Đặt ngang bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế - xã hội

Sự bổ sung bảo vệ môi trường như một thành tố trung tâm của phát triển, thể hiện rõ bản lĩnh đổi mới, tư duy chiến lược và tầm nhìn dài hạn của Đảng ta. Trong bối cảnh môi trường sinh thái toàn cầu đang chịu nhiều tổn thương, quyết định này nhận được sự ủng hộ rất lớn của cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Từ rất sớm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện tư tưởng bảo vệ môi trường. Người kêu gọi “trồng cây gây rừng”, nhấn mạnh “rừng là vàng”, nếu biết bảo vệ, xây dựng thì rừng rất quý, đồng thời yêu cầu cán bộ, đảng viên phải chống lãng phí, chống hủy hoại thiên nhiên, bảo vệ nguồn nước, đất đai, khí hậu, những yếu tố căn cốt bảo đảm sự sống của nhân dân. Tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển KT-XH không tách rời với bảo vệ môi trường. Người luôn nhìn thấy sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa phát triển và bảo tồn, giữa lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài. Tư tưởng ấy ngày nay được khơi dậy, kế thừa và phát triển trong những chủ trương lớn của Đảng về phát triển bền vững và đặc biệt, được cụ thể hóa trong dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng, khi bảo vệ môi trường được đặt ngang hàng với phát triển KT-XH.

Đoàn viên, thanh niên tham gia dọn dẹp vệ sinh môi trường. Ảnh: TTXVN

Quan điểm của Đảng ta về bảo vệ môi trường qua các kỳ đại hội không ngừng được bổ sung và hoàn thiện. Đại hội XIII của Đảng, bảo vệ môi trường được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của phát triển bền vững. Đến dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng, bảo vệ môi trường được đặt ngang hàng với KT-XH, thể hiện rõ tư duy phát triển lý luận có tính tổng kết thực tiễn và tiếp biến xu thế toàn cầu. Đây là bước phát triển, ngoài chú trọng tăng trưởng kinh tế còn quan tâm đến chất lượng sống, giá trị sinh thái và hạnh phúc con người.

Biến đổi khí hậu, ô nhiễm nguồn nước, cạn kiệt tài nguyên... đã trở thành vấn đề an ninh phi truyền thống toàn cầu, tác động trực tiếp đến sự phát triển và tồn vong của các quốc gia. Chính vì vậy, việc Đảng ta xác định: "Phát triển KT-XH và bảo vệ môi trường là trung tâm..." là phản ứng chính trị kịp thời, thể hiện năng lực lãnh đạo chiến lược trước yêu cầu phát triển bền vững, toàn diện của đất nước và xu thế hội nhập xanh của nhân loại.

Những năm qua, quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa nhanh chóng ở nước ta đã gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường sống. Sông ngòi ô nhiễm, không khí ở nhiều nơi vượt ngưỡng an toàn, xâm nhập mặn diễn biến gay gắt, tài nguyên thiên nhiên bị khai thác quá mức... Những bài học đắt giá từ sự cố Formosa năm 2016, tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh hay tình trạng rác thải ven biển, lũ lụt do khai thác tài nguyên bừa bãi là lời cảnh báo nghiêm khắc: Nếu không chuyển đổi tư duy phát triển, Việt Nam có thể rơi vào “bẫy môi trường”, làm mất cân bằng sinh thái, đe dọa trực tiếp đến chất lượng sống và lòng tin của nhân dân.

Bảo vệ môi trường cùng với phát triển KT-XH là nhiệm vụ trung tâm. Đó là một cách diễn đạt ngắn gọn nhưng thể hiện rõ sự kết tinh của quá trình vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và kinh nghiệm thực tiễn ở Việt Nam trong điều kiện mới. Sự bổ sung bảo vệ môi trường cùng với phát triển KT-XH còn hướng đến mô hình phát triển bền vững, bao trùm và có trách nhiệm với tương lai.

Để trụ cột bảo vệ môi trường thật sự đi vào đời sống và tương xứng với hai trụ cột KT-XH, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật về bảo vệ môi trường, cụ thể hóa trách nhiệm của doanh nghiệp, địa phương, ngành nghề, đồng thời tăng cường chế tài xử phạt nghiêm minh những hành vi vi phạm. Bên cạnh đó, cần chú trọng mô hình tăng trưởng theo hướng xanh và tuần hoàn, thúc đẩy năng lượng tái tạo, sản xuất sạch, tiêu dùng bền vững, chuyển dịch đầu tư vào các ngành thân thiện với môi trường và từng bước loại bỏ những dự án có nguy cơ gây ô nhiễm cao. Cùng với đó, phải đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng, đưa nội dung bảo vệ môi trường vào chương trình giáo dục phổ thông, phát triển phong trào “mỗi người dân là một chiến sĩ bảo vệ môi trường”, nhân rộng các mô hình kinh tế xanh, kinh tế sinh thái tại các địa phương. Đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế, ứng dụng công nghệ và kinh nghiệm của các quốc gia tiên tiến trong phát triển kinh tế carbon thấp, chuyển đổi năng lượng, kiên định nguyên tắc bảo vệ môi trường gắn với bảo vệ độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia, dân tộc.

Việc đặt ngang bảo vệ môi trường với phát triển KT-XH thể hiện rõ trách nhiệm của Đảng trước tương lai của dân tộc, là minh chứng cho tư duy phát triển mới, coi con người và thiên nhiên là một chỉnh thể thống nhất, góp phần nâng cao chất lượng sống của nhân dân, bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và gìn giữ môi trường sinh thái, khẳng định vị thế, uy tín quốc gia trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh toàn cầu.

 * Mời bạn đọc vào chuyên mục Tiến tới Đại hội XIV của Đảng xem các tin, bài liên quan.