Kỷ nguyên mới trong quan hệ giữa Nga và Kazakhstan

Theo RT, Tổng thống Nga Putin gọi tuyên bố này là một kết quả quan trọng của cuộc hội đàm giữa ông và Tổng thống Kazakhstan trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài hai ngày của ông Tokayev (từ ngày 11 đến 12-11), đồng thời nhấn mạnh mối quan hệ hữu nghị và láng giềng tốt đẹp giữa Moscow và Astana.

Về phần mình, Tổng thống Tokayev gọi việc hai bên ký kết tuyên bố là điểm nhấn quan trọng trong chuyến thăm Moscow. Ông Tokayev bày tỏ tin tưởng rằng văn kiện này “sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ song phương, khẳng định mức độ tin cậy lẫn nhau và cam kết chung về quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn trong mọi lĩnh vực”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev. Ảnh: RIA Novosti

Tuyên bố bao gồm 42 điểm và đề cập đến nhiều lĩnh vực hợp tác. 11 điểm của văn kiện liên quan đến chính trị và an ninh, 11 điểm đề cập đến hợp tác và hội nhập kinh tế, 6 điểm đề cập đến hợp tác trong các ngành công nghiệp tiên tiến và 14 điểm đề cập đến vấn đề nhân đạo. Tuyên bố kết luận rằng, việc thực hiện các mục tiêu này “sẽ trở thành nền tảng vững chắc cho tình hữu nghị và quan hệ hợp tác giữa hai nước”.

Đối với Nga, Kazakhstan là một trong những đối tác thương mại lớn nhất trong Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) và toàn bộ khu vực Á-Âu. Về phía Kazakhstan, Nga là đối tác thương mại, kinh tế và đầu tư quan trọng nhất của nước này. Kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 28 tỷ USD vào năm 2024 và vượt 17 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm nay. Hơn 17.000 doanh nghiệp có sự tham gia của Nga đang hoạt động tại thị trường Kazakhstan và khoảng 70 dự án hợp tác quy mô lớn đang được triển khai trên tất cả lĩnh vực then chốt của nền kinh tế Kazakhstan. Tổng giá trị đầu tư trực tiếp tích lũy từ Nga vào nền kinh tế Kazakhstan đã vượt quá 27 tỷ USD. Đầu tư của Kazakhstan vào Nga cũng đang tăng trưởng, đạt tổng cộng khoảng 9 tỷ USD trong 15 năm qua.

Về hợp tác năng lượng, hai bên duy trì ổn định quan hệ hợp tác trong lĩnh vực này. Phần lớn dầu xuất khẩu của Kazakhstan đi qua Nga. Dầu của Nga, ngược lại, được bơm qua Kazakhstan đến châu Á. Đặc biệt, Tập đoàn Gazprom của Nga đã cung cấp khí đốt liên tục cho người tiêu dùng Kazakhstan trong nhiều năm và hiện đang xem xét việc mở rộng nguồn cung cấp khí đốt cho Kazakhstan, bao gồm cả phía Bắc và phía Đông Kazakhstan, nơi tập trung các khu công nghiệp chính của nước này. Ngoài ra, hai bên cũng đẩy mạnh quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực khác như công nghiệp ô tô, nông nghiệp, không gian, khoa học, giáo dục...

Trả lời phỏng vấn của hãng tin RBK, ông Dmitry Novikov, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Á thuộc Viện Trung Quốc và châu Á hiện đại (Viện Hàn lâm Khoa học Nga) nhận định, việc ký kết Tuyên bố về quan hệ đối tác và liên minh chiến lược toàn diện là một bước phát triển hợp lý trong quan hệ Nga-Kazakhstan. Theo ông, điều này là minh chứng cho sự công nhận của cả hai bên về tầm quan trọng của quan hệ song phương.

Việc ký kết tuyên bố được coi là một bước phát triển rất quan trọng trong quan hệ giữa hai nước trong bối cảnh Kazakhstan đang chịu sức ép từ phương Tây. Một số nước phương Tây muốn gia tăng ảnh hưởng ở Trung Á và gây sức ép để Kazakhstan dần xa cách Nga. Ông Dmitry Sidorov, Trưởng khoa Nghiên cứu quốc tế tại Đại học Ngôn ngữ quốc gia Moscow nhận định với hãng tin Izvestia rằng, mặc dù Kazakhstan duy trì chính sách đối ngoại đa phương, việc ký kết tuyên bố này cho thấy Kazakhstan coi trọng mối quan hệ đồng minh với Nga. Về phần mình, nhà khoa học chính trị Alexei Martynov, Giám đốc Viện quốc tế về các quốc gia mới nhất nói với tờ Vzglyad rằng, trong bối cảnh Kazakhstan đang chịu áp lực từ phương Tây nhằm chống lại Nga, việc Kazakhstan và Nga ký kết tuyên bố cho thấy Kazakhstan là đồng minh thân cận của Nga. Cùng với Belarus, quốc gia này là trung tâm của các dự án hội nhập trong không gian hậu Xô viết.

Theo hãng tin Lenta, bà Daria Saprynskaya, nhà nghiên cứu tại Viện Các nước Á-Phi thuộc Đại học Tổng hợp quốc gia Moscow mang tên M. V. Lomonosov khẳng định, Kazakhstan là đối tác chủ chốt của Nga ở Trung Á, không chỉ trên danh nghĩa mà là trên thực tế. Bà Saprynskaya nhấn mạnh, với việc ký kết Tuyên bố về quan hệ đối tác và liên minh chiến lược toàn diện, mức độ tin cậy chính trị giữa hai bên đã được nâng lên mức cao nhất.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.