Thành hay bại phụ thuộc chủ yếu vào thầy, cô

QĐND - Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã có quyết định về cách thức tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2014. Theo đó, mỗi thí sinh chỉ thi 4 môn, trong đó có 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, 2 môn còn lại do thí sinh tự chọn trong số các môn: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Ngoại ngữ, Địa lý và Lịch sử; thời gian làm bài môn Văn, Toán chỉ còn 120 phút; thời gian tổ chức thi trong 2,5 ngày; cấu trúc đề thi môn Văn có nhiều thay đổi so với năm trước, hạn chế tối đa tình trạng văn mẫu; đưa kết quả học tập ở lớp 12 tham gia vào kết quả thi tốt nghiệp. Điểm mới này giảm được nhiều áp lực, căng thẳng về ôn tập thi tốt nghiệp cho học sinh. Tuy nhiên, đổi mới này cũng gây khó khăn cho các trường trong công tác tổ chức ôn tập thi tốt nghiệp THPT. Đó là, các trường phải sắp xếp lại thời khóa biểu cho hợp lý để học sinh không được bỏ trống tiết học, có thời gian nghỉ ngơi trong quá trình học tập và không chồng chéo ảnh hưởng đến quá trình ôn tập của các em.

Một số cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên đang có chung băn khoăn, lo ngại rằng: Số môn thi ít đi có thể sẽ kéo theo hệ quả là học sinh sẽ học lệch, chỉ chú trọng vào các môn thi tốt nghiệp và thi ĐH-CĐ; cho tự chọn 2 môn thi còn lại, học sinh sẽ bỏ rơi các môn xã hội, các môn thi theo hình thức tự luận. Khá nhiều học sinh có tư tưởng thực dụng đó. Thực tế, ở một số nhà trường, khi đăng ký xong các môn tự chọn, nhiều học sinh có dấu hiệu chán nản, lơ là, thiếu tập trung học những môn không thi, không đăng ký thi khiến giáo viên dạy những môn này lo ngại.

Là một người làm công tác quản lý giáo dục, có gần 20 năm giảng dạy bậc THPT, tôi lại nghĩ rằng, việc học sinh học lệch, thiếu toàn diện hay không, phụ thuộc nhiều vào cách quản lý, đánh giá, kiểm tra của nhà trường, thầy, cô giáo. Trường nào, thầy cô nào cũng nêu cao tinh thần trách nhiệm, làm cho đúng, đánh giá cho chính xác theo quy định của Bộ GD-ĐT đã ban hành; nghiêm túc đánh giá em nào học yếu, không đủ điểm... thì liệu có học sinh nào dám chểnh mảng, lơ là việc học tập các môn không thi tốt nghiệp và đại học không? Về điều kiện được dự thi tốt nghiệp THPT, theo tôi, Bộ GD-ĐT nên quy định bổ sung thêm, trường hợp học sinh học lực loại yếu năm lớp 12 sẽ không được dự thi tốt nghiệp. Quy định như vậy buộc học sinh phải học nghiêm túc, đồng thời góp phần nâng tính tự giác, ý thức học tập toàn diện cho các em học sinh, tránh học tủ, học lệch.

Ảnh minh họa: TIẾN THÀNH.

Riêng việc đưa kết quả học tập lớp 12 tham gia vào xét tốt nghiệp, thì không ít ý kiến băn khoăn, đây rất có thể là kẽ hở để các trường vì chạy theo “bệnh” thành tích hay vì “thương” học trò nên dễ dãi, nâng điểm các bộ môn văn hóa, đẩy điểm lên cao... Quan ngại này hoàn toàn có cơ sở, vì trước đây, khi Bộ GD-ĐT có quyết định tuyển thẳng vào đại học đối với học sinh có kết quả học lực và thi tốt nghiệp loại giỏi thì đã nảy sinh tình trạng nhờ cậy giáo viên, nhà trường cho điểm thật cao khiến số học sinh được tuyển thẳng đại học các năm đó nhiều đến bất thường. Thấy không ổn trong thực hiện quyết định trên, mấy năm sau, Bộ đã hủy bỏ.

Chúng tôi cho rằng, chống tiêu cực trong việc đánh giá, cho điểm học sinh lớp 12 năm nay, trước hết đó là trách nhiệm, lương tâm của thầy, cô giáo, nhà trường. Nói không với bệnh thành tích, gian dối trong thi cử không thể là những lời nói suông, trên giấy hay hội nghị mà bằng những việc làm đúng đắn của nhà trường, thầy cô giáo, góp phần đánh giá đồng bộ, khách quan, chính xác giữa các trường, các địa phương. Về phía Sở GD-ĐT, khi phát hiện trường hợp bất thường thì phải kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý kịp thời.

Cách thức tổ chức thi tốt nghiệp THPT tới đây cần làm nghiêm túc, đúng quy chế. Kể từ khi không còn thanh tra Bộ ủy quyền tại các hội đồng thi, 4 kỳ thi tốt nghiệp THPT gần đây để xảy ra nhiều tiêu cực, thí sinh ngang nhiên gian lận, quay cóp, sử dụng tài liệu; hội đồng thi, nhiều thầy, cô "tháo khoán", mặc kệ, dẫn đến hậu quả đánh giá không thực chất, toàn con số ảo, học sinh càng khinh nhờn, lơ là việc học hành; giáo viên ngán ngẩm, chán nản. Lỗi tại ai? Tất cả lỗi thuộc về người lớn, thầy, cô giáo, nhà trường làm việc, đánh giá, thi cử không đến nơi đến chốn. Bệnh thành tích vẫn còn đè nặng, rồi người thân quen nhờ vả và tâm lý "dễ người, dễ ta", mình coi thi đúng quy chế nhưng chắc gì họ coi thi giống như mình? 12 năm học vất vả, nếu bị trượt thì cũng “tội” học sinh nên dễ dãi... cho qua! Toàn những suy nghĩ lệch lạc, tiêu cực như thế thì làm sao thi cử nghiêm túc, đúng quy chế được?

Muốn giáo dục nước nhà mạnh lên, trường học có kỷ cương, nền nếp, học sinh học tập toàn diện, thi cử nghiêm túc, không gian dối… gần như phụ thuộc tất cả vào quyết tâm và hành động của đội ngũ thầy cô, nhà trường. Thầy cô không hưởng ứng, không quyết tâm thì mọi ý tưởng hay, quyết sách đúng của ngành giáo dục cũng trở thành vô nghĩa.