Tại sao Geran-2 là UAV tự sát hiệu quả hàng đầu thế giới?

Với hàng nghìn phương tiện được sử dụng từ năm 2022, UAV tự sát Geran-2 đã chứng minh hiệu quả của loại vũ khí chi phí rẻ, tác chiến “bầy đàn” để phá hủy các mục tiêu giá trị cao nằm sâu trong hậu tuyến đối phương, cũng như các cuộc tấn công phi đối xứng làm suy kiệt hệ thống phòng không vốn có giá thành đắt đỏ hơn nhiều.

Vậy điều gì đã tạo ra điều đặc biệt của UAV tự sát Geran-2? Hiệu quả này có phải đến từ thiết kế của phương tiện hay trải qua quá trình sửa đổi, nâng cấp liên tục dựa trên thực tế chiến trường?

Geran-2 được nâng cấp liên tục?

Theo hãng tin Lenta của Nga, theo đúng truyền thống phát triển vũ khí của nước này, Geran-2 cũng như nhiều loại vũ khí khác đều được theo dõi hiệu quả thực tế trên chiến trường để từ đó khắc phục các vấn đề kỹ-chiến thuật giúp tối ưu hiệu quả tác chiến.

Thiết kế dạng cánh bay của UAV Geran-2 chính là nhằm mục đích tối ưu lực nâng và khả năng hoạt động thời gian dài trên không với tiêu hao năng lượng tối thiểu. Việc trang bị động cơ đốt trong, thay vì động cơ phản lực cũng nhằm tối ưu về mặt chi phí và hiệu quả của loại vũ khí sử dụng một lần này.

UAV tự sát Geran-2 được sản xuất quy mô lớn. Ảnh: TASS

Một điểm đáng chú ý khác chính là việc thiết kế ban đầu của UAV Geran-2 là mang theo đầu đạn nổ mạnh nặng 50kg để tấn công các mục tiêu ở phạm vi tới 2.000km. Tuy nhiên, trong thực tế tác chiến, thiết kế của UAV đã được thay đổi nhanh chóng để mang theo đầu đạn nặng tới 90kg với thiết kế nổ phá kết hợp mảnh văng định hướng. Thiết kế này không chỉ tăng sức mạnh công phá của UAV, mà còn tạo ra sát thương mảnh văng đối với các vật thể nằm trong khu vực ảnh hưởng.

Ngoài ra, khi hoạt động trong môi trường đối kháng điện tử mạnh và nhiều ô phòng không, UAV Geran-2 cũng nhanh chóng “thích nghi”. Khi thiết kế ban đầu của UAV là sử dụng tín hiệu sóng ngắn từ chính mạng viễn thông thông qua sim điện thoại, thì các phiên bản Geran-2 mới nhất, nó đã hoạt động theo cơ chế dẫn đường phức hợp giữa quán tính và định vị địa lý bằng vệ tinh. Thay đổi này giúp UAV có thể hoạt động được kể cả trong trường hợp mất tín hiệu từ trung tâm chỉ huy và vẫn tấn công mục tiêu theo dữ liệu đã cài đặt từ trước đó.

Còn theo Tạp chí quân sự Topwar, UAV Geran-2 đã có những sửa đổi về khung thân giúp tăng trần bay để hạn chế hiệu quả của pháo phòng không tầm thấp. Cụ thể, từ cuối tháng 4-2025, tiếng động cơ của UAV tự sát này được ghi lại trên các clip ngoài mặt trận có nhiều khác lạ. Nhiều người lầm tưởng UAV tự sát của Nga đã được trang bị động cơ phản lực. Tuy nhiên, điểm nâng cấp mới chính là thiết kế lại khung thân để Geran-2 có thể hoạt động ở trần bay từ 2.000 đến 2.500m. UAV cũng được sơn phủ lớp vật liệu giảm phản xạ sóng radar để tối ưu cho việc hoạt động ở độ cao lớn.

Trần bay lớn hơn giúp các nhóm UAV Geran-2 tăng hiệu quả khi tấn công bổ nhào nhờ thế năng lớn hơn. Vận tốc khi tiếp cận mục tiêu của UAV tăng lên 400km/giờ, làm giảm hiệu quả của các loại vũ khí phòng không tầm thấp.

Chi phí rẻ, hiệu quả cao tạo ra sức mạnh của UAV Geran-2 trong thực chiến. Ảnh: Lenta

Tại sao UAV Geran-2 khó bị bắn hạ?

Không chỉ nhờ các giải pháp kỹ thuật được cải tiến liên tục, bản thân tốc độ chỉ khoảng 150-170km/giờ của UAV Geran-2 khiến nó khó bị các hệ thống phòng không hiện đại phát hiện và khóa mục tiêu. Thậm chí, nhiều hệ thống radar trinh sát còn nhầm UAV tự sát này với nhiễu nền. Mối đe dọa chính với loại UAV tự sát này chính là các tổ hợp pháo phòng không truyền thống, hoặc các tổ hợp sử dụng hệ thống phát hiện và dẫn bắn bằng quang-truyền hình. Tuy nhiên, hạn chế của loại vũ khí phòng không này là phạm vi bao quát giới hạn, “thời gian vàng” bắn hạ mục tiêu ngắn.

Trong thực tế chiến trường, các tổ hợp pháo phòng không Gepard 35mm hay tổ hợp tên lửa chống UAV Vampire sử dụng đạn tên lửa Advanced Precision Kill Weapon System II (APKWS II) 70 mm có thể coi là đối phó khá hiệu quả với UAV Geran-2 đơn lẻ. Tuy nhiên, đối với các cuộc tấn công “bầy đàn” UAV Geran-2, hiệu quả ngăn chặn bị giảm đáng kể khi các tổ hợp vị quá tải hoặc hết đạn đánh chặn.

So với một quả tên lửa trị giá cả triệu USD, UAV Geran-2 mang lại hiệu quả gần tương đương, nhưng chỉ có giá thành vài chục nghìn USD. Ảnh: Defense News

Một chiến thuật khác của Quân đội Nga khi sử dụng UAV Geran-2 tấn công là sử dụng các loại UAV rẻ tiền làm mồi nhử khiến hệ thống phòng không quá tải hoặc tạo nhiễu nền. Từ năm 2024, các UAV Parody được sử dụng rộng rãi. Chúng giả lập các UAV cỡ lớn nhờ mang theo gương phản xạ sóng radar Luneberg. Hệ thống radar của các vũ khí phòng không rất dễ nhầm lẫn các UAV trị giá vài nghìn USD này với các loại UAV tự sát cỡ lớn như Geran-2. Ngoài ra, sự xuất hiện của các UAV mồi bẫy khiến hệ thống phòng không của đối phương buộc phải phân tán khiến hiệu quả đánh chặn giảm đáng kể.

Như vậy, hiệu quả của vũ khí như UAV Geran-2 không chỉ đến từ thiết kế, mà còn là sự thay đổi liên tục để phù hợp với thực tế chiến trường, cũng như chiến thuật sử dụng hợp lý để tối ưu khả năng của vũ khí. Điều này giúp nó trở thành UAV tự sát có hiệu quả thực chiến hàng đầu thế giới.

TUẤN SƠN (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.