Israel "gây sốc" với cuộc tấn công bất ngờ ở Qatar

Chiều 9-9 (giờ địa phương), Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã phát động một chiến dịch tấn công bất ngờ nhằm vào khu dân cư cao cấp West Bay Lagoon ở quận Katara, phía Bắc thủ đô Doha của Qatar, nơi cư trú của một số thành viên lãnh đạo cấp cao Hamas. Reuters dẫn nguồn từ truyền thông Israel cho hay, chiến dịch huy động sự tham gia của 15 máy bay chiến đấu của Israel, tập trung không kích vào “một mục tiêu duy nhất” chỉ trong thời gian rất ngắn.

Tuyên bố của IDF và Cơ quan An ninh nội địa Israel đưa ra ngay sau đó khẳng định, Israel đã tiến hành "một cuộc tấn công chính xác nhằm vào giới lãnh đạo cấp cao" Hamas, trong đó có Khalil al-Hayya, trưởng đoàn đàm phán của Hamas và Zaher Jabarin, lãnh đạo lưu vong của Bờ Tây. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi cuộc tấn công là "hoàn toàn hợp lý" và là "một chiến dịch độc lập của Israel".

Một tòa nhà bị hư hại sau cuộc tấn công của Israel vào Doha (Qatar) ngày 9-9. Ảnh: REUTERS

Về phần mình, Hamas tuyên bố "xác nhận kẻ thù đã thất bại trong việc ám sát những người anh em của chúng tôi trong phái đoàn đàm phán", đồng thời công bố danh tính 5 thành viên Hamas thiệt mạng trong vụ tấn công gồm 2 quan chức và 3 binh lính, trong đó không có tên Khalil al-Hayya và Zaher Jabarin.

Bộ Nội vụ Qatar ghi nhận một nhân viên an ninh nước này thiệt mạng, một số khác bị thương trong cuộc tấn công của IDF.

Truyền thông thế giới gọi cuộc tấn công bất ngờ “chưa có tiền lệ” của Israel là “gây sốc”, “đáng kinh ngạc”, bởi 3 lý do. Đầu tiên, đó là việc Israel lập tức lên tiếng. Israel đã nhiều lần thực hiện những chiến dịch tiêu diệt các thủ lĩnh Hamas song đây là lần đầu tiên Tel Aviv lên tiếng thừa nhận ngay sau khi thực hiện. Theo CNN, lý do là vì “Israel muốn thế giới biết rằng các thủ lĩnh Hamas sẽ bị nhắm mục tiêu ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào”.

Lý do thứ hai là chính Mỹ và Israel đã yêu cầu Qatar tiếp đón các thủ lĩnh Hamas đến để tiến hành các cuộc đàm phán về chấm dứt xung đột ở Gaza và trao trả con tin. “Đây không phải là cuộc tấn công vào một khu phức hợp khủng bố bí mật ở một vùng xa xôi hẻo lánh. Đây là cuộc tấn công vào một địa điểm mà Mỹ và Israel đều biết rõ, tại thủ đô của một quốc gia hợp tác chặt chẽ với cả hai. Bởi thế mà cuộc tấn công này là chưa có tiền lệ”, BBC bình luận.

Lý do thứ ba là cuộc tấn công khiến thỏa thuận giải cứu con tin trở nên khó khăn hơn. “Cách duy nhất để trả tự do cho những con tin còn lại là thông qua đàm phán... Hamas đã công khai tuyên bố rằng bất kỳ nỗ lực nào để giải cứu con tin đều sẽ dẫn đến cái chết của họ”, CNN nhấn mạnh, lưu ý rằng chiến dịch tấn công mà Israel vừa tiến hành rất có thể sẽ khiến tiến trình đó bị đình trệ.

Với tư cách là đồng minh của cả Qatar và Israel, lại là một bên nắm vai trò trung gian chủ đạo trong các cuộc đàm phán về Gaza, phản ứng của Mỹ được thế giới đặc biệt quan tâm. Trả lời truyền thông, Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ “rất không hài lòng” về vụ việc: “Chúng tôi muốn các con tin được thả, nhưng chúng tôi không vui về những gì đã diễn ra hôm nay”. Còn trong thông điệp đưa ra tại cuộc họp báo cùng ngày, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt tuyên bố: “Việc Israel đơn phương không kích Qatar-một quốc gia có chủ quyền, là đồng minh thân cận của Mỹ và đang nỗ lực hết sức, dũng cảm chấp nhận rủi ro cùng chúng tôi làm trung gian đàm phán hòa bình-sẽ không thúc đẩy các mục tiêu của Israel cũng như của Mỹ... Tuy nhiên, việc tiêu diệt Hamas-những kẻ đã hưởng lợi từ nỗi thống khổ của người dân Gaza-là một mục tiêu xứng đáng". Theo bà Karoline Leavitt, ngay khi được phía Israel thông báo về cuộc tấn công, Tổng thống Donald Trump “đã lập tức chỉ đạo Đặc phái viên Steve Witkoff gửi cảnh báo tới Qatar"; ông Trump cũng đã nói chuyện với Thủ tướng Israel, với Quốc vương và Thủ tướng Qatar và "bảo đảm với họ rằng sự việc như vậy sẽ không xảy ra nữa".

Chưa rõ những động thái của Washington có đủ làm dịu cơn giận dữ của Qatar hay không, khi quốc gia vùng Vịnh tuyên bố "cuộc tấn công Doha của Israel là hành vi vi phạm trắng trợn luật pháp và mọi chuẩn mực quốc tế, đồng thời gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đến an ninh, an toàn của người dân Qatar và cư dân sinh sống tại Qatar". Qatar cho biết nước này “có quyền đáp trả vụ tấn công trắng trợn này và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để đáp trả", đồng thời phủ nhận được Washington cảnh báo trước về vụ tấn công.

Những tuyên bố phẫn nộ tương tự cũng xuất hiện trên khắp thế giới Arab. Lãnh đạo các nước Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất, Iraq, Iran, Ai Cập... đồng loạt lên án cuộc tấn công và bày tỏ sẵn sàng sát cánh cùng Qatar. Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres tuyên bố đây là "sự vi phạm trắng trợn chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Qatar". “Qatar đã đóng vai trò rất tích cực trong đàm phán ngừng bắn và thả con tin... Tất cả các bên phải nỗ lực hướng tới việc đạt được lệnh ngừng bắn lâu dài chứ không phải phá hủy nó", ông Guterres khẳng định.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh cuộc tấn công là "không thể chấp nhận được, bất kể động cơ nào", trong khi Thủ tướng Anh Keir Starmer cảnh báo về nguy cơ "leo thang hơn nữa trên toàn khu vực", đồng thời kêu gọi ngừng bắn ở Gaza và thả con tin. Còn theo Giáo hoàng Leo XIV, "tình hình đang rất nghiêm trọng". 

HÀ PHƯƠNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.