Cơ yếu Việt Nam - lực lượng đặc biệt tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân

Ngay từ buổi đầu kháng chiến chống thực dân Pháp, dù kiến thức và phương tiện kỹ thuật hết sức hạn chế, nhưng cán bộ, nhân viên cơ yếu đã phát huy tinh thần tự lực, tự cường, kiên trì nghiên cứu, sáng tạo ra nhiều loại luật mật mã, đồng thời khẩn trương xây dựng hệ thống tổ chức xuyên suốt từ Trung ương đến các chiến khu, chiến trường. Tổ chức nhiều lớp đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ cơ yếu, kịp thời cung cấp nhân lực trực tiếp phục vụ kháng chiến. 

Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì Hội nghị thông qua công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ Ban Cơ yếu Chính phủ nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: VIỆT HÀ

Ngày 9-5-1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm khóa học về mật mã “Lê Hồng Phong” tại rừng Bản Cọ, xã Yên Thông, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên và căn dặn: “Mật mã là một công tác cơ mật, quan trọng, vẻ vang... Bác dặn các cô, các chú: Làm mật mã phải bí mật, đoàn kết và quân sự hóa...”. Lời dạy của Bác đã trở thành kim chỉ nam cho sự nghiệp xây dựng, phát triển và trưởng thành của ngành cơ yếu Việt Nam, định hình nên bản chất cách mạng, tính kỷ luật, đoàn kết và sáng tạo của lực lượng chuyên trách đặc thù. Dù gặp nhiều khó khăn, gian khổ, nhưng cán bộ, nhân viên ngành cơ yếu đã nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào thắng lợi của các trận đánh, chiến dịch, mà đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, làm nên chiến thắng “lừng lẫy Điện Biên, chấn động địa cầu”.

Trước yêu cầu bảo đảm bí mật thông tin phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và chỉ huy của LLVT nhân dân, ngày 21-7-1956, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW thành lập Ban Cơ yếu Trung ương, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối của Đảng, có nhiệm vụ giúp Trung ương Đảng nghiên cứu, theo dõi, lãnh đạo, quản lý thống nhất, toàn diện công tác cơ yếu ở Trung ương và địa phương.

Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng tham quan các sáng kiến trưng bày tại Đại hội Đảng bộ Ban Cơ yếu Chính phủ nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: VÂN ANH

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, phải đối mặt với kẻ thù có tiềm lực khoa học kỹ thuật hiện đại bậc nhất thế giới, ngành cơ yếu Việt Nam đã phát huy cao độ tinh thần dũng cảm, sáng tạo, không ngừng cải tiến, phát triển kỹ thuật mật mã, bảo đảm tuyệt đối bí mật các chủ trương, đường lối của Đảng, mệnh lệnh chỉ đạo, chỉ huy trên mọi mặt trận. Từ hậu phương miền Bắc đến chiến trường miền Nam, ở bất cứ nơi đâu gian khổ, ác liệt nhất đều có dấu chân của những chiến sĩ cơ yếu, ngày đêm lặng thầm giữ cho mạch máu thông tin luôn được bảo mật, thông suốt, an toàn. Nhiều cán bộ, nhân viên cơ yếu đã anh dũng hy sinh, để lại tấm gương sáng ngời về lòng trung thành tuyệt đối, sự tận tụy và tinh thần cống hiến quên mình cho sự nghiệp cách mạng. Với những chiến công thầm lặng, ngành cơ yếu Việt Nam đã góp phần quan trọng cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975.

Sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, ngành cơ yếu tiếp tục phát huy tốt vai trò nòng cốt trong bảo vệ thông tin bí mật của Đảng, Nhà nước và LLVT nhân dân; làm thất bại mọi âm mưu phá hoại, thu tin mã thám, lôi kéo, mua chuộc của địch; góp phần tích cực vào thắng lợi trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, chống biệt kích, gián điệp và thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả.

