Hội thảo nhằm khẳng định tầm nhìn chiến lược, sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, sáng suốt của Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương (QUTƯ), Bộ Quốc phòng khi mở Chiến dịch Phòng không Hà Nội-Hải Phòng; qua đó làm rõ tầm vóc, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi, rút ra những kinh nghiệm vận dụng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. 

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã gửi lẵng hoa chúc mừng hội thảo.    

Đại tướng Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ QUTƯ, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam dự và phát biểu chỉ đạo (toàn văn bài phát biểu đăng trên số báo hôm nay).

Dự hội thảo có các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị: Đại tướng Phạm Văn Trà, nguyên Phó bí thư QUTƯ, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Đại tướng Ngô Xuân Lịch, nguyên Phó bí thư QUTƯ, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Phạm Thanh Ngân, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam. Cùng dự có Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó chủ tịch Quốc hội, nguyên Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ QUTƯ, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng: Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam;  Thượng tướng Võ Minh Lương. 

Đoàn chủ tịch hội thảo gồm các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an; Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam. Tham gia đoàn chủ tịch hội thảo có các đồng chí: Phan Xuân Thủy, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Thiếu tướng Phạm Trường Sơn, Phó tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Nguyễn Văn Phong, Phó bí thư Thành ủy Hà Nội; Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự. 

leftcenterrightdel

Đại tướng Lương Cường cùng lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Quốc phòng và các đại biểu dự hội thảo. Ảnh: PHÚ SƠN 

Tầm nhìn của Đảng và sức mạnh Việt Nam

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thượng tướng Lê Huy Vịnh khẳng định: Để cứu vãn tình thế, đồng thời tạo áp lực buộc ta phải ký Hiệp định Paris với những điều kiện có lợi cho Mỹ, Tổng thống Nixon ra lệnh mở cuộc tập kích đường không chiến lược cuối tháng 12-1972, mang mật danh Linebacker II. Thực hiện mưu đồ này, chính quyền Mỹ đã huy động gần 50% số máy bay chiến lược B-52 của nước Mỹ khi đó cùng hàng trăm máy bay chiến thuật với hàng nghìn lượt để đánh phá Hà Nội, Hải Phòng và các thành phố, thị xã, mục tiêu quan trọng ở miền Bắc. Với tinh thần chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, thông minh, sáng tạo, quân và dân miền Bắc dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Bộ Chính trị, QUTƯ, Bộ Quốc phòng đã đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược của địch, đập tan uy thế của không lực Hoa Kỳ.

Ban tổ chức hội thảo nhận được hơn 130 báo cáo, tham luận của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Ban Tuyên giáo Trung ương, TP Hà Nội, một số địa phương, cơ quan, đơn vị và các tướng lĩnh, nhân chứng lịch sử, nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài Quân đội. Trong báo cáo đề dẫn, Trung tướng Trịnh Văn Quyết nhấn mạnh: Sớm nắm bắt được âm mưu của Mỹ sẽ leo thang đánh phá trở lại miền Bắc với mức độ ác liệt hơn và có nhiều khả năng chúng sử dụng máy bay chiến lược B-52 đánh phá ồ ạt vào Hà Nội, Hải Phòng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam giao nhiệm vụ cho Quân chủng Phòng không-Không quân (PK-KQ) là lực lượng chủ yếu, tập trung mọi khả năng để tiêu diệt máy bay B-52. Với sự chuẩn bị tích cực, chủ động và tinh thần, ý chí quyết tâm cao, sau 12 ngày đêm, lực lượng PK-KQ cùng với quân và dân miền Bắc đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 chiếc B-52.

Tại hội thảo, TS Phạm Văn Minh, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) phân tích: Để chuẩn bị cho trận quyết chiến chiến lược trên bầu trời Hà Nội, Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã định hướng, chỉ đạo QUTƯ và Bộ Quốc phòng chủ động chuẩn bị mọi mặt từ rất sớm. Năm 1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dự báo: Sớm muộn gì đế quốc Mỹ cũng đưa B-52 ra đánh Hà Nội... Ở Việt Nam, Mỹ nhất định thua, nhưng nó chỉ thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội...

