AK-12 – “Người kế nhiệm” xuất sắc trong Army Games 2020

Súng trường tấn công Kalashnikov AK-12 cỡ nòng 5.45mm là nguyên mẫu súng tiểu liên đầy tiềm năng, được phát triển bởi Tập đoàn sản xuất vũ khí Kalashnikov với mục đích trang bị cho lực lượng vũ trang Liên bang Nga và xuất khẩu. AK-12 hiện được coi là dòng súng trường tiến công hàng đầu trên thế giới và nhận được sự quan tâm từ quân đội nhiều quốc gia. Báo Quân đội nhân dân Điện tử tổng hợp những thông tin đáng chú ý về dòng súng trường tấn công tiên tiến này của Nga.

Đội tuyển Việt Nam luyện tập chuẩn bị cho cuộc thi “Bầu trời quang đãng”. Ảnh: THU HIỀN.

Dòng súng trường mới thay thế di sản thời Liên Xô

Nói về lý do phát triển súng AK-12, cựu lãnh đạo Công ty Izhmash (một thành viên của Tập đoàn Kalashnikov) Maxim Kuzyuk cho biết, quân đội Nga hiện được kế thừa từ thời Liên Xô hàng chục triệu đơn vị súng trường tấn công AK, gồm nhiều biến thể khác nhau, niêm cất từ giai đoạn 1970-1980. Trong giai đoạn cuối những năm 1990, Izhmash đã phát triển thế hệ súng trường AK-100+ để đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện đại dựa trên nguyên lý hoạt động truyền thống của súng AK. Tuy nhiên, tất cả các dòng súng trường AK niêm cất và thế hệ AK-100+ đều không đáp ứng được yêu cầu hiện đại hóa của quân đội Nga do thiếu các tiêu chuẩn cần thiết để lắp đặt thêm các trang bị bổ sung.

Cuối những năm 2000, Bộ Quốc phòng Nga đã đưa ra yêu cầu về dòng súng trường hoàn toàn mới, đáp ứng các yêu cầu tác chiến hiện đại và khả năng tích hợp sâu vào bộ trang bị của người lính tương lai. Đây chính là tiền đề cho sự xuất hiện của súng trường AK-12 và các biến thể. Để đáp ứng nhu cầu trên, các chuyên gia của Izhmash đã căn cứ vào yêu cầu của các quân, binh chủng thuộc quân đội Nga kết hợp với đặc điểm của dòng súng trường hiện đại để cho ra đời thế hệ súng trường hoàn toàn mới. Kết quả của quá trình này được kết tinh vào năm 2011, khi các chuyên gia của Izhmash cho ra mắt nguyên mẫu súng trường AK-12.

Súng trường AK-12 (phía trên). Ảnh: RIAN.

Điểm quan trọng nhất trong thiết kế của súng trường AK-12 là sử dụng cơ cấu trích khí cân bằng thay vì tự động thoi đẩy như truyền thống. Cơ cấu này từng được áp dụng trên mẫu súng trường AN-94 thời Liên Xô và nổi tiếng với sự phức tạp. Tuy nhiên, những nghiên cứu mới của Izhmash đã giúp giảm sự phức tạp của cơ cấu trích khí cân bằng để AK-12 vẫn giữ được truyền thống hoạt động tốt trong môi trường khắc nghiệt của súng trường AK, nhưng lại tăng độ chụm của các phát bắn. Việc áp dụng sâu các loại vật liệu mới trong chế tạo cũng giúp giảm đáng kể trọng lượng của súng trường AK-12 so với súng AK thế hệ cũ.

Truyền thống cũ trên nền công nghệ mới

Sau quá trình thử nghiệm đánh giá của Bộ Quốc phòng Nga, súng trường AK-12 đã khẳng định được độ tin cậy và uy lực để được tích hợp với hệ thống trang bị các nhân tương lai dành cho binh sĩ Nga với tên gọi Ratnhik. Một điểm đáng chú ý là súng trường AK mới được thiết kế để sử dụng với 2 cỡ đạn tiêu chuẩn là 5,45mm (AK-12) và 7,62mm (AK-15).

