Chưa đủ điều kiện để công bố dịch sởi

QĐND - Đó là nhận định của TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế). Ông Phu lý giải, theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, khi công bố dịch phải căn cứ vào số ca mắc tăng cao, số tỉnh, thành phố có người mắc. Hiện nay, không phải tỉnh, thành phố nào cũng có người bị sởi và bệnh nhân mắc rải rác, vẫn kiểm soát được nên Bộ Y tế không công bố.

Đã có khoảng 5.000 ca mắc sởi

Khoảng 5.000 ca sởi được ghi nhận trong hơn 4 tháng qua tại 59 tỉnh, thành phố, nhưng chính thức có bao nhiêu ca tử vong thì đến nay Bộ Y tế vẫn chưa công bố. PGS, TS Phạm Nhật An - Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương nhận định, chưa thấy năm nào bệnh sởi lại nặng nề như năm nay. Từ đầu năm đến nay, bệnh viện đã ghi nhận hơn 900 ca sởi biến chứng, từ hơn 20 tỉnh, thành phố phía Bắc. Hầu hết các ca bệnh nặng tập trung ở trẻ dưới 9 tháng tuổi và chưa được tiêm phòng bệnh. Đa số bệnh nhân sởi điều trị tại đây đều bị biến chứng nặng, đã có nhiều ca tử vong và lây chéo. Số trẻ bị viêm phổi biến chứng nặng do sởi gia tăng chóng mặt trong hơn 1 tháng qua.

Bệnh nhân nhi phải nằm ở hành lang tại Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai.

Đầu tháng 4, Bệnh viện Nhi Trung ương đã phải “cầu cứu” Bộ Y tế vì sự quá tải đã lên đỉnh điểm. Số lượng bệnh nhi nội trú tại bệnh viện tăng vọt từ 1.400 đến 1.700 cháu, phải nằm ghép 3-4 cháu/giường và dùng chung một cái máy thở ôxy. PGS, TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, vào cùng kỳ năm 2013, chỉ có 7000 bệnh nhi nhập viện nhưng thời điểm này là 10.000 cháu (tăng 30%). Trong đó, một nửa bệnh nhi mắc các bệnh về đường hô hấp. Điểm bất thường là tỷ lệ bệnh nhi mắc sởi nhập viện tăng cao. “Từ đầu tháng 12-2013 đến nay, đã có 1000 ca mắc sởi, biến chứng nặng phải nhập viện. Ngay trong thời điểm này, bệnh viện thường xuyên điều trị 200-250 bệnh nhân/ngày, dành toàn bộ Khoa Truyền nhiễm để điều trị bệnh sởi. Đáng lo ngại là trong 6 ca tử vong, khi tiến hành xét nghiệm đã phát hiện trẻ đồng nhiễm nhiều loại vi-rút. Bản thân trẻ đã suy giảm miễn dịch vì mắc sởi lại bị lây chéo thêm nhiều vi-rút khác khiến tình trạng bệnh càng thêm nặng nề” - ông Hải nói.

PGS, TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai cho rằng, qua hàng chục năm mới ghi nhận số trẻ mắc sởi tăng cao và diễn biến bất thường như hiện nay. Kể từ ca nghi mắc sởi đầu tiên nhập viện (ngày 25-1) đến nay, Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận 83 ca rất nặng. Sáng 8-4, tiếp tục có 3 ca nữa phải nhập viện điều trị vì bệnh sởi. Trẻ phải nhập viện đều là những bệnh nhi có viêm phổi, đa phần phải thở ôxy, nhiều trường hợp phải thở máy.

Tìm biện pháp giảm tải

Nhận định về tình hình bệnh sởi, TS Trần Đắc Phu đã trấn an dư luận rằng: Dịch sởi hiện nay không bất thường mà theo đúng chu kỳ 3-5 năm của dịch. Theo báo cáo của các địa phương, hiện nay mới tiêm vét vắc-xin phòng sởi đạt tỷ lệ 44%, trong tổng số 710.000 trẻ cần được tiêm bổ sung. Diễn biến bệnh sởi cần phải theo dõi hết sức sát sao. Bệnh sởi chỉ có thể kiểm soát tốt trong thời gian tới trừ khi hoàn thành việc bao phủ vắc-xin sởi cho trẻ em. Liên quan nhiều trường hợp trẻ dưới chín tháng tuổi, chưa đến tuổi tiêm phòng mắc sởi, nhiều ý kiến cho rằng, có khả năng có sự thay đổi chủng vi-rút. GS, TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho rằng, 38 năm nay, chủng vi-rút sởi không có sự thay đổi. “Vừa qua phát hiện chủng vi-rút mới ở miền Nam là D8, là chủng từ bên ngoài xâm nhập vào, nhưng đây là những chủng thông thường lưu hành ở một số nước trong khu vực. Hiện chưa phát hiện có sự biến đổi về gen và các tuýp vi-rút sởi lưu hành tại Việt Nam, không có thay đổi về độc lực của các chủng vi-rút sởi”, ông Hiển nói.

Liên quan đến những thông tin trên một số phương tiện thông tin đại chúng về diễn biến bất thường của dịch sởi, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, dịch sởi năm nay có số mắc thấp hơn so với vụ dịch năm 2009-2010 và đang có dấu hiệu giảm hơn so với đầu năm 2014, đặc biệt sau khi các tỉnh, thành phố triển khai tiêm vét vắc-xin sởi và triển khai các biện pháp phòng chống. Dự kiến, bệnh sởi sẽ được kiểm soát trong một vài tháng tới.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long đã yêu cầu các tỉnh tiêm vét nhưng cũng phải bảo đảm an toàn tiêm chủng, sàng lọc trước tiêm phải kỹ lưỡng hơn cũng như triển khai tốt công tác kiểm soát lây nhiễm trong bệnh viện để phòng lây nhiễm chéo bệnh sởi. Về vấn đề quá tải bệnh nhân nặng ở Bệnh viện Nhi Trung ương, trong đó có những bệnh nhân mắc sởi, Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị Chính phủ xuất máy thở từ nguồn dự trữ quốc gia cho bệnh viện, đồng thời bổ sung kinh phí để mua thêm máy thở.