Những ngày cuối tháng 7 âm lịch, không khí Trung thu đã rộn ràng khắp đường làng, ngõ nhỏ ở làng Báo Đáp (xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định). Làng nghề Báo Đáp có 7 thôn với khoảng 1.000 hộ, trong đó có tới 300 gia đình làm đèn ông sao truyền thống, hầu hết người làng, từ già tới trẻ, ai cũng có thể làm đèn.
Tất cả nguyên vật liệu đủ sắc màu làm đèn ông sao được chuẩn bị từ vài tháng trước, ngập tràn trong nhà mỗi gia đình. Theo người dân làng Báo Đáp, nhu cầu cho thị trường Tết Trung thu năm nay tăng mạnh nên đèn ông sao rất đắt hàng, không kịp làm để bán.

Những chiếc đèn ông sao của làng Báo Đáp được làm hoàn toàn theo phương pháp thủ công. Vật liệu làm đèn gồm tre nứa, giấy bóng kính và xương cây đay làm cán. 
Tuy vật liệu đơn giản nhưng để làm được một chiếc đèn ông sao, người thợ phải chuẩn bị từ rất lâu. Ngay từ sau Tết nguyên đán, nhiều người dân đã bắt đầu mua tre nứa về ngâm để làm được khung đèn bảo đảm chắc chắn nhưng nhẹ nhàng, những thân đay phải được phơi qua nhiều nắng mới đạt tiêu chuẩn.
Người làng Báo Đáp dùng bột gạo được nấu theo những công thức riêng để dán giấy bóng kính lên khung đèn. Theo các cụ trong làng, phương pháp này giúp đèn bền hơn và an toàn cho trẻ em. Từng công đoạn, chi tiết đều đòi hỏi sự tỉ mẩn, kiên trì và đôi bàn tay khéo léo của người thợ.
 Đèn ông sao được làm theo các kích cỡ đường kính 30cm, 50cm hoặc lên tới 1m, thậm chí có những chiếc to đại làm theo khách đặt.
 Các chuyến xe chuyển đèn ông sao đi cung cấp cho thị trường Tết Trung thu chạy tấp nập trong đường làng.
Có truyền thống làm đèn ông sao từ thời cụ cố, bà Xuyến đã theo nghề được hơn 60 năm. Ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến hoạt động tại làng nghề làm đèn truyền thống rất ảm đạm, một số người phải bỏ nghề chuyển sang làm hoa giấy.
“Năm nay, nhu cầu của thị trường tăng cao, đèn ông sao làng Báo Đáp đắt hàng, làm không kịp bán. Tuy nhiên, vì làm một mình nên tôi tận dụng nốt các khung đèn cũ của năm ngoái chưa bán được để hoàn thiện nốt những chiếc đèn”, vừa quấn tua rua giấy nhuộm, bà Xuyên vừa chia sẻ.

Những người thợ cần mẫn, tỉ mỉ, tranh thủ từng khoảng thời gian từ sáng sớm tới tối mịt để kịp làm ra những chiếc đèn ông sao truyền thống.

GIANG ANH (thực hiện)