Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 21-10-2022 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 21-10

Sự kiện trong nước

- Ngày 21-10-1946 là Ngày truyền thống ngành Đường sắt Việt Nam. Theo lịch sử Đường sắt Việt Nam, kể từ khi thực dân Pháp đặt những mét ray đầu tiên tại Việt Nam, đến nay đường sắt đã hơn 130 năm hình thành và phát triển. Nhưng phải đến năm 1946, với sự kiện đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đi tàu từ Hải Phòng về Hà Nội, ngành Đường sắt mới chính thức bước sang giai đoạn mới, đồng hành cùng lịch sử xây dựng và phát triển nước Việt Nam độc lập.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm công nhân nhà máy Xe lửa Gia Lâm, Hà Nội, năm 1955. Ảnh tư liệu

Ngày 21-10-1946, cán bộ, công nhân viên ngành Đường sắt Việt Nam vinh dự được nhận nhiệm vụ tổ chức một chuyến tàu đặc biệt đón Chủ tịch Hồ Chí Minh từ Hải Phòng về Hà Nội sau chuyến thăm Pháp về. Chuyến tàu đã đưa đoàn công tác của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Thủ đô tuyệt đối an toàn, đúng kế hoạch, được Người gửi thư cảm ơn, khen ngợi, trong đó có viết: “Công việc Hỏa xa là một công việc quan trọng trong sự kiến thiết nước nhà. Tôi mong anh em Sở Hỏa xa lúc nào cũng đoàn kết, cố gắng để làm tròn nhiệm vụ.”

Sự kiện ngày 21-10-1946 đã đánh dấu một mốc son trong lịch sử Đường sắt Việt Nam. Thể theo nguyện vọng của đông đảo các thế hệ cán bộ, đảng viên, công nhân viên đường sắt, ngày 11-3-1996, Thủ tướng Chính Phủ đã ký quyết định lấy ngày 21-10 hằng năm là ngày truyền thống của ngành Đường sắt Việt Nam.

Vừa tích cực tham gia xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa, cán bộ, công nhân viên đường sắt vừa tích cực tham gia chống chiến tranh phá hoại của Mỹ, cùng cả nước đấu tranh thống nhất đất nước. Đặc biệt, với quy tắc chạy tàu thời bình chuyển thành thời chiến “qua sông không cầu, chạy tàu không ga”, với khẩu hiệu “gãy cầu như gãy xương, đứt đường như đứt ruột”, với tinh thần quyết tâm tất cả vì tiền tuyến lớn, hàng vạn công nhân đường sắt đã hăng hái, nỗ lực vượt qua khó khăn, nhiều sáng kiến được áp dụng. Mặt khác, tập trung sửa chữa hạ tầng, đến hết năm 1973, công nhân đường sắt đã sửa chữa được 3.695m cầu, 135km đường sắt và nhiều công trình quan trọng khác đáp ứng yêu cầu chi viện cho chiến trường giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp (1945-1954), trong hoàn cảnh phải chịu những tổn thất nặng nề của chiến tranh cả về cơ sở vật chất và nhân lực, Đường sắt Việt Nam vẫn anh dũng đứng lên kháng chiến cùng dân tộc, đồng thời, có những bước chuẩn bị tích cực cho việc khôi phục đường sắt sau này.

Ngành Đường sắt Việt Nam luôn song hành cùng sự phát triển của đất nước. Ảnh: doanhnghiepkinhtexanh.vn. 

Gần 80 năm qua trôi qua, ở bất kỳ thời điểm nào của lịch sử dân tộc, ngành Đường sắt Việt Nam cũng có những đóng góp to lớn, giữ một vị trí xứng đáng trong đời sống kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước.

- Ngày 21-10-1958: Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi huy hiệu của Người tặng 2 đồng chí Đinh Rếu và Đinh Rếp thuộc đơn vị Tây Nguyên và các thủy thủ tàu 512 đã nêu gương tốt trong việc giúp đỡ nhân dân. (Theo Báo Quân đội nhân dân, số 492, ngày 21-10-1958).

- Ngày 21-10-1961: Tại phiên họp buổi sáng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc diễn văn chào mừng Đại hội lần thứ XXII Đảng Cộng sản Liên Xô.

Thay mặt Đoàn đại biểu Đảng Lao động Việt Nam, Người bày tỏ niềm vinh dự và phấn khởi được dự Đại hội lần thứ XXII của Đảng Cộng sản Liên Xô, và với tư cách một “lão chiến sĩ cộng sản”, Người rất vui mừng khi thấy Liên Xô sắp thực hiện chủ nghĩa cộng sản:

“Trước đây 40 năm, tôi chỉ mới nghe nói chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Mà hôm nay ở Đại hội này tôi đã thấy rõ ràng công cuộc thực tế xây dựng chủ nghĩa cộng sản. Cho nên tôi không thể tả hết lòng vô cùng vui sướng của tôi, của Đảng và của đồng bào chúng tôi”.

Tiếp đó, Người đọc Thư chào mừng Đại hội của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam.

Tối, Người rời Moscow đi thăm Tallinn, Thủ đô nước Cộng hòa Xô viết Estonia.

- Ngày 21-10-1966, máy bay Mỹ đã ngang nhiên ném bom xuống Trường Phổ thông cấp II xã Thụy Dân, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, cướp đi sinh mạng cô giáo Bùi Thị Thanh Xuân và 30 em học sinh. 56 năm đã trôi qua, 31 nấm mộ nằm bên nhau trong khuôn viên nghĩa trang giống hình một lớp học đã trở thành chứng tích lịch sử về tinh thần kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân xã Thụy Dân nói riêng, huyện Thái Thụy nói chung, là biểu tượng về ý chí, tinh thần dạy và học của bao thế hệ thầy cô, học trò vùng quê biển.

Sự kiện quốc tế

- Ngày 21-10-1914: Ngày sinh nhật của nhà toán học nổi tiếng, Martin Gardner.

Martin Gardner sinh ngày 21-10-1914 tại Hợp chúng quốc Hoa Kỳ. Sau khi tốt nghiệp đại học, ông đã có bằng cử nhân trong lĩnh vực khoa học như triết học.

Nhà toán học Martin Gardner. Ảnh: Card Colm.

“Martin đã biến hàng ngàn đứa trẻ thành những nhà toán học và hàng ngàn nhà toán học thành những đứa trẻ”. Ronald Graham, nhà toán học nổi tiếng tại đại học California ở San Diego đã đánh giá như thế về Martin Gardner.

Ngoài niềm đam mê với toán học, ông còn là một nhà văn đã xuất bản một số lượng sách khổng lồ. Gardner đã thể hiện mình là một người xuất sắc và suốt đời đam mê các lĩnh vực khoa học khác nhau.

- Ngày 21-10-1944: Chiến tranh thế giới thứ hai: Aachen trở thành thành phố đầu tiên của Đức rơi vào tay quân Đồng Minh.

MINH ANH (Bảo tàng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, năm 2011; Báo Quân đội nhân dân; baogiaothong.vn; nationaltoday.com)