tiểu đoàn 333 (tiền thân của Lữ đoàn 239 ngày nay) là đơn vị cấp tiểu đoàn đầu tiên trực thuộc Bộ được thành lập tại làng Hin (Phú Lương, Thái Nguyên) nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ vận chuyển binh khí kỹ thuật và lực lượng của ta vượt sông, tham gia các chiến dịch trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Thiếu tướng Phùng Ngọc Sơn, Tư lệnh Công binh trao Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất tặng Lữ đoàn 239. Ảnh: qdnd.vn

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đơn vị tham gia 8 chiến dịch lớn, từ đảm nhiệm xây dựng các công trình quân sự quan trọng phục vụ Trung ương Đảng, Chính phủ và Bác Hồ, cho đến mở đường xuất kích, bảo đảm giao thông ở các vùng trọng điểm, dưới làn bom đạn dày đặc của kẻ thù… Tháng 2-1955, lực lượng công binh trực thuộc Bộ tách từ Trung đoàn 151, tổ chức thành 4 đoàn. Tiểu đoàn công binh 333 được tổ chức thành Đoàn 333 công binh vượt sông (tương đương trung đoàn). Tháng 3-1958, Đoàn công binh vượt sông 333 đổi thành Trung đoàn vượt sông 239 - còn gọi là Đoàn Công binh Sông Thao.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhất là hơn 10 năm tham gia chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, phục vụ chiến đấu trên chiến trường Lào, tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, trung đoàn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Bước vào thời kỳ mới, phát huy truyền thống các thế hệ cha anh đi trước, Lữ đoàn 239 luôn đoàn kết, chủ động sáng tạo, tự lực tự cường, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.  

Với những thành tích đã đạt được, Lữ đoàn 239 vinh dự được Nhà nước tặng thưởng phần thưởng cao quý: Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.

- Ngày 1-1-1955: Duyệt binh tại Quảng trường Ba Đình ở Thủ đô Hà Nội, mừng thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Pháp, chào mừng Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh trở về Hà Nội.

Nhân dân Hà Nội phấn khởi chào mừng Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh trở về Thủ đô sau 9 năm kháng chiến trường kỳ gian khổ (1-1-1955). Ảnh: hochiminh.vn

- Ngày 1-1-1960: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh công bố Hiến pháp mới tại Thủ đô Hà Nội. Hiến pháp mới chính thức xác định miền Bắc nước ta đã bước vào thời kỳ quá độ tiến lên Chủ nghĩa xã hội.

Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh công bố Hiến pháp xã hội chủ nghĩa đầu tiên của Việt Nam (1-1-1960). Ảnh: hochiminh.vn

Chủ tịch Hồ Chí Minh chứng kiến Thủ tướng Phạm Văn Đồng ký lệnh công bố Hiến pháp mới của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, sáng 1-1-1960. Ảnh: TTXVN

- Ngày 1-1-1967: Chủ tịch Hồ Chí Minh kí lệnh (số 117/LCT) tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho 22 đơn vị và 36 cá nhân thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam và dân quân tự vệ.

- Ngày 1-1-1969: Nhân dịp nǎm mới Hồ Chủ tịch chúc mừng đồng bào và chiến sĩ cả nước. Và đây cũng là bài thơ chúc Tết cuối cùng vào dịp nǎm mới của Người. 

Sự kiện quốc tế

- Ngày 1-1-1999: Đồng euro được đưa vào sử dụng trong Khu vực đồng Euro của Liên minh châu Âu.

- Ngày 1-1-1959: Dưới sự lãnh đạo của nhà cách mạng Fidel Castro, nhân dân Cuba giành thắng lợi trong cuộc cách mạng chống lại chế độ độc tài Fulgencio Batista. Sau khi cách mạng thành công, Chủ tịch Fidel Castro dẫn dắt đất nước Cuba đi theo con đường chủ nghĩa xã hội, đồng thời giúp đỡ nhân dân Việt Nam hết mình trong những năm tháng chiến tranh.

Ngày 1-1-1959 là một cột mốc quan trọng trong lịch sử Cuba khi chế độ độc tài Batista bị lật đổ, cách mạng dân tộc dân chủ của nhân dân Cuba giành thắng lợi, chấm dứt 5 thế kỷ đô hộ của chủ nghĩa thực dân. Chiến thắng này là một trong những sự kiện chính trị có sức ảnh hưởng lớn nhất ở Mỹ Latinh trong thế kỷ XX. Với Cuba nói riêng, chiến thắng này là kết quả của cuộc đấu tranh giành độc lập được khởi xướng từ thế kỷ XIX, đầu tiên là chống lại thực dân Tây Ban Nha, sau đó là lật đổ chính quyền phản động được Mỹ hậu thuẫn.

