Từ những ngày đầu non trẻ của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, ngành cơ yếu đã khẳng định vai trò quan trọng đối với sức mạnh quân sự Việt Nam, góp phần viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc anh hùng. Với nhiệm vụ ban đầu trực tiếp bảo vệ bí mật thông tin lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy của Đảng, Nhà nước và LLVT; bước sang giai đoạn mới, ngành cơ yếu tiếp tục đảm nhận sứ mệnh tiên phong, là lực lượng nòng cốt bảo đảm bí mật, an toàn, an ninh thông tin, phục vụ đắc lực cho công cuộc chuyển đổi số quốc gia và bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc trên không gian mạng.

Dấu son lịch sử và những chiến công thầm lặng

Lịch sử quân sự Việt Nam đã khẳng định, bằng tinh thần yêu nước, ý chí cách mạng, chúng ta đã chiến thắng nhiều đối phương có tiềm lực vượt trội về quân sự, khoa học, kinh tế. Trong đó, cơ yếu là một trong những lực lượng điển hình thể hiện ý chí tự lực, tự cường, đoàn kết vượt qua khó khăn, thử thách để góp phần quan trọng vào thắng lợi chung của Quân đội và dân tộc Việt Nam anh hùng. Ra đời vào ngày 12-9-1945, chỉ 10 ngày sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, Ban Mật mã quân sự (tiền thân của ngành cơ yếu Việt Nam) được thành lập đã đáp ứng yêu cầu cấp bách của cách mạng. Trong suốt hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, ngành cơ yếu đã trở thành lực lượng đặc biệt, trực tiếp bảo vệ “mạch máu” thông tin, bảo đảm tuyệt đối bí mật, chính xác, kịp thời sự lãnh đạo, chỉ đạo từ Trung ương đến các chiến khu, địa phương trong cả nước.

 

Thượng tướng Lê Huy Vịnh và các đại biểu tham quan một số sản phẩm khoa học của Học viện Kỹ thuật mật mã, tháng 3-2024. Ảnh: MẠNH HÙNG

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, những bức điện mật được mã hóa và truyền đi an toàn đã góp phần làm nên các chiến thắng vang dội, mà đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ. Bước sang cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ngành cơ yếu đã phát triển vượt bậc cả về tổ chức lực lượng và trình độ khoa học kỹ thuật, phục vụ đắc lực sự lãnh đạo, chỉ huy các cấp, nhất là các chiến dịch lớn. Từ cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 đến Đại thắng mùa xuân 1975 lịch sử, mỗi chiến công của quân và dân ta đều có sự đóng góp thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng của những người chiến sĩ cơ yếu. Họ đã phấn đấu, hy sinh, vun đắp truyền thống vẻ vang của ngành cơ yếu: “Trung thành, tận tụy, đoàn kết, kỷ luật, sáng tạo”, một truyền thống được tôi luyện bằng trí tuệ, mồ hôi và cả xương máu của các thế hệ đi trước.

Sứ mệnh mới trong kỷ nguyên số: Lực lượng nòng cốt bảo đảm bí mật, an toàn, an ninh thông tin quốc gia

Bước vào thời kỳ mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và tình hình chính trị thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp, công cuộc chuyển đổi số quốc gia, xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số đặt ra yêu cầu bức thiết về bảo mật và an ninh thông tin, ngành cơ yếu tiếp tục khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt, không thể thay thế, sẵn sàng cho những thách thức và sứ mệnh mới.

Bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn cho các hệ thống thông tin lãnh đạo, chỉ huy, chỉ đạo các cấp trong tình hình mới

Trong bối cảnh chính trị thế giới và khu vực diễn biến phức tạp và khó lường, đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình với nhiều thay đổi quan trọng mang tính lịch sử đã đặt ra những trọng trách mới, nặng nề hơn trong công tác điều hành đất nước và hội nhập quốc tế. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, ngành cơ yếu đang chỉ đạo hệ thống cơ yếu trong toàn quốc: Quân đội, công an, ngoại giao và Đảng-chính quyền nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ bí mật, an toàn thông tin lãnh đạo, chỉ huy các cấp. Sự kết hợp ứng dụng các giải pháp kỹ thuật với nghiệp vụ mật mã và giám sát an toàn, an ninh mạng, các hệ thống thông tin của ngành cơ yếu đã đóng vai trò then chốt cho hoạt động chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương luôn bảo đảm an toàn trước các cuộc tấn công mạng tinh vi, có chủ đích từ các tác nhân tiềm lực.

Cung cấp nền tảng bảo mật tin cậy cho triển khai Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số

Phát huy thành tích trong bảo đảm tuyệt đối bí mật thông tin lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy của Đảng, Nhà nước và LLVT trên hệ thống thông tin cơ yếu. Ban Cơ yếu Chính phủ-Cơ quan mật mã quốc gia tiếp tục thể hiện vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao về bảo mật và an toàn thông tin cho toàn bộ hệ thống chính trị, xã hội trong cả nước.

