Nhận thức được điều đó, ngày 11-10-1995, Phòng Kiểm toán thuộc Cục Tài chính được thành lập. Đây là cơ quan tiền thân của Kiểm toán Bộ Quốc phòng ngày nay.

30 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương (QUTƯ), Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Đảng ủy, chỉ huy Văn phòng Bộ Quốc phòng và Cục Tài chính, Kiểm toán Bộ Quốc phòng luôn phát huy tốt vai trò tham mưu, đề xuất với cấp có thẩm quyền chỉ đạo tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, bảo đảm mọi nguồn lực tài chính mà Đảng, Nhà nước giao cho Quân đội được quản lý chặt chẽ, sử dụng đúng mục đích, đúng pháp luật, tiết kiệm, minh bạch, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội đáp ứng yêu cầu sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong các giai đoạn cách mạng.

 Kiểm toán chất lượng quân trang tại Cục Quân nhu (Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật). Ảnh: QUANG TUẤN

Với phương châm “kỷ cương, minh bạch, trách nhiệm”, các thế hệ cán bộ Kiểm toán Bộ Quốc phòng luôn đoàn kết, thống nhất, nỗ lực phấn đấu, khắc phục khó khăn, chủ động sáng tạo, giữ vững nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp và chuẩn mực kiểm toán nội bộ, bản lĩnh và nhạy bén trong tham mưu về công tác kiểm toán, hoàn thành tốt nhiệm vụ được Bộ Quốc phòng giao. Tích cực nghiên cứu, tham mưu, đề xuất hoàn thiện thể chế pháp luật về kiểm toán đáp ứng yêu cầu công tác quản lý tài chính trong nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Kịp thời tham mưu với Bộ Quốc phòng tham gia trách nhiệm, có chất lượng xây dựng Luật Kiểm toán Nhà nước (năm 2005, năm 2015); Nghị quyết số 1011/2006/NQ-UBTVQH11 ngày 30-3-2006 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XI về việc kiểm toán theo quy trình riêng đối với một số hoạt động thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh; Nghị định số 05/2019/NĐ-CP ngày 22-1-2019 của Chính phủ về kiểm toán nội bộ và 3 thông tư của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Nghị định số 05/2019/NĐ-CP của Chính phủ.

Triển khai chặt chẽ kiểm toán ngân sách quốc phòng đối với các quân khu, quân đoàn, quân binh chủng, doanh nghiệp... Tập trung vào các lĩnh vực chi phức tạp, đặc thù quân sự, các chuyên đề quản lý kinh phí nghiệp vụ, kinh phí thường xuyên, việc chấp hành chế độ, chính sách, kịp thời phát hiện những vướng mắc, bất cập trong cơ chế quản lý để đề xuất với Bộ Quốc phòng chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu bổ sung, sửa đổi các quy định quản lý sử dụng ngân sách phù hợp với pháp luật và thực tiễn hoạt động của Quân đội.

Trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong giai đoạn mới, thực hiện Kết luận số 705-KL/QUTW của Thường vụ QUTƯ, Quyết định số 3046/QĐ-BQP ngày 1-8-2017 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, từ ngày 1-9-2017, Kiểm toán Bộ Quốc phòng được điều chuyển nguyên trạng từ Cục Tài chính về Văn phòng Bộ Quốc phòng.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy, chỉ huy Văn phòng Bộ Quốc phòng, Kiểm toán Bộ Quốc phòng đã tích cực đổi mới phương pháp, quán triệt sâu sắc chủ trương, chỉ đạo của QUTƯ, Thường vụ QUTƯ, Bộ Quốc phòng; nghiên cứu, đề xuất chỉ đạo hoàn thiện cơ chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm toán nội bộ; đồng thời phối hợp triển khai chặt chẽ công tác kiểm toán nội bộ, trọng tâm là kiểm toán theo chuyên đề, kiểm toán các chương trình, đề án, dự án trọng điểm có yêu cầu bảo mật cao của Bộ Quốc phòng, góp phần phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong tình hình mới.

Những năm qua, QUTƯ, Bộ Quốc phòng đặc biệt coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong Quân đội. Theo đó, các cấp đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và các chỉ thị, kế hoạch, kết luận của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Thường vụ QUTƯ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác kiểm toán nội bộ đối với những hoạt động dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; chỉ đạo tăng cường kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ của cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng về các nội dung: Trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, người chỉ huy các cấp trong việc xây dựng hệ thống quy chế lãnh đạo của cấp ủy đảng đối với các mặt công tác trọng yếu; việc thiết lập và duy trì các hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ tại từng cơ quan, đơn vị.

Nhằm đẩy mạnh, kiên quyết đấu tranh, phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng, lãng phí theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, QUTƯ, Bộ Quốc phòng đã ban hành các kết luận, chỉ thị, chương trình hành động về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, công khai, minh bạch tài sản, thu nhập... và chỉ đạo tăng cường kiểm tra, thanh tra, kiểm toán các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng, nhất là những lĩnh vực, nội dung nhạy cảm để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm mọi hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Quân đội đang tiếp tục điều chỉnh tổ chức lực lượng tinh, gọn, mạnh và bắt đầu triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đột phá mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025-2030 vừa đề ra. Quá trình này gắn liền với những thay đổi, điều chỉnh có tính cách mạng về thể chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước, cũng như yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong giai đoạn mới. Vì thế càng đặt ra đòi hỏi cao hơn đối với công tác kiểm toán nội bộ, nhất là tăng cường chức năng kiểm tra, giám sát việc quản lý, bố trí, sử dụng ngân sách nhà nước và công sản quốc gia do Bộ Quốc phòng quản lý.

