Trưởng thành từ diễn viên múa của Đoàn Văn công Quân khu 1, nghệ sĩ Nguyễn Chiến Thắng đã được đắm mình trong không gian văn hóa đậm sắc màu của 25 dân tộc anh em vùng Việt Bắc. “Mỗi chuyến đi biểu diễn phục vụ bộ đội và nhân dân, tôi lại được trải nghiệm những nét văn hóa độc đáo, nhất là mỗi lần trực tiếp giao lưu với bà con các dân tộc lại được họ hướng dẫn và kể cho nghe về nguồn cội các bài dân ca, dân vũ.
Chính những điều này đã thôi thúc tôi nghiên cứu và sưu tầm chất liệu văn hóa của đồng bào các dân tộc để phát triển niềm đam mê nghệ thuật múa của mình, trở thành biên đạo, sáng tác và dàn dựng nên các điệu múa mang hơi thở cuộc sống của đồng bào các dân tộc”, NSƯT Nguyễn Chiến Thắng chia sẻ.
    |
 |
“Trúp mèng lai” được các nghệ sĩ biểu diễn trên sân khấu múa.
|
Trúp mèng lai - chiếc nón thân thuộc của người Tày, Nùng - lâu nay đã trở thành hình ảnh quen thuộc và là đạo cụ không thể thiếu trong nhiều tác phẩm nghệ thuật được Đoàn Văn công Quân khu 1 dàn dựng, biểu diễn, mang giá trị biểu trưng không gian văn hóa Việt Bắc cùng với đàn tính, hát then. Với bộ y phục, chiếc nón lá tô thêm vẻ đẹp nền nã, duyên dáng của người phụ nữ Tày.
Từ thời xa xưa, người dân tộc Tày luôn coi trọng việc làm ra chiếc nón. Nó thể hiện sự khéo léo, duyên dáng của người con gái Tày. Nhiều cô gái Tày từ khi còn rất bé đã được các bà, các mẹ dạy cách đan nón. Để làm ra một chiếc nón, những người phụ nữ Tày phải rất khéo léo, tỉ mỉ từ việc chọn cây giang, cây tre đến việc tuốt nan, chọn lá cọ... Khi cô dâu về nhà chồng, ngoài những lễ vật mang theo như chăn màn, chậu, chiếu còn có chiếc nón Tày đan bằng lá cọ xinh xinh với nhiều ý nghĩa. Đó là vật kỷ niệm của cha mẹ với mong muốn cô dâu là người con hiếu thảo, một lòng yêu thương chồng con.
Tất cả những chất liệu văn hóa đó được NSƯT Nguyễn Chiến Thắng sáng tạo, đưa vào tác phẩm múa “Trúp mèng lai” tham dự Cuộc thi tác phẩm múa dân gian dân tộc trong khuôn khổ Tuần lễ múa Việt Nam 2023. Tác phẩm được tài năng trẻ Thanh Hằng và tốp múa nữ Đoàn Văn công Quân khu 1 biểu diễn, kể câu chuyện văn hóa về trúp mèng lai gắn với người phụ nữ dân tộc Tày, Nùng từ lúc sinh ra tới hình ảnh những thiếu nữ duyên dáng phát huy truyền thống của dân tộc làm nên những chiếc nón.
Qua những điệu múa hòa quyện trong thanh âm của nhạc cụ dân gian đặc trưng được Nghệ sĩ Nhân dân Mạnh Tiến sáng tác phần âm nhạc, “Trúp mèng lai” góp phần lan tỏa vẻ đẹp lãng mạn, đầy màu sắc gắn với sức sống mãnh liệt của con người và văn hóa dân tộc Tày, Nùng.NSƯT Nguyễn Chiến Thắng chia sẻ thêm, do có thời gian dài nghiên cứu và sưu tầm điệu múa nón nên việc dàn dựng tiết mục không quá khó, nhưng áp lực cho cả ê kíp dàn dựng tác phẩm là thời gian.
Bởi gần như trùng thời điểm dàn dựng và tập luyện tác phẩm “Trúp mèng lai” để tham gia dự thi, biên đạo và ê kíp diễn viên đều tham gia Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp về đề tài Quốc phòng toàn dân năm 2023. Ở hội diễn lần này, NSƯT Nguyễn Chiến Thắng đảm nhận vai trò Chủ nhiệm Chương trình nghệ thuật “Việt Bắc hùng thiêng”, góp phần giúp Đoàn Văn công Quân khu 1 đoạt huy chương vàng cho chương trình xuất sắc nhất.
“Là nghệ sĩ - chiến sĩ, khát khao được sáng tạo, đổi mới và nếu có một chút áp lực thì chúng tôi càng thêm có động lực để cống hiến và thăng hoa trên sân khấu. Thông qua những cuộc thi, tôi mong muốn được đóng góp sức mình cho công cuộc gìn giữ và phát huy giá trị, vẻ đẹp văn hóa của dân tộc”, NSƯT Nguyễn Chiến Thắng bày tỏ.
Bài và ảnh: HÀ ANH
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.