Lãnh đạo Fidel Castro được nhân dân chào đón sau thắng lợi của cách mạng, ngày 01-1-1959. (Ảnh: vtc.vn)

- Ngày 1-1-1901: Sáu thuộc địa tự quản của Anh bao gồm - New South Wales, Queensland, Nam Úc, Tasmania, Victoria và Tây Úc - chính thức thống nhất trở thành Liên bang Úc.

- Ngày 1-1-1804: Haiti giành độc lập từ Pháp và trở thành nước cộng hòa của người da đen đầu tiên, là cuộc cách mạng nô lệ thành công duy nhất đến thời điểm đó.

Theo dấu chân Người

- Ngày 1-1-1942, Nguyễn Ái Quốc làm bài thơ “Chúc năm mới” đầu tiên đăng trên báo “Việt Nam độc lập” với những lời cổ vũ đầy hào khí: "Tháng ngày thấm thoát chóng như thoi. Năm cũ qua rồi, chúc năm mới: Chúc phe xâm lược sẽ diệt vong! Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi! Chúc đồng bào ta đoàn kết mau! Chúc Việt Minh ta càng tấn tới! Chúc toàn quốc ta trong năm này, Cờ đỏ ngôi sao bay phất phới! Năm này là năm rất vẻ vang, Cách mệnh thành công khắp thế giới”.

Kể từ năm ấy, hàng năm vào ngày đầu tiên của dương lịch hay ngày Tết âm lịch, Bác Hồ đều có lời chúc Tết gửi tới đồng bào trong và ngoài nước: “Mấy lời thân ái nôm na. Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân” (Thư chúc tết ngày 1-1-1964).

- Ngày 1-1-1969, vào mùa Xuân thứ 79 của Bác, thư chúc mừng năm mới xuân Kỷ Dậu đó trở thành lời chúc lần cuối nhưng vẫn hừng hực khí thế cổ vũ con đường đi đến toàn thắng của sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước: “Năm qua thắng lợi vẻ vang, Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to. Vì độc lập, vì tự do. Đánh cho Mỹ cút, đánh cho nguỵ nhào. Tiến lên! Chiến sĩ, đồng bào. Bắc - Nam sum họp, Xuân nào vui hơn!” 

Có ba ngày đầu năm dương lịch để lại dấu ấn trong cuộc đời của Bác như những sự kiện lịch sử trọng đại. Đó là ngày Tết dương lịch đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, 1-1-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với Chính phủ Liên hiệp lâm thời bao gồm nhiều nhân sĩ thuộc nhiều đảng phái, khuynh hướng chính trị biểu thị khối đại đoàn kết dân tộc đó ra mắt tại quảng trường Nhà Hát lớn Hà Nội làm lễ tuyên thệ trước quốc dân.

Đó cũng là ngày đầu năm của năm 1954, Bộ Chính trị họp để chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ, chỉ định cơ quan lãnh đạo mặt trận. Chính tại cuộc họp này, Bác đã giao nhiệm vụ cho Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp: “Trao cho chú toàn quyền quyết định. Trận này quan trọng, phải đánh cho thắng! Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh”. 

Và đúng một năm sau đó, ngày 01-1-1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có mặt trên lễ đài tại quảng trường Ba Đình lịch sử trong ngày lễ ra mắt đồng bào Thủ đô sau 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp.

(Sách Chủ tịch Hồ Chí Minh - Ngày này năm xưa - Tập 1 – NXB: Chính trị quốc gia - Sự thật 2010)

- Ngày 1-1-1964, Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Khu Gang Thép Thái Nguyên. Người đã căn dặn: “Để làm ra gang thép tốt thì người công nhân và cán bộ phải tôi luyện tinh thần cách mạng, lập trường giai cấp và ý thức làm chủ cho cứng rắn như thép, như gang…”. Bác cũng đã từng nói: “Chính sách của Đảng là làm cho miền núi tiến kịp miền xuôi (…) Với Khu Gang thép, đồng bào Thái Nguyên có thể tự hào rằng, về công nghiệp nặng thì miền xuôi cần thi đua với miền núi”.

(Hồ Chí Minh Toàn tập - Tập 14, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật 2011, trang 225)

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm khu công nghiệp Liên hợp gang thép Thái Nguyên (01-1-1964). (Ảnh: hochiminh.vn)

“Năm mới ra sức thi đua ái quốc để thu nhiều thắng lợi hơn năm cũ”. Là lời thư chúc năm mới của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào ngày 1-1-1952, đăng trên Báo Nhân dân ngày 03-1-1952.