Để tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của công tác kiểm toán nội bộ và hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, thời gian tới, Kiểm toán Bộ Quốc phòng cần tập trung vào những nội dung sau:

Một là, thường xuyên quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, QUTƯ, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, chỉ huy Văn phòng Bộ Quốc phòng, kịp thời cụ thể hóa trong nghị quyết, chương trình, kế hoạch công tác của cấp mình và triển khai thực hiện hiệu quả theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định, chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, sát với chức năng, nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra. Chú trọng công tác xây dựng tổ chức đảng gắn với xây dựng cơ quan vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; duy trì và thực hiện nghiêm nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật; giữ vững truyền thống đoàn kết, thống nhất, phát huy sức mạnh tập thể gắn với nêu cao trách nhiệm cá nhân trong thực hiện nhiệm vụ, nhất là trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Hai là, bám sát tình hình nhiệm vụ của Quân đội, tình hình quản lý, sử dụng tài chính, tài sản của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng; không ngừng nâng cao năng lực tổng hợp, phân tích, đánh giá về an toàn tài chính, tài sản trong toàn quân. Chủ động tham mưu với QUTƯ, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm toán nội bộ, đặc biệt tập trung vào các nội dung, lĩnh vực, đơn vị dễ xảy ra vi phạm, thất thoát, mất an toàn; bảo đảm tốt trách nhiệm giải trình về tính minh bạch, tiết kiệm, hiệu quả trong quản lý tài chính, tài sản công phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.

Ba là, quá trình tổ chức triển khai các nhiệm vụ kiểm toán bảo đảm chặt chẽ, đúng thủ tục quy định. Tăng cường công tác kiểm soát chất lượng và duy trì kỷ luật chuyên môn, bảo đảm kết quả kiểm toán trung thực, khách quan và toàn diện. Đồng thời, công tác kiểm toán nội bộ phải tham gia tích cực, hiệu quả vào công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong Quân đội. Công tác kiểm toán luôn gắn liền với quá trình quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản, là lĩnh vực nhạy cảm, dễ bị tác động, ảnh hưởng tiêu cực bởi mặt trái của cơ chế thị trường, vì thế phải chủ động phòng, chống những hành vi tham nhũng, tiêu cực ngay trong hoạt động kiểm toán nội bộ.

Bốn là, quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ đủ về số lượng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm cao, có trình độ năng lực chuyên môn nhiều lĩnh vực, thực sự chuyên nghiệp, liêm chính, thực hiện nghiêm trách nhiệm và đạo đức công vụ. Phát huy tinh thần tự giác trong nghiên cứu, học tập nâng cao trình độ nghiệp vụ, rèn luyện tác phong, phương pháp làm việc khoa học, chuyên nghiệp, đúng nguyên tắc, chuẩn mực kiểm toán nội bộ; đề cao ý thức trách nhiệm, tận tâm, tận lực, sáng tạo trong công tác. Sắp xếp, bố trí, giao nhiệm vụ cho cán bộ phù hợp với năng lực, phát huy tốt sở trường, nâng cao hiệu quả công việc. Chủ động phát hiện, tạo nguồn cán bộ; quản lý chặt chẽ, đánh giá, đề xuất quy hoạch cán bộ công tâm, khách quan, dân chủ, thực chất và minh bạch. Quan tâm giải quyết tốt các chế độ, chính sách và tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Năm là, trước sự phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data), chuỗi khối... Kiểm toán Bộ Quốc phòng phải chủ động nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu về khoa học-công nghệ. Tích cực triển khai ứng dụng, khai thác hiệu quả những kết quả công tác chuyển đổi số của Bộ Quốc phòng, tạo tiền đề vững chắc để hiện đại hóa công tác kiểm toán nội bộ gắn với thực hiện tốt phương châm “kỷ cương, minh bạch, trách nhiệm”, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Trải qua 3 thập kỷ xây dựng và phát triển, Kiểm toán Bộ Quốc phòng đã khẳng định vai trò then chốt của cơ quan kiểm toán nội bộ trong Quân đội, không chỉ giữ nghiêm kỷ luật tài chính mà còn là “tấm lá chắn” hiệu quả trong việc ngăn ngừa thất thoát, lãng phí, phòng, chống tham nhũng. Đó là vinh dự, đồng thời là trách nhiệm lớn lao, vì thế, cán bộ, nhân viên Kiểm toán Bộ Quốc phòng cần tiếp tục phát huy truyền thống “Tuyệt đối trung thành, đoàn kết, thống nhất, chuẩn mực, nguyên tắc, chuyên nghiệp, hiệu quả”, nỗ lực phấn đấu, thông qua các hoạt động kiểm tra, đánh giá và tham mưu, đề xuất với cấp có thẩm quyền trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, bố trí, sử dụng hiệu quả ngân sách nhà nước và công sản quốc gia.

Thượng tướng VÕ MINH LƯƠNG, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.