Chương trình nghị sự chiến lược mới với Ấn Độ được đánh giá là cột mốc quan trọng cho định hướng chiến lược của EU trong giai đoạn 2024-2029. Văn kiện này xác định 5 lĩnh vực hợp tác ưu tiên giữa hai bên, đồng thời nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của Ấn Độ trên trường quốc tế. Các nội dung chính bao gồm thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư, tăng cường an ninh năng lượng, hợp tác về công nghệ và đổi mới sáng tạo, củng cố quốc phòng, an ninh, cũng như đẩy mạnh phối hợp trong các vấn đề toàn cầu.

Phát biểu về chương trình nghị sự chiến lược mới, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nêu rõ, giờ là lúc EU tập trung vào các đối tác đáng tin cậy và tăng cường quan hệ dựa trên lợi ích và giá trị chung. Với chiến lược mới, EU và Ấn Độ có thể làm sâu sắc hơn, mở rộng hơn và điều phối tốt hơn hợp tác song phương, hướng tới thúc đẩy thịnh vượng và an ninh chung, đồng thời cùng nhau đối phó với những thách thức toàn cầu.

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen (bên trái) và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong cuộc gặp hồi tháng 2-2025. Ảnh: Reuters 

EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Ấn Độ. Hơn 6.000 công ty châu Âu đang hiện diện tại Ấn Độ và hoạt động thương mại hàng hóa giữa hai bên đã tăng gần 90% trong thập kỷ qua. Ấn Độ là quốc gia thứ hai sau Mỹ thành lập Hội đồng Thương mại và công nghệ (TTC) với EU. Hợp tác giữa hai bên rất đa dạng, từ biến đổi khí hậu, năng lượng xanh, an ninh hàng hải đến trao đổi sinh viên.

Trong chuyến thăm chính thức New Delhi hồi tháng 2 năm nay, bà Ursula von der Leyen đã tuyên bố: "EU và Ấn Độ có tiềm năng trở thành một trong những quan hệ đối tác tiêu biểu của thế kỷ này. Và đó là lý do tại sao mối quan hệ này sẽ là nền tảng cho chính sách đối ngoại của châu Âu trong những năm và thập kỷ tới".

Thực tế có nhiều lý do để EU quyết định đưa quan hệ song phương với Ấn Độ lên một tầng nấc mới. EU đang thúc đẩy đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào các đồng minh truyền thống như Mỹ. Trong bối cảnh đó, Ấn Độ nổi lên là ứng cử viên sáng giá trong hợp tác với nhiều yếu tố thuận lợi như quốc gia đông dân nhất thế giới, nền kinh tế phát triển nhanh, lực lượng lao động trẻ, ngành công nghệ cao đang phát triển mạnh, vị trí địa lý chiến lược.

Ngoài ra, những diễn biến khó lường của tình hình thế giới, cạnh tranh địa chính trị cùng các chính sách thuế quan mới mà chính quyền Washington áp đặt với các đối tác trong đó có cả EU và New Delhi, cũng là động lực mạnh mẽ thúc đẩy hai bên tăng cường hợp tác vì lợi ích chung.

Theo Reuters, xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ đang lao dốc mạnh do chính sách thuế quan cứng rắn từ chính quyền Tổng thống Donald Trump. Nếu không có giải pháp can thiệp kịp thời, rào cản thuế quan có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc làm, cán cân thương mại và tăng trưởng xuất khẩu của Ấn Độ trong năm 2026. “Các ngành công nghiệp thâm dụng lao động của Ấn Độ cần một lối thoát dài hạn cũng như cần đa dạng hóa thị trường để duy trì việc làm cho người lao động”, ông Anil Wadhwa, cựu quan chức ngoại giao Ấn Độ cho biết, đồng thời khẳng định mối quan hệ thương mại với EU có thể mang lại nhiều lợi ích cho New Delhi, ví như tăng dòng vốn đầu tư đổ vào nước này.

Hiện Ấn Độ và EU đang tăng tốc đàm phán nhằm ký kết hiệp định thương mại tự do vào cuối năm nay. Hiệp định này được kỳ vọng sẽ tạo ra động lực tăng trưởng mới cho cả hai nền kinh tế, đồng thời củng cố vai trò của hai bên trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bên cạnh đó, Ấn Độ và EU cũng xem xét thiết lập quan hệ đối tác quốc phòng và an ninh. Điều này đồng nghĩa với việc hai bên sẽ tăng cường tham vấn chiến lược, hợp tác về quản lý khủng hoảng, an ninh hàng hải, an ninh mạng, chống khủng bố và công nghiệp quốc phòng. Trong bối cảnh tình hình địa chính trị quốc tế tiếp tục diễn biến phức tạp với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống đan xen và lan rộng, cả EU và Ấn Độ đều nhất trí về tầm quan trọng của việc củng cố hợp tác chiến lược nhằm ứng phó hiệu quả hơn với các thách thức an ninh khu vực và toàn cầu.

GIA HUY

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.