Trong bối cảnh nhân dân cả nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng đã trải qua gần 7 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, giải phóng dân tộc: “Nhân dịp Nguyên đán dương lịch năm 1952, tôi gửi lời thân ái chúc: Toàn thể đồng bào và kiều bào, toàn thể chiến sĩ, các anh chị em cán bộ, các cụ phụ lão, các vị thân sĩ, các cháu thanh niên, nhi đồng. Năm mới ra sức thi đua ái quốc để thu nhiều thắng lợi hơn năm cũ”.

(Hồ Chí Minh Toàn tập - Tập 7, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật 2011, trang 272)

Lời nhắn nhủ của Bác trong bức thư đầu năm mới thể hiện tấm lòng nhớ thương da diết và trân trọng của Người đối với đồng bào, chiến sĩ cả nước, kiều bào ta đang sinh sống ở nước ngoài; khích lệ, khơi dậy, động viên, thôi thúc người dân trong và ngoài nước nêu cao truyền thống yêu nước, cống hiến hết sức mình cho sự nghiệp đấu tranh chống giặc ngoại xâm, giải phóng dân tộc.

Ngay khi đăng tải trên báo, lời chúc đầu năm mới của Người đã được các tầng lớp nhân dân, kiều bào, cán bộ, chiến sĩ quân đội đón nhận, chuyển hóa thành khẩu hiệu “hành động cách mạng”. Trên khắp tiền tuyến, hậu phương trong cả nước; cán bộ, chiến sĩ quân đội dấy lên phong trào thi đua học tập, huấn luyện, đánh đuổi giặc ngoại xâm giải phóng dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân dân cả nước, trên dưới đồng lòng, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta chuyển sang một giai đoạn mới - giai đoạn phản công chiến lược, tạo ra thế phát triển tiến công trên diện rộng; làm tiền đề đẩy nhanh thực hiện chiến cục Đông Xuân 1953-1954, mau chóng kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Nhớ lời Bác dạy năm xưa, mỗi dịp vui Xuân, đón Tết Nguyên đán của dân tộc, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã gửi lời chúc năm mới tới toàn thể đồng bào, chiến sĩ cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài, phát huy trí tuệ, bản lĩnh, truyền thống yêu nước, kiên cường, bất khuất của dân tộc, nắm bắt thời cơ, vượt qua khó khăn thách thức, đoàn kết thi đua yêu nước, giành thắng lợi mới trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Trong những giờ phút thiêng liêng chuyển sang năm mới, tự hào vững bước dưới quân kỳ “Quyết chiến, quyết thắng”, cán bộ chiến sĩ Quân đội khắc sâu lời chúc năm mới của Bác; tin tưởng tuyệt đối vào vai trò lãnh đạo của Đảng, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, nắm chắc tay súng, giữ vững biên cương, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ cuộc sống ấm no hạnh phúc của nhân dân. 

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

- Ngày 1-1-1952, trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 37 có đăng Thư của Hồ Chủ tịch gửi tới toàn thể chiến sĩ và cán bộ nhân ngày Kỷ niệm giải phóng quân và bức Thư của Người gửi cho chiến sĩ và cán bộ Đại đoàn 312.

- Ngày 1-1-1954, trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 116 có đăng trang trọng bài thơ chúc tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

- Ngày 1-1-1957, trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân có đăng Lời Hồ Chủ tịch chào mừng Quốc hội.

- Ngày 1-1-1959, trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 523 đăng thơ chúc mừng năm mới của Bác Hồ: “Chúc mừng đồng bào năm mới. Đoàn kết thi đua tiến tới. Hoàn thành kế hoạch ba năm. Thống nhất nước nhà thắng lợi.”

- Ngày 1-1-1966, trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 1714 có đăng trang trọng bài thơ chúc tết của Hồ Chủ tịch mừng xuân 1966, lời chúc của Hồ Chủ tịch gửi nhân dân Mỹ nhân dịp đầu năm 1966 và bức thư gửi Luật sư Nguyễn Hữu Thọ.

- Ngày 1-1-1968, trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 2371 có đăng trang trọng ảnh chân dung Bác Hồ kèm bức thư Chúc mừng năm mới của Người: “Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua. Thắng trận tin vui khắp nước nhà. Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ. Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta!”

THANH HƯƠNG (tổng hợp)