Với thiết kế nói trên, có thể thấy rõ mục tiêu thiết kế của Tập đoàn Kalashnikov là phiên bản AK-12 sẽ phù hợp để trang bị cho lực lượng vũ trang Nga vốn đang được trang bị đạn tiêu chuẩn cỡ 5,45mm từ thời Liên Xô. Trong khi đó, AK-15 cỡ nòng 7,62mm phù hợp với trang bị cho lực lượng đặc nhiệm và thị trường xuất khẩu. Cần nhấn mạnh rằng, cỡ đạn 7,62mm với mẫu súng trường AK-47 và các biến thể nâng cấp hiện là dòng vũ khí cá nhân phổ biến nhất thế giới hiện nay. Chính vì thế, AK-15 rất có tiềm năng xuất khẩu khi kết hợp được các yếu tố phổ biến về cỡ đạn sử dụng 7,62mm và ứng dụng các công nghệ hiện đại hỗ trợ người lính trong chiến đấu.

Súng trường AK-15 và các thiết bị đi kèm. Ảnh: TASS.

Cả hai nguyên mẫu súng trường AK-12 và AK-15 đã vượt qua thử nghiệm cấp quốc gia với kết quả xuất sắc vào mùa Thu năm 2016. Hai dòng súng trường mới cũng nhận được sự đánh giá cao trong vòng thử nghiệm thực chiến tại các đơn vị chiến đấu thuộc quân đội Nga. Theo truyền thống chế tạo vũ khí của Nga, súng trường AK-12 và AK-15 liên tục được hoàn thiện căn cứ vào kiến nghị của sĩ quan, binh sĩ quân đội Nga. Các mẫu AK-12 và AK-15 hoàn thiện hiện nay đã khác biệt đáng kể so với các nguyên mẫu giới thiệu đầu tiên.

Với những lý do trên, không khó để hiểu tại sao súng trường AK-12 và AK-15 được thiết kế theo hướng tổ hợp hỏa lực cá nhân tác chiến trong mọi điều kiện thời gian. Không chỉ được tối ưu ở bên trong, AK-12 và AK-15 cũng được trang bị nhiều công nghệ hỗ trợ chiến đấu hiện đại thông qua các thanh ray Picatinny gắn ngoài để lắp đặt các thiết bị hỗ trợ khác nhau như: Kính ngắm quang học ngày đêm, chỉ thị mục tiêu laser hoặc đèn chiếu sáng... Chúng được tích hợp trên thân súng và trên ốp tay cầm. Thiết kế mới cũng giảm thao tác của binh sĩ khi cần lắp đặt hoặc tháo các thiết bị hỗ trợ chiến đấu và bảo đảm yếu tố bền bỉ khi cận chiến. So với các dòng súng AK truyền thống, AK-12 và AK-15 đã thay thế hoàn toàn các chi tiết gỗ bằng vật liệu tổng hợp. Yếu tố này không chỉ giảm trọng lượng, mà còn giúp thay đổi kích cỡ súng để người lính có thể điều chỉnh để sử dụng một cách thuận tiện nhất.

Lần lượt từ dưới lên: Súng trường AK-15, AK-12 và AK-15K (phiên bản rút gọn). Ảnh: RIAN.

Trong các bài đánh giá thử nghiệm, chuyên gia vũ khí thuộc Tập đoàn Kalashnikov Georgy Gubich khẳng định: “Súng trường AK-12 và AK-15 không chỉ đáp ứng yêu cầu của Bộ Quốc phòng Nga đề ra, mà còn có tính năng chiến đấu gấp khoảng 3 lần”. 

Như vậy, súng trường AK-12 và AK-15 có thể coi là “người kế nhiệm” xuất sắc của gia đình súng trường AK vốn đã rất nổi danh trong thế kỷ 20. Điều này cũng giúp lý giải tại sao Nga lại đưa dòng súng trường tấn công mới vào các phần thi của Army Games 2020. Đây là cơ hội rất tốt để giới thiệu dòng súng trường tấn công thế hệ mới của Nga ra thế giới. 

TUẤN SƠN (tổng hợp theo TASS, Topwar, vpk…)