QĐND Online - Vốn là dòng gốm cổ cao cấp có truyền thống hơn 500 năm, gốm Chu Đậu giờ đây đang từng ngày hồi sinh và dần lấy lại vị thế vang bóng một thời của mình. Tuy nhiên, tiềm năng lớn về du lịch của dòng gốm quý này vẫn chưa được khai thác xứng tầm.

Dòng gốm cổ cao cấp, bác học

Không phải ngẫu nhiên mà người ta thường nói “Có gốm Chu Đậu trong nhà/ Như là có cả ông bà tổ tiên”. Theo các nhà nghiên cứu, dòng gốm Chu Đậu xuất hiện vào khoảng cuối thế kỷ 14, phát triển cực thịnh vào thế kỷ 15 và tàn lụi vào thế kỷ 17. Đây là dòng gốm được các nhà khảo cổ đánh giá là dòng gốm bác học, chắt lọc được những nét tinh xảo của các loại gốm trong và ngoài nước để tạo cho mình một nét riêng không hề lẫn với bất kỳ loại gốm nào khác.

Hiện nay sản phẩm gốm Chu Đậu đã được xuất khẩu tới 52 quốc gia, tuy nhiên tiềm năng lớn về du lịch văn hóa của dòng gốm quý này vẫn chưa được “đánh thức”.

Một trong những người nỗ lực tìm cách khôi phục dòng gốm quý này là anh Nguyễn Hữu Thắng – Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thương mại Hà Nội (HAPRO), cũng là một người con của huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương- quê hương của gốm Chu Đậu ngày nay. Trong vòng hơn 10 năm trở lại đây, anh Thắng đã "hồi sinh" dòng gốm quý bằng việc mở một Xí nghiệp Gốm Chu Đậu (giờ là Công ty CP Gốm Chu Đậu), đưa sản phẩm gốm Chu Đậu đến hàng chục quốc gia trên thế giới.

“Cách đây hơn mười năm, tôi biết là nhiều người Việt Nam chưa biết về gốm Chu Đậu, dòng gốm cổ cao cấp vào bậc nhất của dân tộc. Trong khi đó, dòng gốm quý này được đã trưng bày tại 46 bảo tàng danh tiếng trên thế giới như Anh, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ… Là một người con của quê hương Nam Sách, tôi nghĩ cần phải làm một điều gì đó để giữ gìn và phát huy giá trị vật thể và phi vật thể của di sản cha ông để lại. Đến nay, sau hơn 10 năm thì gốm Chu Đậu đã nổi tiếng khắp toàn cầu. Tôi cho rằng tín hiệu thành công đã hiện rõ và tôi tin rằng Chu Đậu là dòng gốm có giá trị lịch sử, văn hóa hàng đầu của Việt Nam”- anh Thắng bày tỏ.

Theo anh Thắng, hiện nay sản phẩm gốm Chu Đậu đã được xuất khẩu tới 52 quốc gia, đơn đặt hàng trên khắp thế giới đến tới tấp, công ty đang phải mở rộng sản xuất để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Lượng du khách đến tham quan, mua sắm tại cơ sở của Chu Đậu cũng rất đông, lên tới hàng nghìn lượt khách/năm. Tuy nhiên, thực tế, dù đã được khẳng định là dòng gốm cổ quý của dân tộc và rất được ưa chuộng ở nhiều nước trên thế giới, song gốm Chu Đậu đến nay mới được khai thác chủ yếu dưới góc độ thương mại. Tiềm năng lớn về du lịch văn hóa của dòng gốm quý này vẫn chưa được “đánh thức”. Lượng khách đến với Chu Đậu chủ yếu là khách lẻ do chưa được quy hoạch thành tuyến, điểm chuyên nghiệp và kết nối với các đơn vị lữ hành. Hiện Hapro đã đưa ra 4 chương trình tour du lịch trong đó gắn với điểm đến Chu Đậu, song vẫn chưa thực sự tạo được dấu ấn riêng.

Hướng tới một quần thể du lịch làng nghề

Theo anh Thắng, mục tiêu lớn nhất mà gốm Chu Đậu hướng đến là xây dựng một quần thể du lịch làng nghề có tầm cỡ như Bát Tràng để vừa có thể góp phần quảng bá dòng gốm quý của cha ông, vừa đưa quê hương Chu Đậu thành một điểm du lịch hấp dẫn trong và ngoài nước.

Mục tiêu lớn nhất mà gốm Chu Đậu hướng đến là xây dựng một quần thể du lịch làng nghề có tầm cỡ như Bát Tràng.

Hiện tại, dòng gốm quý này mới chỉ được khôi phục sản xuất tại xưởng của công ty gốm Chu Đậu mà chưa được mở rộng ra các hộ dân để có thể hình thành nên cụm làng nghề thu hút du khách như Bát Tràng. Tuy rất tự hào và yêu mến nghề của cha ông, song hầu hết các hộ gia đình trong xã đều chưa mạnh dạn tự đầu tư sản xuất riêng, mà chỉ muốn tham gia vào xưởng gốm của Công ty để được hưởng chế độ đãi ngộ tốt, không phải lo về vốn đầu tư, cơ sở sản xuất, “đầu ra”, “đầu vào”…

Theo đánh giá của các chuyên gia du lịch, với giá trị lịch sử, văn hóa và chất lượng vượt trội của mình, gốm Chu Đậu có tiềm năng rất lớn để trở thành một sản phẩm du lịch hấp dẫn đối với du khách. Tuy nhiên, để có thể trở thành một điểm đến du lịch văn hóa hút khách thì Chu Đậu cần phải làm tốt công tác quảng bá; xây dựng những bài thuyết minh về lịch sử gốm Chu Đậu, khu trưng bày….Bên cạnh đó, cần có sự liên kết phát triển với các đối tác lữ hành, khu du lịch lân cận, cơ sở bán đồ lưu niệm để mở rộng địa bàn tiếp cận du khách, từng  bước tạo dấu ấn với du khách…

Đặc biệt, theo các đơn vị lữ hành, điều quan trọng nhất là gốm Chu Đậu cần tạo nên một không gian du lịch làng nghề hấp dẫn giống như Bát Tràng, trong đó những hộ gia đình làm nghề đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên sức hút đối với du khách. Về vấn đề này, anh Thắng cho biết, thời gian tới Công ty sẽ bàn với xã để lựa chọn những gia đình tâm huyết với nghề để hình thành nên một cụm làng nghề gốm Chu Đậu, từ đó phát triển thành điểm du lịch làng nghề hấp dẫn.

Bài, ảnh: THU HÀ