Đưa điện lưới quốc gia đến vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo và vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn là chủ trương lớn mang ý nghĩa chính trị và giá trị nhân văn sâu sắc của Đảng, Nhà nước. Quán triệt và triển khai chủ trương ấy với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau” của ngành điện lực Lai Châu, điện lưới quốc gia kéo đến những bản xa nhất, khó khăn nhất, làm sáng bừng cả một vùng biên viễn; không chỉ làm đổi thay nếp sống mà còn mở ra một tương lai mới tươi sáng hơn cho đồng bào. 

 Ánh điện thắp sáng tương lai

Trong số các đơn vị trực thuộc ngành điện lực Lai Châu, Nhà máy Thủy điện Lai Châu là đơn vị có chức năng sản xuất, tức là làm ra nguồn điện với vai trò “Phân xưởng thủy điện”. Nhà máy có vai trò cung cấp điện cho toàn tỉnh Lai Châu và các khu vực lân cận, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; nhất là đảm bảo cho 11/11 xã, thị trấn khu vực biên giới có điện lưới quốc gia với khoảng 88,7% thôn, bản biên giới có điện.

Nhà máy Thủy điện Lai Châu là công trình có rất nhiều lợi ích đan xen, không chỉ sản xuất điện, bà con tận dụng lòng hồ để nuôi cá trong lồng mang lại nguồn kinh tế thủy sản và nguồn thu đáng kể từ du lịch với các dịch vụ du lịch lòng hồ... Bởi vậy mà từ khi nhà máy được xây dựng, đi vào hoạt động, bà con trong khu vực được hưởng lợi rất nhiều, đời sống đổi thay từng ngày.

Một góc Nhà máy Thủy điện Lai Châu.

Chúng tôi về Nậm Ban, xã vùng cao biên giới của huyện Nậm Nhùn (cũ), tỉnh Lai Châu. Trong căn nhà với đầy đủ các thiết bị nghe nhìn như ti vi, đài đĩa, loa vi tính..., ông Lý A Lậu, Trưởng bản Nậm Ô vui mừng cho biết: “Từ khi bản có điện lưới, tiện ích do điện mang lại thì nhiều lắm, cả trong sản xuất lẫn trong sinh hoạt”.

Trưởng bản Lý A Lậu chỉ vào bàn học của các con, bảo: “Nhờ có điện mà các cháu nhà mình có thể học khuya, học sớm. Trước đây thắp đèn dầu, các cháu học kém hứng thú, chỉ tầm 9 giờ tối là chúng đi ngủ. Từ ngày điện kéo về bản, có thời điểm ôn thi, chúng học đến hơn 12 giờ đêm”. Rồi ông Lý A Lậu chỉ vào các thiết bị nghe nhìn, phấn khởi nói: “Bản mình, nhà ai nghèo cũng có ít nhất một cái ti vi. Đó không chỉ là phương tiện giải trí mà còn giúp người dân nắm bắt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và địa phương”.

 Các kỹ sư vận hành Nhà máy Thủy điện Lai Châu qua hệ thống điều khiển.

Theo trưởng bản Lý A Lậu, nhờ có điện mà hệ thống loa truyền thanh ở bản, ở xã hoạt động được trong mọi điều kiện thời tiết, giúp “rút ngắn” khoảng cách giữa người dân với chính quyền trong việc phổ biến các phương pháp phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ rừng, lịch gieo trồng... Trước kia, ở các thị trấn, thị tứ vùng cao, do chưa có điện lưới nên chưa đến 9 giờ tối, nhiều gia đình đóng cửa đi ngủ. Nhưng nay, đúng là đổi thay nhiều lắm! Cuộc sống văn minh chan hòa trong ánh điện. Mỗi khu dân cư tập trung, ánh điện sáng bừng từ các cột điện công cộng, khu vui chơi và trong mỗi nếp nhà của đồng bào. 

Còn với 67 hộ dân bản Ma Sang (xã Lê Lợi), ngày 21-5-2025 là dấu mốc không bao giờ quên trong cuộc đời. Vào ngày này, Đội quản lý điện lực khu vực Nậm Hàng (Công ty Điện lực tỉnh Lai Châu) phối hợp với nhà thầu thi công tổ chức đóng điện lưới quốc gia thuộc Dự án “Sắp xếp bố trí, ổn định dân cư bản Ma Sang”. Công trình có quy mô xây dựng gần 0,194km đường dây trung thế, 0,603km đường dây hạ thế, 1 trạm biến áp 75kVA. Ông Lầu A Chứ, Trưởng bản Ma Sang chia sẻ: Điện về thắp sáng bản làng, các hộ gia đình có điều kiện thuận lợi hơn để phát triển kinh tế, đời sống sinh hoạt được cải thiện và mở ra tương lai tươi sáng hơn cho con trẻ...

Công nhân Đội quản lý điện lực khu vực Nậm Hàng sửa chữa điện cho bà con tổ dân phố Pa Kéo, xã Nậm Hàng.

