ABC News ngày 16-3 đưa tin, Bộ trưởng Thương mại Australia Dan Tehan cho biết, chính quyền Canberra sẽ đề nghị WTO thành lập một hội đồng trọng tài để giải quyết tranh chấp giữa nước này và Trung Quốc về việc Bắc Kinh áp thuế chống bán phá giá đối với lúa mạch nhập khẩu. Quyết định được công bố sau khi đàm phán thương mại song phương vào đầu năm nay không đạt tiến triển nào. “Cả hai bên đã thể hiện tính xây dựng nhưng điều đó là chưa đủ. Vì vậy, cần phải có một cơ quan chuyên môn của WTO phân định vụ việc. Australia muốn bảo đảm công bằng cho mặt hàng lúa mạch trong việc tiếp cận các thị trường toàn cầu”, ông Tehan khẳng định.

Bộ trưởng Thương mại Australia Dan Tehan. Ảnh: The Canberra Times 

Bộ trưởng Thương mại Australia cũng tiết lộ đã gửi thư cho người đồng cấp Trung Quốc để đề xuất một cuộc đối thoại trực tiếp giữa hai bên nhưng không nhận được hồi đáp. Vì vậy, ông Tehan cho rằng Australia chỉ có thể lựa chọn cách kêu gọi WTO đứng ra giải quyết tranh chấp này. Hiện Trung Quốc vẫn chưa có phản ứng gì về tuyên bố của phía Australia.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Nguồn nước Australia, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lúa mạch quan trọng hàng đầu của Australia. Trong giai đoạn 2015-2019, Trung Quốc trung bình nhập khẩu 4 triệu tấn lúa mạch từ Australia mỗi năm, tương đương khoảng 60% tổng sản lượng xuất khẩu lúa mạch của nước này. Một số thị trường khác của lúa mạch Australia là Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines, Thái Lan, Kuwait.

Đồng tình với động thái mới nhất từ phía chính quyền Canberra, Chủ tịch Hiệp hội trồng ngũ cốc Australia Brett Hosking cho rằng, đây là thời điểm để Australia chuyển sang giai đoạn thứ hai, đó là kêu gọi WTO tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp, sau khi giới chức hai nước không đạt được đồng thuận tại một số cuộc đàm phán ban đầu. “Hội đồng trọng tài của WTO gồm 3 thành viên sẽ gặp riêng các đại diện của Australia và Trung Quốc trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Chúng tôi hoan nghênh tiến trình giải quyết diễn ra một cách trật tự, hợp lý”, ông Hosking nhấn mạnh.

Nông dân Australia thu hoạch lúa mạch. Ảnh: Grain Central 

Việc Australia đề nghị WTO thành lập ban trọng tài để giúp giải quyết tranh chấp thương mại trên với Trung Quốc cho thấy, chính quyền Canberra đang thể hiện quyết tâm bảo vệ những nhà sản xuất và doanh nghiệp xuất khẩu của nước này, trong bối cảnh quan hệ với Bắc Kinh đang ở mức rất thấp kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1972. Quan hệ chính trị, ngoại giao giữa Australia và Trung Quốc gần đây bắt đầu đi xuống sau khi Australia kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập về sự xuất hiện và lây lan của đại dịch Covid-19 tại Trung Quốc. Từ đó, Trung Quốc đã ban hành nhiều rào cản thương mại đối với hàng hóa nhập khẩu từ Australia. Đến tháng 5-2020, Bắc Kinh công bố áp thuế chống bán phá giá đối với lúa mạch nhập khẩu từ Australia lên mức hơn 80% vì cho rằng Canberra bán sản phẩm thấp hơn giá thị trường cho quốc gia đông dân nhất thế giới. Sau đó, Australia đã đệ đơn lên WTO khiếu nại Trung Quốc vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế khi áp thuế trên. Australia và Trung Quốc đều là thành viên của WTO.

Ngoài lúa mạch, Trung Quốc vẫn đang áp thuế chống bán phá giá lên tới hơn 212% đối với các sản phẩm rượu vang của Australia, song song với việc giảm nhập khẩu nhiều mặt hàng khác của xứ sở chuột túi như thịt bò, thịt cừu, tôm hùm, gỗ, bông vải, than đá...

VĂN HIẾU