Không nên ăn nấm hoang dại

QĐND - “Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai vừa tiếp nhận 14 bệnh nhân bị ngộ độc nấm rừng, trong đó đã có hai người chết, những bệnh nhân khác tiên lượng rất xấu. Người dân không nên hái nấm hoang dại về ăn vì nguy cơ ngộ độc nấm độc rất cao. Rất khó có thể phân biệt được nấm độc và nấm lành”, GS, TS Phạm Duệ, Giám đốc Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo người dân như vậy.

Cả nhà bị ngộ độc nấm

Năm nào cũng vậy, cứ vào dịp mùa xuân lại xuất hiện những vụ ngộ độc do ăn phải những loại nấm độc, do người dân tự thu hái trên rừng. Mùa xuân, thời tiết ấm, ẩm, rất thuận lợi cho các loài nấm phát triển. Đây là thời điểm xảy ra các vụ ngộ độc do ăn phải nấm độc tại các tỉnh miền núi phía Bắc và một số khu vực miền núi khác như Tây Nguyên. Theo thói quen, đồng bào vẫn thường hái lượm nấm để sử dụng trong bữa ăn. Tuy nhiên, do hiểu biết hạn chế, nhiều người không phân biệt được nấm độc với nấm lành nên đã thu hái nhầm nấm độc về sử dụng. Chia sẻ với báo chí, GS, TS Phạm Duệ cho rằng, người dân bị ngộ độc nấm vì tuyên truyền chưa tới, vì tình trạng sơ cứu chưa đúng cách, vì chính sự chủ quan của người dân.

Các bệnh nhân đang điều trị tại Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai.

GS, TS Phạm Duệ cho biết, từ ngày 9-3 đến 16-3, trung tâm đã tiếp nhận 14 bệnh nhân ngộ độc nấm rừng. Trong đó, nhóm đầu tiên là 5 bệnh nhân ở Võ Nhai, Thái Nguyên đã có hai trường hợp tử vong, ba bệnh nhân còn lại thì hai người đang trong tình trạng hôn mê gan, đe dọa tử vong rất cao. Ở nhóm bệnh nhân thứ hai, một người đang trong tình trạng hôn mê gan, 4 bệnh nhân còn lại bị suy gan nặng, sự sống của họ rất mong manh. Mới nhất, 4 bệnh nhân ngộ độc nấm được chuyển đến từ Tuyên Quang sau 58 giờ bị ngộ độc nên nhập viện trong tình trạng rất nặng, đã bị suy gan cấp, tiên lượng xấu, không hy vọng cứu được. GS, TS Phạm Duệ cho biết, hai nhóm ngộ độc trước đều ăn phải loại nấm trắng, giống nấm lành ăn được, thậm chí, những người đến cấp cứu cho biết, loại nấm này nấu lên ăn rất ngọt. Loại nấm này không thể nhận biết bằng mắt thường vì trong nhóm 14 bệnh nhân này, có một bệnh nhân nữ là nhân viên của trạm xá thuộc huyện Võ Nhai, đã được dự lớp tập huấn về nấm độc. Cô có mang một loại nấm trắng về và hỏi già làng có ăn được không, già làng bảo ăn được. Cuối cùng, cả nhà đều bị ngộ độc. Chúng tôi khuyến cáo mọi người không nên hái nấm hoang dại về ăn.

Sử dụng than hoạt để cấp cứu ban đầu cho bệnh nhân

“Đến thời điểm hiện tại, chúng tôi đã làm hết sức để cứu chữa bệnh nhân, bất kể ngày đêm. Trước đây, chúng tôi chỉ có một máy lọc huyết tương nhưng đến bây giờ phải mượn máy các khoa khác để cấp cứu cho bệnh nhân. Hiện, khoa tôi có 4 máy lọc huyết tương chạy liên tục. Mặc dù rất cố gắng, tiêu thụ hàng trăm lít huyết tương nhưng hiệu quả không được như mong muốn do nấm quá độc, người dân ăn nhiều, đến cấp cứu muộn, xử trí ban đầu không nhanh và không được chính xác. Một loại thuốc giải độc đa năng đã được công nhận đó là than hoạt (than có hoạt tính hấp thụ cao), có điều đến bây giờ ở nhiều huyện miền núi không có. Còn tại trạm y tế cũng chỉ cấp cứu “chay” bệnh nhân, bệnh nhân đến chỉ truyền dịch và sau đó chuyển lên tuyến trên. Bỏ lỡ cơ hội thời gian cho bệnh nhân” - GS, TS Phạm Duệ cho biết.

PGS, TS Đỗ Doãn Lợi, Phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hiện nay, tại Bệnh viện Bạch Mai có bán loại thuốc hỗn dịch, uống điều chế từ than hoạt là Antipois có giá là 93.000 đồng, còn than hoạt bột thì chỉ khoảng vài nghìn đồng một gói. Nếu bệnh nhân có dấu hiệu bị ngộ độc thì uống khoảng 2g/1kg cân nặng. Đồng thời, nên đến các cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu ban đầu hiệu quả. PGS, TS Đỗ Doãn Lợi cũng khuyến cáo, chỉ nên ăn nấm có nguồn gốc rõ ràng, mỗi gia đình cũng nên dự trữ ít than hoạt tính trong nhà vì bất cứ loại ngộ độc nào cũng có thể sử dụng được. Các trung tâm y tế ở vùng cao cần lưu trữ than hoạt để sơ cứu bệnh nhân kịp thời vì trong mùa này mưa nhiều, ẩm ướt, là môi trường để nấm sinh sôi rất nhanh. Nếu không có biện pháp tuyên truyền hiệu quả thì chắc chắn sẽ còn rất nhiều bệnh nhân phải đi cấp cứu vì ngộ độc nấm. Đa số bệnh nhân ngộ độc nấm là người dân nghèo, vùng sâu, vùng xa nên những thông tin cảnh báo về nấm độc người dân chưa từng được tiếp cận. Bệnh viện Bạch Mai mong muốn có những tổ chức, hội tình nguyện có thể in những tờ rơi tuyên truyền về nấm độc, phân phát đến từng bản làng, thôn xóm để cảnh báo người dân.

Bài và ảnh: THU HƯƠNG