Mô hình hỗ trợ hiệu quả các nạn nhân bom, mìn

QĐND - Trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân nhân Ngày Thế giới phòng, chống bom, mìn (4-4), ông Trần Hồng Chi, Giám đốc Chương trình Việt Nam của tổ chức Hỗ trợ nạn nhân bom mìn Clear Path International (CPI), một tổ chức phi chính phủ của Mỹ đang hoạt động tại Việt Nam, khẳng định: “CPI mong muốn hỗ trợ các nạn nhân bom, mìn Việt Nam trên toàn quốc, không chỉ hạn chế ở một số tỉnh miền Trung như hiện nay. CPI sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm được tích lũy trong hơn 10 năm hoạt động ở Việt Nam để xây dựng một Quy trình quản lý tai nạn mới và trợ giúp nạn nhân một cách hoàn chỉnh, từ khi tai nạn xảy ra cho đến khi nạn nhân cùng gia đình vượt qua được các khủng hoảng về thể chất, tinh thần, kinh tế… và tái hòa nhập cộng đồng”.

Một nạn nhân bom, mìn ở huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị) nhận hỗ trợ phát triển sinh kế từ CPI.

Hỗ trợ từ xa

Theo ông Trần Hồng Chi, hiện tại Việt Nam chưa có nhiều cơ quan, tổ chức chuyên hoạt động trong lĩnh vực hỗ trợ nạn nhân bom, mìn. Với kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực này ở Việt Nam, Giám đốc Chương trình Việt Nam của CPI cho biết, khi có tai nạn xảy ra tại một địa bàn nào đó thì chủ yếu tùy thuộc vào nguồn ngân sách thường rất eo hẹp ở địa phương thông qua các hội, đoàn như Hội Chữ thập đỏ, Bảo trợ xã hội… Hoặc cũng có nơi, người dân tự quyên góp để hỗ trợ trực tiếp cho gia đình nạn nhân, nhưng phần lớn họ đều ở những địa phương nghèo, thuần nông nên những quyên góp này cũng hạn chế. Trong khi đó, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài (NGO) tham gia hoạt động hỗ trợ nạn nhân bom, mìn thì thường chỉ được phép hoạt động trên địa bàn một số tỉnh nhất định, nên một số mô hình hỗ trợ hiệu quả của các NGO không thể tới được các nạn nhân. Ngoài ra, các NGO khác đang hoạt động tại Việt Nam có thể nói là đều chưa có mô hình trợ giúp các nạn nhân một cách tổng thể như của CPI nên hiệu quả hỗ trợ bị hạn chế.

Giám đốc Chương trình Việt Nam của CPI chia sẻ, với mô hình hỗ trợ từ xa nhưng trực tiếp tới từng nạn nhân, từng gia đình nạn nhân, CPI đã kịp thời trợ giúp các nạn nhân và gia đình họ mặc dù khoảng cách địa lý từ văn phòng CPI đến địa bàn xảy ra tai nạn khá xa. Cụ thể khi được tin về một vụ tai nạn bom, mìn, bằng các phương tiện sẵn có như điện thoại, internet, gửi thư điện tử…, CPI sẽ liên lạc ngay tới đối tác ở địa phương có vụ tai nạn là chính quyền địa phương hoặc các cộng tác viên tại địa bàn, để nắm tình hình và làm các thủ tục hỗ trợ nạn nhân trong thời gian nhanh nhất có thể.

Vụ tai nạn tại xã Thuận An, huyện Đăk Mil, tỉnh Đắc Nông vào ngày 16-4-2013 là một trong những trường hợp điển hình cho rất nhiều vụ việc mà CPI đã có những hỗ trợ kịp thời theo mô hình hỗ trợ từ xa và tổng thể. Tai nạn thương tâm làm 3 học sinh thiệt mạng và 5 em khác bị thương. Chỉ một ngày sau khi nhận tin, nhân viên CPI đã liên hệ được với chính quyền địa phương, xúc tiến việc thu thập, xác minh nguyên nhân xảy ra tai nạn để gửi trợ giúp đến gia đình các nạn nhân. Các gia đình nạn nhân thiệt mạng được

CPI hỗ trợ chi phí mai táng, còn gia đình các em bị thương được CPI thanh toán toàn bộ chi phí cấp cứu, điều trị và tái điều trị vết thương. Nhưng hỗ trợ chưa dừng lại, mà CPI tiếp tục có đợt trợ giúp thứ hai với việc cấp học bổng cho các em bị thương để khuyến khích các em tiếp tục học tập và cấp học bổng cho các anh, em của các em bị thiệt mạng nhằm động viên tinh thần và chia sẻ khó khăn với những gia đình này. Nhiều tháng kể từ sau những hỗ trợ đầu tiên, tháng 12-2013, CPI đã trực tiếp vào thăm gia đình của 8 em để đánh giá gia cảnh của các gia đình và hiện CPI đang xúc tiến gói hỗ trợ sinh kế cho gia đình em Nguyễn Thanh Lý có gia cảnh khó khăn nhất trong 8 gia đình nạn nhân của vụ tai nạn trên. Gói hỗ trợ này sẽ giúp gia đình em mở cửa hàng buôn bán nhỏ nhằm kiếm thêm thu nhập.

Xúc tiến thành lập đường dây nóng tiếp nhận thông tin về tai nạn bom, mìn

Hiện nay, trong khuôn khổ hoạt động của mình, CPI đang xúc tiến việc xây dựng một cơ chế thu thập và chia sẻ thông tin về tai nạn bom, mìn mới xảy ra trên địa bàn toàn quốc với sự phối hợp của các ban ngành liên quan từ trung ương đến địa phương. Trong khuôn khổ này, CPI đang tích cực thúc đẩy các mối quan hệ đối tác với các ban ngành chức năng của Việt Nam để thành lập một đường dây nóng gọi miễn phí và một địa chỉ tiếp nhận các thông tin về tai nạn bom, mìn. Giai đoạn đầu có thể tập trung vào khoảng từ 18 đến 20 tỉnh, thành phố có xảy ra tai nạn bom, mìn trong những năm gần đây. Ông Trần Hồng Chi khẳng định: “CPI rất mong muốn sẽ là địa chỉ tiếp nhận và xử lý các thông tin này nếu các đề xuất trên được triển khai trong thực tế”. Ông cho biết thêm, chúng tôi rất mong muốn sẽ xây dựng và thực hiện một mô hình hoàn thiện trong công tác hỗ trợ nạn nhân bom, mìn từ khâu tiếp nhận thông tin, xử lý thông tin, thực hiện trợ giúp, giám sát quá trình và báo cáo kết quả.

Trong bối cảnh Việt Nam đang xúc tiến thành lập Nhóm Quan hệ đối tác về khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh (MAPG), Giám đốc Chương trình Việt Nam của CPI Trần Hồng Chi bày tỏ, CPI rất mong muốn các hoạt động hỗ trợ nạn nhân của CPI được lồng vào Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh (Chương trình 504) cũng như tham gia Nhóm MAPG nhằm thực hiện hiệu quả hơn nữa các hoạt động hỗ trợ các nạn nhân bom, mìn.

NGỌC HƯNG - MỸ HẠNH