Hoạt động thi đua chỉ mang lại giá trị thiết thực khi mỗi cá nhân, tập thể có hiểu biết đúng đắn, thấm nhuần sâu sắc mục tiêu, ý nghĩa, vai trò đích thực của phong trào thi đua, từ đó xây dựng động cơ phấn đấu trung thực, thái độ ứng xử chuẩn mực và thể hiện hành động, việc làm tích cực trong thi đua. Vậy điểm mấu chốt nào làm nên giá trị thi đua? Đó là thi đua lành mạnh và thực chất. Thi đua lành mạnh là không được bộc lộ ra những mặt tồi, điểm dở, biểu hiện xấu trong các hoạt động thi đua. Thi đua thực chất là hướng tới hiện thực hóa 3 mục tiêu:“Được người, được việc, được tổ chức”.

leftcenterrightdel
Tranh minh họa: Báo Lao động Thủ đô 

Thời gian qua, trong khi nhiều tổ chức, cơ quan, đơn vị coi trọng tính thực chất trong các hoạt động thi đua thì vẫn còn không ít nơi, không ít người nhận thức chưa đúng, thái độ chưa chuẩn, hành xử chưa thấu đáo đối với phong trào thi đua. Nhiều nơi đã đi theo lối mòn như: Khi phát động thì rầm rộ, ra quân rình rang, đăng ký giao ước thi đua sôi nổi, nhưng càng về sau phong trào càng trở nên nhạt, đuối dần, thậm chí không ít phong trào rơi vào tình trạng “đầu voi đuôi chuột”, có “phát” mà không “động". Một số phong trào thi đua nặng về hình thức, không sát thực tế, khó đi vào cuộc sống. Đáng phê phán hơn là những trường hợp thi đua “suông”. Thi đua “suông” nghĩa là nói hay làm dở, nói không đi đôi với làm, đưa ra những mục tiêu lớn nhưng không có hành động cụ thể, không quyết liệt làm chuyển biến, thay đổi tình hình mang lại hiệu quả tích cực. Những biểu hiện đó không chỉ là hành vi lệch chuẩn văn hóa mà còn làm méo mó bản chất tốt đẹp của hoạt động thi đua.

Thi đua luôn gắn liền với khen thưởng. Nếu ví thi đua là quá trình bền bỉ “vun trồng, chăm sóc” thì khen thưởng chính là thu hái “hoa thơm quả ngọt”. Lẽ thường những thành phần chính, những người tham gia thi đua tích cực, giành được những kết quả, thành tích tốt thì xứng đáng được khen thưởng, tôn vinh kịp thời. Nhưng đâu đó vẫn còn tình trạng khen thưởng theo “hình tháp ngược”. Nghĩa là lực lượng quần chúng (nhân viên, công nhân, người lao động) là thành phần đông đảo nhất, hùng hậu nhất, hăng hái nhất trong phong trào thi đua đáng ra phải được tỷ lệ khen thưởng lớn hơn, song ngược lại cán bộ lãnh đạo lại được ưu tiên nhiều hơn khi bình xét khen thưởng! Cách đây mấy năm, dư luận từng xôn xao về một địa phương có cả nghìn người được khen thưởng cuối năm, song tỷ lệ người nhận bằng khen, giấy khen là cán bộ các cấp chiếm 90%. Nói dễ hiểu hơn, cứ 10 người được khen thưởng thì 9 người là cán bộ! Có những hội nghị tổng kết năm, có anh cán bộ đứng đầu không nhường vinh quang cho ai, tươi hơn hớn lên bục nhận khen thưởng chung, riêng đến 3, 4 lần. Tỷ lệ khen thưởng chênh lệch này không chỉ phản ánh bệnh háo danh, háo thành tích còn tồn tại nặng nề, dai dẳng trong một bộ phận cán bộ, đảng viên mà vô hình trung làm thui chột động lực thi đua của những người lao động chân chính. 

Thi đua-khen thưởng không chỉ là một hoạt động mang chất chính trị-xã hội mà còn hàm chứa giá trị văn hóa cao đẹp của con người. Bởi vậy, ứng xử lành mạnh, đúng mực với phong trào thi đua và công tác khen thưởng là thể hiện tầm cao văn hóa của mỗi cá nhân, tập thể đối với hoạt động giàu ý nghĩa này. 

BẢO NHƯ