Báo động tình trạng kháng thuốc

QĐND - Hiện nay, khi đến nhà thuốc, bệnh nhân có thể mua bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc đặc trị hoặc kháng sinh liều cao; thậm chí, nhân viên bán thuốc còn chỉ định thuốc cho bệnh nhân. Hậu quả là ngành y tế đang phải báo động về tình trạng kháng thuốc, bởi vì không ít bệnh nhân đã tử vong do không còn thuốc điều trị thích hợp. Việc lạm dụng kháng sinh đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về những tác hại nghiêm trọng do kháng thuốc gây ra. Chính vì thế, chủ đề Ngày Sức khỏe Thế giới (7-4) năm nay là: "Chống kháng thuốc: Không hành động hôm nay, không chữa khỏi ngày mai".

Bệnh nhân sử dụng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ.

Vi khuẩn kháng thuốc hiện đang trở thành nỗi ám ảnh của không ít bệnh nhân cũng như nhân viên y tế. Điều đáng báo động là nhiều người dân tự điều trị bằng thuốc kháng sinh, kể cả những bệnh không cần đến kháng sinh như: Dị ứng, sốt xuất huyết, sốt vi-rút… gây ra những hậu quả đau lòng.

Ông Cao Hưng Thái, Phó cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, các bệnh viện Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều vi khuẩn kháng với nhiều loại kháng sinh. Mức độ và tốc độ kháng thuốc ngày càng tăng. Một nghiên cứu của ngành y tế cho thấy, trong cộng đồng, phần lớn kháng sinh được bán không theo đơn (thành thị khoảng 88% và nông thôn khoảng 91%). Nhiều người có thói quen cứ bị ho, cảm lạnh hay "khịt mũi" là muốn dùng đến thuốc kháng sinh để nhanh khỏi. Không ý thức được mỗi lần sử dụng kháng sinh đặc biệt, nguy cơ kháng thuốc sẽ không hiệu quả cho lần chữa trị sau sẽ gia tăng.

Còn PGS, TS Trần Minh Điển, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho rằng, việc tự ý dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ khiến quá trình điều trị bệnh cho trẻ khó khăn, tốn kém hơn vì không phải bệnh nào cũng dùng đến thuốc kháng sinh. Trước thực trạng kháng thuốc kháng sinh, chúng ta đang đối mặt với nguy cơ trở lại thời kỳ một nhiễm trùng nhỏ cũng có thể gây chết người. Thậm chí, nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, không phải cứ dùng nhiều, mà chỉ cần một đợt kháng sinh cũng góp phần sinh ra kháng thuốc. Điều đáng lo ngại nữa là tình trạng kháng thuốc đối với bệnh nhân bị nhiễm trùng bệnh viện vi khuẩn ở bệnh viện thường có khả năng kháng thuốc nên bệnh nhân dễ mắc thêm bệnh kháng thuốc.

Theo kế hoạch, ngoài nâng cao nhận thức của cộng đồng và cán bộ về kháng thuốc, Bộ Y tế sẽ có những chương trình nhằm bảo đảm cung ứng đầy đủ thuốc, tăng cường hoàn thiện hệ thống giám sát quốc gia về sử dụng kháng sinh và kháng thuốc; tăng cường sử dụng thuốc an toàn, hợp lý; kiểm soát nhiễm khuẩn và tăng cường sử dụng kháng sinh hợp lý. Để hạn chế tình trạng kháng thuốc, ngoài việc xây dựng chiến lược dùng kháng sinh trong bệnh viện, các bệnh viện cũng nên có biện pháp phòng, chống nhiễm trùng bệnh viện cho bệnh nhân. Đối với các nhà thuốc, Bộ Y tế cần nhanh chóng quản lý, tránh xảy ra tình trạng mua bán thuốc bừa bãi, nhất là thuốc kháng sinh.