Bước vào khu vực tăng gia sản xuất của Ban CHQS Phường 15, Quận 10, TP Hồ Chí Minh, chúng tôi rất ấn tượng với những hàng chậu cải, rau muống xanh mướt cùng giàn bầu, mướp đang mùa kết trái, kết hợp với bể nhựa nuôi gần 100 con cá diêu hồng, cá chép...

Thấy chúng tôi ngạc nhiên với hệ thống nuôi cá và trồng rau tuần hoàn khép kín, đồng chí Nguyễn Đương Hoài, Chỉ huy trưởng Ban CHQS Phường 15 cho biết: “Đây là mô hình “Aquaponics” tích hợp đồng thời cả hai hệ thống nuôi thủy sản và trồng thủy canh, dựa trên nguyên tắc sinh sống trong tự nhiên”.

Các chiến sĩ dân quân phấn khởi khi cá trong bể nuôi đã đến trọng lượng thu hoạch. 
Cẩn thận chăm sóc các chậu chứa viên đất sét nung để tạo giá thể cho hạt giống rau nảy mầm trong mô hình Aquaponics. 

Anh Hoài thông tin thêm: “Do đặc thù đô thị tại TP Hồ Chí Minh nên trụ sở của đơn vị không đủ bố trí diện tích đất dành cho tăng gia sản xuất. Đơn vị đã nghiên cứu, ứng dụng mô hình này trên sân thượng. Mô hình tuy không mới so với cộng đồng nhưng tiên phong trong lực lượng vũ trang quận. Nước từ bể cá sẽ bơm lên các chậu rau xanh rồi chảy qua hệ thống lọc, đưa về lại bể cá. Phân cá thải ra chuyển hóa bằng vi sinh vật tạo ra dinh dưỡng giúp rau phát triển. Nước sau khi bơm lên các chậu rau sẽ được lọc sạch, giúp cá sống khỏe hơn. Mọi quy trình đều cài theo chế độ tự động của hệ thống bơm nước nên chúng tôi tiết kiệm được nhân lực, chủ yếu là giám sát và cho cá ăn hằng ngày”.

Hiệu quả nổi bật của mô hình Aquaponics là không tốn công sức cải tạo, chăm sóc đất trồng rau do chỉ dùng đất sét nung nén thành viên để tạo thành giá thể cho rau sinh trưởng. Sau mỗi vụ thu hoạch rau, đơn vị chỉ cần rửa sạch các viên đất sét để sử dụng lại. Mô hình cũng thiết thực tiết kiệm được nước do nguồn nước được tuần hoàn liên tục, khép kín, sử dụng chất thải của cá để chăm sóc rau. Định kỳ khoảng một tuần, đơn vị tiến hành thay nước cho toàn hệ thống.

Đơn vị trồng thêm rau xanh bằng giàn thủy canh để bảo đảm lượng rau đưa vào bữa ăn hằng ngày. 

Tuy vậy, trong thời gian đầu triển khai, đơn vị cũng gặp nhiều khó khăn như: Hạt giống rau trong các chậu chứa viên đất sét nung bị trôi theo đường ống nước khiến số lượng hạt nảy mầm bị vơi đi; cùng với đó, việc xử lý nước chưa tốt (do bể sử dụng nước máy có độ PH cao) khiến cá dễ bị chết. Qua học hỏi kinh nghiệm, đơn vị tiến hành dùng dung dịch để xử lý độ PH kết hợp dùng muối hạt, san hô, sỏi... đặt vào bể cá. Riêng các chậu thì dùng vải màng bọc lại các van đóng mở của đường ống nước.

Cùng với mô hình Aquaponics, Ban CHQS Phường 15 tiến hành trồng thêm rau xanh bằng mô hình giàn thủy canh. Cán bộ, chiến sĩ đơn vị chủ động tạo các giá thể (để ươm cây giống) giúp tiết kiệm chi phí mua giống rau. Khi cây giống đến độ tuổi nhất định sẽ đưa lên giàn thủy canh chăm sóc. Với hai mô hình này, đơn vị đã trồng được nhiều loại rau như: Cải xanh, cải ngọt, rau muống, mồng tơi, rau dền… và một số loại quả, đưa vào bữa ăn hằng ngày cho cán bộ, chiến sĩ.

Là người được phân công theo dõi, chăm sóc khu tăng gia sản xuất, chiến sĩ Lê Huỳnh Tiến, dân quân thường trực Ban CHQS Phường 15 bộc bạch: “Nhờ áp dụng mô hình trồng rau, nuôi cá phù hợp điều kiện trên sân thượng, chúng tôi rất phấn khởi khi tự tay tạo ra sản phẩm sạch, phục vụ trực tiếp cho đời sống hằng ngày, bảo chất dinh dưỡng, sức khỏe cho mỗi người. Việc tăng gia sản xuất còn tạo ra mảng xanh trong đơn vị, giúp tăng cường tình đoàn kết khi cán bộ, chiến sĩ cùng nhau chăm sóc vườn rau, bể cá”.

Hiệu quả từ nuôi cá, trồng rau trên sân thượng đã tạo điểm sáng về tăng gia sản xuất của Ban CHQS Phường 15, Quận 10. 

Trung tá Trần Phong Phú, Chính trị viên Ban CHQS Quận 10 tâm đắc rằng: “Mô hình nuôi cá trong bể kết hợp trồng rau thủy canh của Ban CHQS Phường 15 đã tạo ra nét mới, tính sáng tạo trong tăng gia sản xuất giữa lòng đô thị của TP Hồ Chí Minh. Hiệu quả cách làm này vừa thiết thực cung cấp thực phẩm sạch hằng ngày cho cán bộ, chiến sĩ, vừa góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của lực lượng vũ trang quận trong tổ chức công tác tăng gia sản xuất gắn với bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao thể chất cho cán bộ, chiến sĩ”.

Bài và ảnh: HỒNG GIANG