Quảng Nam: Nỗ lực chống hạn và xâm nhập mặn

QĐND - Thời gian gần đây, nắng hạn kéo dài, lượng mưa thấp khiến mực nước tại hầu hết các hồ chứa và các sông chính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam cạn dần. Bên cạnh đó, tình trạng mặn xâm nhập tại một số cửa sông đã làm cho không ít các trạm bơm phải ngừng hoạt động. Nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến vụ mùa sản xuất đông xuân đã khiến bà con nông dân lo lắng…

Nhiều sông hồ cạn nước, nhiễm mặn

Ông Võ Văn Điềm, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Nam cho biết, tình hình suy giảm nguồn nước và nhiễm mặn do hạn hán đã xuất hiện từ vài tháng nay và khả năng diễn ra nghiêm trọng trong thời gian tới. Theo thống kê của Trung tâm Khí tượng thủy văn Quảng Nam, tỷ trọng mưa từ tháng 12-2013 đến tháng 3-2014 thiếu hụt từ 65 đến 85% so với trung bình nhiều năm (TBNN). Mực nước trung bình tại Ái Nghĩa thấp hơn giá trị TBNN cùng kỳ là 37cm và tại Giao Thủy thấp hơn giá trị TBNN cùng kỳ là 87cm.

Người dân đắp đập thời vụ trên sông Vĩnh Điện (huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) để lấy nước tưới tiêu.

Còn theo thống kê của Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam, toàn tỉnh hiện có 73 hồ chứa nước phục vụ cho khoảng 21.450ha/vụ. Tuy nhiên, do thời tiết từ tháng 12-2013 đến nay bất lợi cho sản xuất nông nghiệp, lượng mưa phổ biến trên toàn tỉnh ở mức thấp hơn TBNN, lượng nước đến thấp và phải thường xuyên mở nước lớn để phục vụ sản xuất nông nghiệp nên làm suy giảm nhanh mực nước tại các hồ chứa. Đến nay, đa số các hồ chứa đều có mực nước thấp hơn mực nước cùng kỳ năm 2012, trong đó có 4 hồ chứa mực nước thấp hơn năm 2012 từ 1,3 đến 1,5m là Phú Ninh, Đông Tiển, Thạch Bàn và Khe Tân.

Ngoài ra, ở hầu hết các đập dâng tại khu vực miền núi của tỉnh đều có nguy cơ giảm dòng chảy cơ bản, dẫn đến không bảo đảm nguồn nước tưới cho vụ hè thu tới đây. Trong khi đó, tình trạng xâm nhập mặn tại một số sông chính như Thu Bồn, Vĩnh Điện, Thanh Quýt, Bàn Thạch… cũng đã diễn ra sớm, nồng độ cao và xâm nhập khá sâu vào nội địa, có nơi như tại Tứ Câu, nồng độ mặn đạt 6,2%. Nếu tình trạng khô hạn kéo dài, dự báo sẽ có khoảng 11.000ha cây trồng vụ hè thu sẽ bị ảnh hưởng.

Giải pháp chống hạn

Để chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn và nhiễm mặn, giảm thiểu đến mức thấp nhất các thiệt hại do hạn hán, nhiễm mặn gây ra trong sản xuất nông nghiệp, UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Chỉ thị tăng cường các biện pháp chống hạn và nhiễm mặn.

Ông Võ Văn Điềm, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam cho biết, Sở đã triển khai nhiều biện pháp để phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn, trong đó tập trung vào 2 nhóm biện pháp chính (phi công trình và công trình). Đối với nhóm biện pháp phi công trình, Sở chỉ đạo các địa phương đặc biệt quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc sử dụng tiết kiệm nguồn nước. Mặt khác, huy động nhân dân tham gia nạo vét kênh mương, tưới nước tiết kiệm, điều phối dẫn nước về đồng ruộng hợp lý. Còn đối với nhóm biện pháp công trình, Sở triển khai cho các địa phương, đơn vị lắp đặt, tăng cường các trạm bơm dã chiến tại khu vực cuối kênh, hồ để giữ nước; nạo vét khai thông dòng chảy trên các sông như Vu Gia, Thu Bồn, Vĩnh Điện và các kênh dẫn vào những trạm bơm; xây dựng đập tạm ngăn mặn trên sông Vĩnh Điện…

Sau khi đánh giá lại công năng hoạt động của các trạm bơm tưới tiêu chống hạn tại địa bàn các huyện Điện Bàn, Thăng Bình, Duy Xuyên, Quế Sơn… đến nay, tỉnh Quảng Nam tiếp tục đầu tư xây dựng một số cụm bơm thủy nông tại các địa bàn đầu nguồn nước để bơm về các trạm bơm nhỏ cuối kênh. Dự kiến trong thời gian tới, đập ngăn mặn thời vụ trên sông Vĩnh Điện hoàn thành sẽ có thể đủ nguồn nước phục vụ tưới tiêu chống hạn và xâm nhập mặn cho hơn 720ha đất sản xuất nông nghiệp của một số địa phương thuộc huyện Điện Bàn như: Thị trấn Vĩnh Điện, các xã Điện Minh, Điện Nam Đông, Điện Nam Trung, Điện Phương...

Theo ông Phan Đức Tính, Phó chủ tịch UBND huyện Đại Lộc, để đối phó với việc chống hạn, các xã tập trung nhân lực, phương tiện nạo vét các sông Vu Gia (đoạn từ ngã ba sông Quảng Huế đến cầu Ái Nghĩa). Tại huyện Thăng Bình, nhiều trạm bơm, cụm bơm dã chiến đang được xây dựng để cung cấp nước tưới tiêu chống hạn cho các xã phía tây của huyện. Có thể nói, trong những ngày này, cấp ủy, chính quyền và nhân dân Quảng Nam đang tập trung lo chống hạn với tinh thần quyết liệt nhất, khẩn trương nhất.

Bài, ảnh: LÊ ĐÌNH - LÂM ANH