Ghi nhận những đóng góp của ngành cơ yếu Việt Nam trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, tại Hội nghị cán bộ cơ yếu toàn quốc năm 1978, Tổng Bí thư Lê Duẩn đã khẳng định: “... Trong mấy chục năm qua chúng ta đánh giặc, chúng ta nắm được và biết chắc được là những lúc quan trọng nhất, những vấn đề bí mật nhất của ta đều không bị lộ, các đồng chí đã góp phần rất quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ bí mật, vào sức mạnh chung để giành thắng lợi... Ngành cơ yếu, một ngành rất quan trọng, phải đưa ngành tiến lên hiện đại nhưng hàng ngũ phải thật trong sạch, chế độ công tác phải rất chặt chẽ...”.

Bước vào thời kỳ hòa bình, đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng, đặc biệt là sự phát triển nhanh chóng của khoa học-công nghệ (KH-CN), ngành cơ yếu Việt Nam đã chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nhiều chủ trương chiến lược quan trọng về công tác cơ yếu. Đặc biệt, Nghị quyết số 56-NQ/TW ngày 5-3-2020 của Bộ Chính trị về Chiến lược phát triển ngành cơ yếu Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 đã xác định mục tiêu xây dựng ngành cơ yếu Việt Nam cách mạng, chính quy, hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo mật, an toàn thông tin trong tình hình mới.

Công tác quản lý nhà nước về cơ yếu được tăng cường, ngày càng chặt chẽ, hiệu lực, hiệu quả. Hệ thống pháp luật về cơ yếu ngày càng hoàn thiện; tổ chức lực lượng cơ yếu được sắp xếp tinh gọn, thống nhất, chặt chẽ; công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao được chú trọng, đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển ngành cơ yếu, phục vụ chuyển đổi số và phát triển kinh tế-xã hội.

Lãnh đạo Ban Cơ yếu Chính phủ trao cờ lưu niệm tặng các đơn vị tham gia Liên hoan nghệ thuật quần chúng chào mừng 80 năm Ngày truyền thống ngành cơ yếu Việt Nam (12-9-1945 / 12-9-2025). Ảnh: DUY THÀNH

Hệ thống thông tin mật mã quốc gia không ngừng được hiện đại hóa, mở rộng về quy mô, đa dạng về chủng loại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hệ thống chứng thực chữ ký số chuyên dùng công vụ ngày càng hiện đại, vận hành hiệu quả, góp phần quan trọng vào tiến trình xây dựng Chính phủ số, cải cách hành chính và bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên không gian mạng. Thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về mật mã dân sự, đồng thời đẩy mạnh giám sát an toàn thông tin trên các mạng công nghệ thông tin trọng yếu của Đảng, Nhà nước, phục vụ thiết thực mục tiêu bảo đảm an ninh quốc gia và phát triển bền vững đất nước.

Hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ mật mã có nhiều đột phá, từng bước tự chủ trong thiết kế, chế tạo các sản phẩm mật mã hiện đại, đa dạng, đồng bộ với hệ thống công nghệ thông tin-viễn thông quốc gia; làm chủ một số công nghệ lõi, công nghệ nền trong lĩnh vực khoa học mật mã. Các cơ sở nghiên cứu, thiết kế, chế thử, sản xuất được quan tâm đầu tư, củng cố và phát triển, từng bước thực hiện chuyển đổi số (CĐS), đẩy mạnh sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác bảo mật, an toàn thông tin cho Đảng, Nhà nước trong tình hình mới. Hợp tác quốc tế tiếp tục được tăng cường, mở rộng, nhất là với các đối tác có trình độ KH-CN tiên tiến và các đối tác truyền thống, góp phần phát triển nguồn nhân lực cơ yếu, nâng cao trình độ nghiên cứu, phát triển công nghệ mật mã, tiếp cận nhanh với những thành tựu mới của KH-CN thế giới.