Thực hiện chỉ thị của Người, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, QUTƯ và Bộ Tổng Tư lệnh, các lực lượng, nhất là lực lượng PK-KQ chủ động tiến hành công tác chuẩn bị cần thiết, sẵn sàng đánh địch. Trong tổng số gần 700 đại biểu dự hội thảo, có hơn 20 đại biểu là nhân chứng lịch sử, trực tiếp tham gia Chiến dịch Phòng không tháng 12-1972. Trung tướng, Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Phiệt, nguyên Phó tư lệnh về Chính trị Quân chủng PK-KQ, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 57, Trung đoàn 261, Sư đoàn 361, kể: "Cuối tháng 10-1972, trong hội nghị rút kinh nghiệm của Bộ đội Tên lửa được tổ chức tại Sư đoàn 361, các kíp chiến đấu mang tâm tư, tình cảm và cả những vướng mắc để cùng nhau chia sẻ, giải quyết, xác định cách đánh B-52. Để rồi, trong chiến dịch, Bộ đội Tên lửa đã đánh 192 trận, tiêu diệt 36/81 máy bay các loại, trong đó có 29 máy bay B-52".

Với những luận cứ khoa học, lập luận chặt chẽ, hội thảo khẳng định: Với tầm nhìn chiến lược của Bộ Chính trị, QUTƯ, quân và dân miền Bắc mà nòng cốt là Quân chủng PK-KQ đã bước vào trận quyết chiến chiến lược với lực lượng không quân hùng mạnh của đế quốc Mỹ trong tâm thế chủ động và tự tin. Đó là nhân tố quan trọng, quyết định thành công của chiến dịch.

Nhiều bài học quý trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Gửi đến hội thảo tham luận với chủ đề “Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”-Tầm vóc và bài học lịch sử đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư QUTƯ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nhấn mạnh: Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân, của thế trận phòng không nhân dân; là chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần của toàn dân tộc Việt Nam; là ý chí, quyết tâm dám đánh, biết đánh và quyết thắng giặc Mỹ xâm lược, đã tạo ra bước chuyển chiến lược căn bản về cục diện của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; củng cố niềm tin, cổ vũ, làm tăng thêm sức mạnh cho các lực lượng đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” là một trong những chiến công oanh liệt nhất, là bản hùng ca vĩ đại trong thế kỷ 20, trở thành biểu tượng của ý chí, trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh; để lại cho quân và dân ta nhiều bài học kinh nghiệm quý trong kháng chiến trước đây, cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

leftcenterrightdel
Thượng tướng Nguyễn Tân Cương trao đổi với các đại biểu dự hội thảo. Ảnh: PHÚ SƠN 

Trình bày tham luận tại hội thảo, Trung tướng Vũ Văn Kha, Quyền Tư lệnh Quân chủng PK-KQ; Trung tướng PGS, TS Trần Vi Dân, Cục trưởng Cục Khoa học, Chiến lược và Lịch sử Công an (Bộ Công an); Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Công Sơn, Phó giám đốc Học viện Lục quân; đồng chí Nguyễn Doãn Toản, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội... đều cho rằng, Chiến dịch Phòng không tháng 12-1972 đã đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược của Mỹ, là chiến dịch đầu tiên trên thế giới bắn rơi nhiều máy bay B-52, giáng cho không quân Mỹ đòn thất bại nặng nề nhất trong lịch sử, đánh bại âm mưu giành thế mạnh trên bàn đàm phán, góp phần buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Thắng lợi của chiến dịch mang ý nghĩa chiến lược, được coi là trận "Điện Biên Phủ trên không", tạo bước ngoặt quyết định đi đến thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Cùng với khẳng định tầm vóc, ý nghĩa chiến lược quan trọng của Chiến thắng "Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không", hội thảo đi sâu phân tích nguyên nhân thắng lợi, rút ra những bài học sâu sắc. Đó là bài học về củng cố và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; về công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược, chủ động bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; về xây dựng LLVT nhân dân; về xây dựng tiềm lực quốc phòng, xây dựng và củng cố vững chắc các khu vực phòng thủ; về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực; về khoa học nghệ thuật quân sự Việt Nam, phát huy sức mạnh chính trị tinh thần... 

Từ những vấn đề nêu trên, hội thảo đi đến khẳng định, những bài học kinh nghiệm từ Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” tháng 12-1972 cần được tiếp tục nghiên cứu, vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong điều kiện mới, trở thành nguồn động lực tinh thần to lớn để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nỗ lực phấn đấu hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam.

SƠN BÌNH (tổng thuật)