Trong cái khó, ló cái khôn

Hồi trung tuần tháng 7-2019, lãnh đạo Tập đoàn công nghệ Nga Rostec, Sergey Chemezov đã ra thông báo sẵn sàng cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ máy bay chiến đấu đa nhiệm Su-35 nếu Ankara có nhu cầu. Về vấn đề này, thành viên Ủy ban Quốc phòng và an ninh Nga, Franz Klintsevich đánh giá, đây là một lời gợi ý rất đáng giá cho Thổ Nhĩ Kỳ, trong bối cảnh thương vụ mua máy bay F-35 của Ankara với Mỹ đang trên bờ vực đổ vỡ. Không chỉ có thế, máy bay chiến đấu Nga chỉ giá bằng 1/10 máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 của Mỹ, nhưng tính năng chiến đấu không mấy thua kém.

Thổ Nhĩ Kỳ đang cân nhắc chọn mua máy bay Su-35 thay thế cho F-35 của Mỹ.

Thực tế, Ngay sau khi Thổ Nhĩ Kỳ tiếp nhận các tổ hợp S-400 Triumph từ Nga, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Ankara. Theo phía Mỹ, khi sở hữu S-400, Thổ Nhĩ Kỳ không còn là đối tác đủ tin cậy để Mỹ chuyển giao máy bay F-35. Bất chấp phản đối của Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ đã nhanh chóng có các bước đi tiếp theo là dừng việc chuyển giao các máy bay F-35; loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chuỗi sản xuất phụ tùng dành cho F-35 và đình chỉ việc huấn luyện chuyển loại phi công lái F-35 của Thổ Nhĩ Kỳ tại Mỹ. Đây có thể coi là đòn trả đũa cứng rắn của Washington, nhưng lại là cơ hội để Ankara tìm ra đối tác trong hoàn cảnh khó khăn.

Lãnh đạo Trung tâm nghiên cứu Khủng hoảng chính trị Thổ Nhĩ Kỳ (ANKASAM), Mehmet Seyfettin Erol đánh giá, động thái của phía Mỹ đã đẩy Ankara và Moscow lại gần nhau hơn.

“Đề xuất cung cấp máy bay chiến đấu của Nga không phải là bất ngờ. Điều khác biệt chỉ nằm ở việc Thổ Nhĩ Kỳ ban đầu chú ý tới dòng máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 Su-57 vì cho rằng nó có tính năng tương đương F-35. Tuy nhiên, đề xuất cung cấp máy bay Su-35 cũng rất tốt vì nó đáp ứng mọi yêu cầu của Ankara về dòng máy bay chiến đấu hiện đại”, ông Mehmet Seyfettin Erol cho biết.

Với tiền lệ S-400 Triumph, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga hoàn toàn có khả năng mở rộng hợp tác với hợp đồng mua máy bay Su-35.

Theo ông Mehmet Seyfettin Erol, kịch bản mua máy bay Su-35 có thể diễn ra tương tự như việc Thổ Nhĩ Kỳ từ chối mua tổ hợp tên lửa phòng không Patriot của Mỹ vì giá thành quá cao và tính năng không đủ tin cậy.

“Thổ Nhĩ Kỳ đã tìm được phương án giải quyết mong muốn của mình với tổ hợp S-400. Trước việc Mỹ dừng cung cấp F-35, Ankara cũng sẽ sớm có phương án thay thế. Thổ Nhĩ Kỳ có thể mong muốn sở hữu không chỉ máy bay Su-35, mà còn là cả Su-57. Phương án cung cấp sẽ được tiến hành tương tự như hợp đồng S-400: Chuyển giao công nghệ, hợp tác sản xuất. Đây là hướng đi đôi bên cùng có lợi”, ông Mehmet Seyfettin Erol nhận định.

Su-35 hoàn toàn có thể thay thế F-35

Giới chuyên gia quân sự đánh giá, dù máy bay Su-35 chỉ được xếp phân loại thuộc thế hệ 4+, nhưng máy bay chiến đấu Nga hoàn toàn không lép vế so với máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 F-35 của Mỹ. Su-35 ưu thế hơn F-35 về khả năng chiến đấu, cơ động, đặc biệt là không chiến, và chỉ thua sút ở khả năng tàng hình và một số hệ thống điện tử hàng không trên khoang.

F-35 dù là máy bay thế hệ thứ 5, nhưng không hẳn có ưu thế hơn máy bay thế hệ 4+ Su-35.

Đánh giá về khả năng Thổ Nhĩ Kỳ đặt mua máy bay Su-35, chuyên gia quân sự Alexey Leonkov cho biết, dù Ankara dành sự chú ý cho máy bay Su-57, nhưng đáng tiếc là dòng máy bay tiên tiến này chưa có phiên bản xuất khẩu. Nga sẽ cần thêm thời gian để cho ra mắt biến thể Su-57E (dành cho thị trường xuất khẩu. Trong khi đó, các dòng máy bay Su-35, Mig-35 đã sẵn sàng để xuất khẩu và đã có nhiều hợp đồng quốc tế.

Cùng với đó, khả năng chiến đấu của Su-35 đã được khẳng định ở Syria. Tại tỉnh Deir ez-Zor, khi các máy bay F-22 Raptor của Mỹ cố gắng tiếp cận đơn vị cường kích mặt đất Su-25 của Nga, thì hoạt động của chúng đã bị máy bay Su-35 trực chiến ngăn chặn trong vài phút.

Điểm mạnh của Su-35 chính là khả năng cơ động với động cơ phản lực có thể thay đổi vector lực đẩy và không chiến. Thay vì tư duy hy sinh khả năng cơ động để có khả năng tàng hình như F-35, Su-35 cân bằng hơn về khả năng chiến đấu và quan trọng hơn là giá thành máy bay rẻ, phù hợp với túi tiền của các quốc gia phát triển.

Hiện tại, máy bay Su-35 đang nhận được sự quan tâm của nhiều quốc gia trên thế giới. Nga đã có hợp đồng xuất khẩu dòng máy bay chiến đấu 4+ này với Trung Quốc và Indonesia. Tại Indonesia, Su-35 đã đánh bại đối thủ F-16 từ Mỹ nhờ ưu thế về khả năng chiến đấu và giá thành rẻ.

Trong thời gian tới, Ai Cập và Các tiểu Vương quốc Ả rập thống nhất có thể trở thành quốc gia tiếp theo sở hữu Su-35. Dù chưa có hợp đồng chính thức, nhưng Rosoboronexport và đối tác đang trong quá trình đàm phán.

TUẤN SƠN (theo RIA, Izvestia)