Vừa qua, Ban Cơ yếu Chính phủ và ngành cơ yếu Việt Nam đã quyết liệt, nỗ lực triển khai và đạt được nhiều kết quả đặc biệt quan trọng trong tiến trình thực hiện CĐS quốc gia, như: Xây dựng, phát triển giải pháp cho hệ thống khai thác thông tin, tài liệu có bảo mật cao phục vụ trực tiếp “Hội nghị không giấy” của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, các hội nghị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ CĐS quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030; chuyển nhận đề thi các kỳ thi quốc gia thông qua hệ thống thông tin cơ yếu, bảo đảm bí mật, an toàn, kịp thời, tiết kiệm ngân sách. Triển khai đồng bộ, kịp thời các giải pháp, sản phẩm mật mã để bảo mật thông tin bí mật nhà nước, dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng công vụ cho các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia và hơn 80 triệu thẻ căn cước, dịch vụ công trực tuyến từ Trung ương đến cấp xã phục vụ hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1-7-2025 - đây là một trong những chiến dịch thần tốc trước yêu cầu cấp bách để chính quyền địa phương hai cấp hoạt động trên nền tảng số.

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số với những đột phá nhanh chóng trên nhiều lĩnh vực, nguy cơ chiến tranh thông tin, chiến tranh mạng ngày càng gay gắt, phức tạp và khó lường; tình hình thế giới, khu vực biến động nhanh, khó dự báo; các thế lực thù địch đẩy mạnh hoạt động chống phá, cài cắm, tấn công vào các hệ thống thông tin trọng yếu nhằm thu thập, đánh cắp bí mật của Đảng, Nhà nước, phá hoại hạ tầng thông tin quan trọng của ta..., công tác cơ yếu cần được tăng cường, kịp thời đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả, gắn chặt với yêu cầu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Nhiệm vụ của ngành cơ yếu Việt Nam không chỉ là bảo đảm bí mật, an toàn thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, LLVT nhân dân và các hoạt động kinh tế-xã hội, mà còn chủ động tham gia bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng. Đây là yêu cầu chiến lược, vừa cấp bách, vừa lâu dài, đặt ngành cơ yếu ở vị trí then chốt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, cán bộ, nhân viên ngành cơ yếu Việt Nam quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 56-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược phát triển ngành cơ yếu Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 và Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia. Trong đó, tập trung nâng cao năng lực dự báo, chủ động ứng phó với mọi nguy cơ, thách thức từ không gian mạng, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và ứng dụng KH-CN mật mã thế hệ mới, đặc biệt là mật mã hậu lượng tử, mật mã phục vụ Chính phủ số và bảo vệ dữ liệu quốc gia trọng yếu; đồng thời, xây dựng lực lượng cơ yếu chính quy, hiện đại, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, đáp ứng tốt mọi nhiệm vụ được giao.

80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của ngành cơ yếu gắn liền với những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam. Ngành không ngừng kiện toàn về tổ chức, nâng cao năng lực hoạt động, xây dựng lực lượng cơ yếu cách mạng, chính quy, hiện đại, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Gần 1.000 cán bộ, chiến sĩ cơ yếu đã anh dũng hy sinh và lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sĩ, nhân viên cơ yếu nối tiếp nhau, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, tận tụy, sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo đảm bí mật, an toàn thông tin cơ mật, hun đúc nên truyền thống “Trung thành, tận tụy, đoàn kết, kỷ luật, sáng tạo”. Với những công lao, thành tích trong sự nghiệp cách mạng, ngành cơ yếu Việt Nam đã được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng, 2 Huân chương Hồ Chí Minh; toàn ngành có 23 tập thể, cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng; 4 giải thưởng Nhà nước về KH-CN... Đặc biệt, ngày 10-10-2024, Ban Cơ yếu Chính phủ vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Đây là niềm tự hào, đồng thời là động lực để ngành cơ yếu tiếp tục phát huy truyền thống, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, với bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần đoàn kết, ý chí đổi mới sáng tạo và quyết tâm cao, ngành cơ yếu Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là lực lượng đặc biệt tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần quan trọng đưa đất nước tiến nhanh, tiến mạnh vào kỷ nguyên vươn mình phát triển bền vững.

Trung tướng VŨ NGỌC THIỀM, Trưởng ban Cơ yếu Chính phủ    

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.