Cụ thể, đã đào tạo hơn 5.000 chuyên gia, trong đó có gần 400 cán bộ có trình độ sau đại học, nhiều người hiện đang giữ các vị trí quan trọng trong các bộ, ngành, lực lượng chuyên trách về lĩnh vực này. Đặc biệt, Ban Cơ yếu Chính phủ đã chủ động và dẫn đầu trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các cấp lãnh đạo, nhà quản trị và người dân về trách nhiệm bảo đảm an toàn, an ninh mạng, góp phần quan trọng kiến tạo môi trường mạng quốc gia an toàn, lành mạnh và phát triển bền vững.

Công tác quản lý mật mã dân sự đã được Ban Cơ yếu Chính phủ triển khai kịp thời và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển kinh tế, đồng thời bảo đảm trật tự và an ninh quốc gia: Đã phát huy vai trò của Cơ quan mật mã quốc gia trong hình thành nền tảng pháp lý thông qua việc tham mưu ban hành nhiều thông tư, nghị định quan trọng, điển hình là Nghị định số 211/2025/NĐ-CP ngày 29-7-2025 của Chính phủ quy định về hoạt động mật mã dân sự và sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 3-2-2020 của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định số 14/2022/NĐ-CP ngày 27-1-2022 của Chính phủ mới được ban hành; xây dựng và ban hành hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật ngày càng đầy đủ và chặt chẽ; đã cấp phép gần 6.000 giấy phép đúng hẹn và theo thủ tục công trực tuyến toàn trình.

Triển khai các giải pháp mật mã cho những dự án trọng điểm quốc gia, phục vụ trực tiếp người dân và doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Điển hình như:

Triển khai các giải pháp bảo mật, xác thực Căn cước công dân điện tử, Hộ chiếu điện tử và Trung tâm dữ liệu quốc gia: Ngành cơ yếu đã nghiên cứu và cung cấp các giải pháp mật mã tiên tiến để bảo vệ tính toàn vẹn dữ liệu, chống giả mạo và xác thực định danh công dân trên thẻ Căn cước công dân gắn chip và Hộ chiếu điện tử bảo đảm liên thông quốc tế, đặc biệt là đối với Trung tâm dữ liệu quốc gia (phục vụ Đề án 06 và Nghị quyết số 175/NQ-CP). Đây là một trong những yếu tố then chốt, tạo ra một hạ tầng định danh số an toàn, tin cậy, làm nền tảng cho các giao dịch hành chính và dân sự trên môi trường mạng.

Triển khai các giải pháp, dịch vụ bí mật, xác thực cho ngành giáo dục: Điển hình như trong các kỳ thi học sinh giỏi THPT toàn quốc năm 2024, kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2025. Điều này đã tạo sự đột phá về công tác tổ chức thi và có ý nghĩa xã hội sâu sắc, bảo đảm sự an toàn, nhanh chóng và tiết kiệm. Các kết quả này đã và đang được ứng dụng sâu hơn trong mỗi lĩnh vực cũng như mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác như y tế, thương mại, tài sản mã hóa, tài nguyên-môi trường... để hỗ trợ các bộ, ngành chuyển đổi số một cách toàn diện và bền vững.

Bảo đảm an toàn, an ninh mạng cho hệ thống điều hành của Đảng-chính quyền, đặc biệt trong cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị, sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp

Với quyết tâm ứng dụng chuyển đổi số và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công tác điều hành của Đảng và chính quyền đã từng bước được số hóa và triển khai trên không gian mạng, với yêu cầu cao về tính linh hoạt, tiện lợi, nhanh chóng, đồng bộ, thông minh và an toàn. Nhiệm vụ này đang huy động sự tham gia của toàn bộ hệ thống chính trị và xã hội, trong đó, ngành cơ yếu giữ vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm hệ thống hoạt động bảo mật và an toàn. Trước yêu cầu đó, ngành cơ yếu đã triển khai đồng bộ các hệ thống kỹ thuật mật mã, các sản phẩm, dịch vụ mật mã, chứng thực chữ ký số chuyên dùng Chính phủ từ Trung ương đến địa phương.

Thượng tướng Lê Huy Vịnh chủ trì Hội nghị công tác đào tạo nguồn nhân lực phục vụ chuyển đổi số tại Học viện Kỹ thuật mật mã, tháng 3-2024. Ảnh: MẠNH HÙNG

Bước vào cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị và sắp xếp đơn vị hành chính các cấp theo Kết luận số 126-KL/TW ngày 14-2-2025 và Kết luận số 127-KL/TW ngày 28-2-2025 của Bộ Chính trị; Quyết định số 795/QĐ-TTg ngày 14-4-2025 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Ban Cơ yếu Chính phủ đã và đang tích cực cung cấp, hỗ trợ các giải pháp bảo mật, an toàn cho các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu từ Trung ương đến 3.321 xã, phường, giúp các địa phương yên tâm triển khai chuyển đổi số, vận hành các trung tâm điều hành thông minh, các dịch vụ công trực tuyến một cách an toàn; phòng, chống hiệu quả nguy cơ tấn công mạng, ngăn chặn lộ, lọt, đánh cắp dữ liệu.

