Bulgaria trên con đường gia nhập Khu vực đồng tiền chung châu Âu

Bước tiến quan trọng của Sofia

Theo đánh giá của EC và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), Bulgaria đáp ứng mọi tiêu chí kỹ thuật để áp dụng đồng tiền chung bắt đầu từ năm 2026. EC mô tả đánh giá này là “một bước tiến quan trọng và mang tính lịch sử trên hành trình áp dụng đồng euro của Bulgaria”.

Theo EC, trên lý thuyết, Sofia đã đáp ứng mọi tiêu chí để trở thành thành viên của Eurozone. Lạm phát của Bulgaria ở mức 2,7%, thấp hơn ngưỡng tham chiếu 2,8%. Tài chính công không phải chịu bất kỳ thủ tục thâm hụt quá mức nào. Quốc gia này đã tham gia “phòng chờ”-cơ chế tỷ giá hối đoái châu Âu (ERM)-kể từ tháng 7-2020 và trong gần 5 năm qua không có “căng thẳng nghiêm trọng”. Cuối cùng, lãi suất dài hạn của Bulgaria (3,9%) nằm trong giới hạn 5,1% của EC.

Bulgaria đang được Ủy ban châu Âu “bật đèn xanh” để trở thành quốc gia thành viên thứ 21 Khu vực đồng tiền chung châu Âu. Ảnh: SIPA

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen đã chúc mừng Bulgaria và cho biết quyết định này “sẽ có nghĩa là đầu tư và thương mại nhiều hơn với các đối tác trong khu vực đồng euro, cũng như sự ổn định và thịnh vượng hơn cho người dân Bulgaria”.

Trong khi đó, Thủ tướng Bulgaria Rossen Jeliazkov khẳng định, đây là bước tiến mới trên con đường hướng đến đồng euro cho Bulgaria. Những đánh giá tích cực của ECB và EC khẳng định sự tiến bộ của Bulgaria sau nhiều năm cải cách, cam kết và liên kết với các đối tác châu Âu.

Tất nhiên, ngoài các tiêu chí quản lý, nền kinh tế Bulgaria còn phải chịu những điểm yếu về mặt cấu trúc mà việc gia nhập Eurozone không thể loại bỏ một cách kỳ diệu. Với tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân đầu người thấp hơn 45% so với mức trung bình của châu Âu, Bulgaria vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất EU. Nền kinh tế của nước này vẫn phụ thuộc phần lớn vào xuất khẩu nguyên liệu thô và các dịch vụ có giá trị gia tăng thấp, đang phải vật lộn để hội tụ với các tiêu chuẩn của phương Tây...

Dự kiến, sau khi tham khảo ý kiến của Nghị viện châu Âu và ECB, Hội đồng Kinh tế và Tài chính EU (ECOFIN) sẽ nhóm họp vào ngày 8-7 tới để quyết định về việc gia nhập của Bulgaria. Nếu mọi việc “thuận buồm xuôi gió”, Bulgaria sẽ trở thành thành viên Eurozone từ ngày 1-1-2026. Đến nay, chưa có dấu hiệu nào cho thấy các thành viên của Eurozone “miễn cưỡng” chấp nhận Bulgaria, điều hoàn toàn khác so với hồi nước này gia nhập Khu vực tự do đi lại châu Âu (Khu vực Schengen).

Đồng euro - biểu tượng sự thống nhất của châu Âu

Đồng tiền chung châu Âu (đồng euro) được tạo ra vào ngày 1-1-1999 và dành cho các giao dịch điện tử. Năm 2002, đồng euro đã trở thành hiện thực với sự ra đời của tiền xu và tiền giấy, thay thế các loại tiền tệ quốc gia của 12 quốc gia thành viên EU, trong đó có các nước chủ chốt như Đức, Pháp, Italy, Tây Ban Nha. Sau đó, 8 quốc gia khác đã tham gia vào Eurozone, gồm Slovenia (năm 2007), Síp và Malta (năm 2008), Slovakia (năm 2009), Estonia (năm 2011), Latvia (năm 2014), Lithuania (năm 2015) và Croatia (năm 2023). Eurozone hiện có dân số 350 triệu người.

Đồng euro là biểu tượng của sự thống nhất và chủ quyền của châu Âu. Về mặt lý thuyết, tất cả quốc gia EU đều cam kết tham gia ngay khi đáp ứng các điều kiện, nhưng chưa có thời gian biểu nào được đặt ra. Ngoại lệ duy nhất là Đan Mạch, quốc gia đã đàm phán miễn trừ sau cuộc trưng cầu dân ý bác bỏ đồng euro năm 2000.

Kinh nghiệm từ những lần mở rộng Eurozone trước đây cho thấy, việc áp dụng đồng euro có thể tạo ra những tác động trái ngược. Bằng cách loại bỏ tỷ giá hối đoái như một biến điều chỉnh, đồng euro buộc các nền kinh tế kém cạnh tranh nhất phải khôi phục lại trạng thái cân bằng thông qua giảm phát nội bộ, tức là giảm lương và việc làm. Bulgaria hiện có một số điểm yếu. Thị trường lao động của nước này, phần lớn vẫn là phi chính thức, có thể sẽ phải chịu áp lực lớn để chống chọi với cú sốc về tính minh bạch do đồng euro gây ra.

“Sự hội nhập thành công của Bulgaria vào Eurozone sẽ đòi hỏi các chính sách mạnh mẽ liên tục để tăng cường khả năng cạnh tranh và khả năng phục hồi của nền kinh tế Bulgaria”, Ủy viên châu Âu phụ trách các vấn đề kinh tế Valdis Dombrovskis nhấn mạnh.

BÌNH NGUYÊN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.