Năm 1987, UBND TP Hồ Chí Minh quyết định thành lập Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, đánh dấu bước phát triển mang nhiều ý nghĩa quan trọng về mặt văn hóa, lịch sử lẫn chiến lược phát triển mỹ thuật đô thị. Bảo tàng được đặt tại địa chỉ 97A Phó Đức Chính (quận 1) trên cơ sở của một công trình kiến trúc cổ đã được xây dựng gần 100 năm. Từ đó đến nay, Bảo tàng này đã từng bước khẳng định vị trí trung tâm lưu trữ, bảo tồn và lan tỏa nghệ thuật thị giác lớn nhất khu vực phía Nam. 

Các đại biểu tham dự Triển lãm “50 năm thống nhất-Xây dựng và phát triển TP Hồ Chí Minh” tại Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh. 

Hiện tại, Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đang quản lý hơn 21.000 hiện vật trải dài từ mỹ thuật cổ đại, dân gian đến hiện đại, đương đại. Trong đó, các bộ sưu tập tranh lụa, sơn mài, sơn dầu của các danh họa như Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân... được coi là di sản quý báu của thành phố. Ông Trịnh Xuân Yên, Phó giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh cho biết, ngoài giá trị bảo tồn, bảo tàng còn là nơi phát triển, tạo sân chơi và kết nối nghệ sĩ với cộng đồng, mang đến không gian sống của nghệ thuật thành phố.

Mỗi năm, Bảo tàng tổ chức và hỗ trợ hơn 50 triển lãm, trong đó hơn 60% là triển lãm của nghệ sĩ trẻ hoặc sinh viên mỹ thuật, giúp các tài năng mới có cơ hội tiếp cận công chúng và thị trường. Nhiều tác phẩm sau khi trưng bày đã được chọn vào bộ sưu tập bảo tàng hoặc đề cử giải thưởng về mỹ thuật. Đây là minh chứng rõ nét cho vai trò của bảo tàng trong việc ươm mầm sáng tạo, thẩm định nghệ thuật và xây dựng chuẩn mực thị giác cho mỹ thuật thành phố.

Không chỉ dừng lại ở hoạt động chuyên môn, Bảo tàng còn chủ động kết nối với cộng đồng qua các hoạt động giáo dục nghệ thuật, trải nghiệm mỹ thuật cho học sinh, sinh viên, khách du lịch và người dân địa phương. Những năm gần đây, mỗi năm, Bảo tàng đón hơn 300.000 lượt khách tham quan, cho thấy sức hấp dẫn mạnh mẽ của nghệ thuật thị giác đối với người dân thành phố và cả các du khách nước ngoài.

Hơn 30 năm hình thành và phát triển, Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh luôn có sự phối hợp chủ động, chặt chẽ với Hội Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, nơi quy tụ nhiều họa sĩ, nghệ sĩ, nhà điêu khắc nổi tiếng để tạo ra những hoạt động mang tính chuyên môn cao: Từ triển lãm định kỳ, tọa đàm lý luận phê bình, đến trại sáng tác dành cho nghệ sĩ trẻ. Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam nhận định: Sự gắn kết hiệu quả giữa bảo tàng và hội nghề nghiệp của TP Hồ Chí Minh đã tạo ra nhịp sống mỹ thuật sôi động, giàu tính sáng tạo và bản sắc riêng.

Không chỉ hoàn thành nhiệm vụ bảo tồn, lưu giữ những giá trị nghệ thuật đặc sắc mà Bảo tàng TP Hồ Chí Minh còn là một trong những yếu tố tiên phong trong việc thúc đẩy sự phát triển của nền văn hóa hội nhập, đậm đà bản sắc. Với việc đẩy mạnh kết nối các yếu tố: Nghệ sĩ-công chúng-lý luận-thị trường, Bảo tàng đã góp phần định vị TP Hồ Chí Minh là trung tâm mỹ thuật lớn, năng động và có tầm ảnh hưởng tại khu vực phía Nam. Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, vai trò ấy càng trở nên quan trọng, đòi hỏi sự đầu tư bài bản, bền vững và chiến lược lâu dài.

Bài và ảnh: HÀ THU

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.