Góp phần vào thành công chung của sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa vùng cao biên giới Lai Châu có đóng góp rất lớn của ngành điện lực với những cán bộ, nhân viên “nói ít làm nhiều”, chỉ cốt sao dòng điện ổn định nhất, chất lượng nhất. Trong số những cán bộ, nhân viên “nói ít làm nhiều” ấy, tập thể cán bộ, nhân viên Nhà máy Thủy điện Lai Châu tuy không thật đông về quân số, nhưng luôn đoàn kết, tận tâm, tận tụy, luôn hết lòng, hết sức vì đồng bào.

Với những địa bàn vùng sâu biên giới, bên cạnh chính quyền cơ sở và anh em dân phòng các bản, ngành điện lực Lai Châu nhận được sự phối hợp giúp đỡ thường xuyên và hiệu quả của lực lượng biên phòng, thông qua các hoạt động nắm bắt tình hình an ninh địa bàn mà các đồn biên phòng được giao phụ trách.

 Thắp sáng bản làng biên giới - mệnh lệnh từ trái tim

Chúng tôi có dịp đến thăm nhóm quản lý điện lực khu vực Pa Tần thuộc Đội quản lý điện lực khu vực Nậm Hàng (Công ty Điện lực Lai Châu). Ông Nguyễn Văn Thiện, công nhân Đội Quản lý điện lực khu vực Nậm Hàng kể cho chúng tôi nhiều chuyện xúc động mà chỉ những người thực sự lăn lộn ở cơ sở, trực tiếp làm các công việc xây dựng, bảo hành, bảo trì đường dây mới có thể biết được.

Công nhân Đội quản lý điện lực khu vực Nậm Hàng thay thế thiết bị trạm biến áp tại bản Tả Ô, xã Pa Tần.

Theo ông Thiện, có những điểm dân cư như ở Hua Pảng thuộc xã Pa Tần, dù không quá xa trung tâm xã, nhưng lại không có đường giao thông thuận tiện. Từ ngày lập bản đến giờ, việc đi lại của hơn chục hộ gia đình nơi đây chỉ là những con đường mòn chênh vênh như sợi chỉ vắt hững hờ trên các triền núi mờ sương. Với những điểm bản heo hút và biệt lập thế này, việc kéo điện vào bản hầu như các đơn vị thi công đều rất “ngại”, bởi suất đầu tư lên cao, chi phí nhiều ảnh hưởng đến doanh thu.

Tuy nhiên, với cán bộ và nhân viên ngành điện, lời hiệu triệu “không để ai bị bỏ lại phía sau” như mệnh lệnh từ trái tim. Thời đại máy móc hiện đại bây giờ, nhưng ở đây, những cột điện bê tông nặng 5-7 tạ, được kéo lên đồi cao chỉ bằng những đôi vai trần rớm máu. Không có sự lựa chọn nào khác ngoài sức người, với hai bàn tay thô sơ và lời thúc giục trong tim. Trong điều kiện bình thường, đoạn đường cột ấy chỉ thi công trong nửa tháng là xong, nhưng ở đây, 3 tháng còn chưa rải xong các điểm cột.

Ông Nguyễn Văn Thiện nhớ lại cách đây mấy năm, hôm đơn vị thông báo đóng thử điện lưới, bản Nậm Ô (xã Pa Tần) tưng bừng như có hội, mọi người bảo nhau nghỉ việc ruộng nương để ở nhà chứng kiến thời khắc quan trọng mà từ thuở cha sinh mẹ đẻ chưa từng được chứng kiến. Lúc các bóng điện đồng loạt bừng sáng, đám trẻ con nắm tay nhau hát vang những bài hát truyền thống của dân tộc mình, một vài cụ già, nước mắt chảy tràn trên đôi gò má nhàu nhĩ vết thời gian. Một cụ ông tuy tiếng phổ thông không mấy sõi, cũng cố bày tỏ lòng mình qua lời phiên dịch của một thầy giáo tiểu học: “Tôi năm nay đã gần 90 tuổi, nhưng chưa bao giờ nghĩ trong nhà mình lại có cái “đèn treo ngược” thế này. Hôm nay, nhiều gia đình mổ gà, mổ vịt ăn mừng, mời các cán bộ điện lực ở lại uống rượu với bà con...”.

 Công nhân Đội quản lý điện lực khu vực Nậm Hàng thay thế công tơ định kỳ.

Theo thống kê, toàn tỉnh Lai Châu hiện còn khoảng 2.000 hộ chưa được sử dụng điện lưới quốc gia, tập trung ở các điểm dân cư vùng sâu, vùng xa, giao thông đi lại rất khó khăn. Được gặp gỡ, trò chuyện cùng những người như ông Thiện, trực tiếp lăn lộn ở cơ sở, chúng tôi hiểu rằng: Có thêm một điểm dân cư, thêm một hộ gia đình đồng bào khu vực biên giới được sống trong ánh điện sáng bừng, là mỗi cán bộ, nhân viên ngành điện lực Lai Châu thêm một niềm vui, bớt đi một nỗi trăn trở.

Thời gian tới, ngành điện lực Lai Châu xác định nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục xóa các điểm dân cư chưa có điện lưới quốc gia và nâng cao chất lượng phục vụ bà con, để dòng điện đến với tất cả các hộ gia đình khu vực biên giới, để ánh điện sáng mãi trong mỗi nếp nhà nơi phên giậu Tổ quốc.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Xã hội xem các tin, bài ­liên quan.