Cùng với đó, việc cung cấp và quản lý dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng Chính phủ đã tạo hành lang pháp lý và kỹ thuật an toàn cho việc trao đổi văn bản điện tử, ký số các văn kiện, bảo đảm mục tiêu 100% thủ tục công trực tuyến và các văn bản mật cũng được xử lý trên không gian mạng, góp phần hiện đại hóa nền hành chính quốc gia, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Định hướng chiến lược trong giai đoạn mới: Phát huy vai trò tiên phong, xứng đáng là lực lượng tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân

Danh hiệu cao quý Anh hùng LLVT nhân dân là sự ghi nhận của Đảng và Nhà nước đối với thành tích xuất sắc đã đạt được, đồng thời cũng đặt ra trách nhiệm lớn lao cho Ban Cơ yếu Chính phủ và ngành cơ yếu trong giai đoạn phát triển mới của đất nước. Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, xứng đáng với trọng trách, niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân trong việc bảo vệ bí mật quốc gia và chủ quyền thông tin, ngành cơ yếu cần phát huy truyền thống anh hùng, tổ chức nghiên cứu, cụ thể hóa, vận dụng hiệu quả các chủ trương, chỉ đạo của Trung ương vào hoạt động của ngành, như: Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Nghị quyết số 29-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng; Nghị quyết số 56-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược phát triển ngành cơ yếu cách mạng, chính quy, tiến thẳng lên hiện đại; Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 3488-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trong đó tập trung vào các định hướng chiến lược cụ thể sau:

Một là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, toàn diện: Con người luôn là yếu tố quan trọng và mang tính quyết định, theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Vũ khí là cần nhưng quan trọng hơn là con người vác súng” (Võ Nguyên Giáp: Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr.255). Con người là vấn đề cốt lõi, tạo nên sức mạnh to lớn mà không một loại vũ khí nào có thể đánh bại được, giúp nhân dân Việt Nam chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược. Ngành cơ yếu cần tiếp tục vận dụng bài học “Kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại”, phát huy nội lực và tận dụng tri thức nhân loại. Mục tiêu là xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên cơ yếu có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, trình độ chuyên môn sâu, năng lực thực tiễn, làm chủ được công nghệ mật mã, công nghệ hiện đại như: Trí tuệ nhân tạo (AI), lượng tử, chuỗi khối, chip bán dẫn; đồng thời phải có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Hai là, tăng cường tham mưu, chủ động hoàn thiện thể chế: Hiện nay, Đảng, Nhà nước đang quyết liệt chỉ đạo thực hiện đột phá xây dựng, hoàn thiện thể chế, tạo động lực cho đất nước phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới. Ngành cơ yếu cần đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển lý luận và tổng kết thực tiễn để tham mưu hoàn thiện hệ thống thể chế, cơ chế, chính sách, cũng như các văn bản quy phạm pháp luật về cơ yếu, an ninh thông tin và giao dịch điện tử. Việc này nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, vững chắc, tháo gỡ các vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới.

Ba là, đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển, làm chủ công nghệ lõi: Thực tiễn từ các xung đột quân sự thời gian qua, các thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã được ứng dụng triệt để làm xuất hiện nhiều hình thái chiến tranh, phương thức, thủ đoạn tác chiến mới. Ngành cơ yếu cần tập trung nguồn lực đầu tư cho khoa học-công nghệ, đặc biệt là năng lực nghiên cứu dự báo, nghiên cứu phát triển các sản phẩm bảo mật, an toàn thông tin mang thương hiệu Việt Nam nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 56-NQ/TW ngày 5-3-2020 và Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị. Các sản phẩm này phải có chất lượng, tính năng và sức cạnh tranh, đáp ứng được các yêu cầu thực tiễn ngày càng đa dạng và phức tạp của công cuộc chuyển đổi số, bảo đảm khả năng tự chủ, tự lực, tự cường về công nghệ mật mã, không bị phụ thuộc vào bên ngoài.

Trước yêu cầu của kỷ nguyên phát triển và hội nhập, ngành cơ yếu Việt Nam, một ngành khoa học cơ mật đặc biệt thuộc lĩnh vực an ninh quốc gia, cần quyết tâm phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, sáng tạo, xây dựng lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, góp phần xây dựng một Việt Nam số an toàn, vì một Việt Nam hùng cường, phồn vinh và thịnh vượng.

Thượng tướng LÊ HUY VỊNH, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.