Nơi đây, nhân dân từng che chở nhiều cán bộ cách mạng, đặc biệt vào tháng 12-1946, tại ngôi nhà của cụ Nguyễn Văn Dương, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sống, làm việc và viết "Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến", hiệu triệu đồng bào đứng lên đánh đuổi thực dân Pháp xâm lược.

Ngôi nhà của cụ Nguyễn Văn Dương nay trở thành Nhà lưu niệm Bác Hồ ở Vạn Phúc, "địa chỉ đỏ" để nhân dân cả nước đến tìm hiểu lịch sử hào hùng của dân tộc và cuộc đời hoạt động cách mạng của Người. Nhìn tổng thể, ngôi nhà có 3 gian, 2 tầng. 

Bên phải và bên trái ngôi nhà chính là hai dãy nhà ngang, mỗi dãy 3 gian, trước đây đặt khung cửi, đồ dùng của gia đình, nay được sửa chữa, nâng cấp trần và nền. Trong đó, dãy nhà bên phải là phòng khách thường xuyên đón tiếp nhân dân, khách trong nước và quốc tế tới thăm; dãy nhà bên trái là phòng trưng bày truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Vạn Phúc.

Không gian trưng bày tại Nhà lưu niệm Bác Hồ ở Vạn Phúc. 

Bước lên tầng 2 ngôi nhà chính, chúng tôi cảm nhận được khung cảnh quen thuộc, đơn sơ, giản dị đã gắn liền với hình ảnh, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ bàn làm việc, giường ngủ, gối gỗ, đèn dầu... mà Bác sử dụng vẫn được lưu giữ vẹn nguyên.

Ông Nguyễn Văn Hùng, cháu nội của cụ Nguyễn Văn Dương kể: "Ông nội tôi luôn mang những câu chuyện về đức tính giản dị, khiêm nhường của Bác Hồ để khuyên dạy chúng tôi. Có một câu chuyện mà tôi nhớ mãi, đó là lần đầu Bác Hồ cùng một số đồng chí lãnh đạo bí mật về Vạn Phúc. Khi ấy, ông nội tôi xin phép Bác được mổ gà đãi khách quý. Nhưng Bác bảo rằng, cụ không cần phải cầu kỳ, nhà có gì chúng tôi xin dùng nấy. Và bữa đó, Bác Hồ đã dùng bữa cơm đạm bạc cùng gia đình".

Không gian trưng bày hiện vật tại Nhà lưu niệm Bác Hồ ở Vạn Phúc có hai bức tranh sơn mài được đặt ở vị trí trang trọng, nói về hai sự kiện quan trọng. Đó là sự kiện Bác Hồ chủ trì Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương mở rộng bàn, quyết định toàn quốc kháng chiến và sự kiện Bác viết “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”. Một số hiện vật Bác dùng trong sinh hoạt, rèn luyện sức khỏe như chiếc chậu thau đồng nhỏ, đôi tạ tay, áo kaki... vẫn được lưu giữ cẩn thận. 

Ông Đặng Quang Hải, Phó chủ tịch UBND phường Vạn Phúc cho biết: “Những năm qua, UBND phường Vạn Phúc đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức chương trình cho học sinh, đoàn viên, thanh niên trên địa bàn quận Hà Đông đến học tập truyền thống tại Nhà lưu niệm Bác Hồ ở Vạn Phúc. Mỗi năm, nhà lưu niệm đón hơn 1.000 đoàn khách đến tham quan, tìm hiểu”.

75 năm đã trôi qua, căn phòng nơi Bác Hồ viết “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” dường như vẫn còn ấm hơi Người. Những kỷ vật thiêng liêng ấy gợi nhớ những ngày đầu Bác lãnh đạo toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp. Thời gian trôi qua, nhưng lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn vang vọng ngàn đời: "Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ...".

Bài và ảnh: HOÀI PHƯƠNG