Chiến đấu trên tuyến lửa ác liệt, đơn vị bị tổn thất, cả 4 tiểu đoàn hỏa lực đều bị địch đánh trúng trận địa, nhưng Trung đoàn 238 vẫn quyết tâm bám trụ Vĩnh Linh để tiêu diệt bằng được "pháo đài bay" B-52.

Sau khi khôi phục khí tài, ngày 15-8, Tiểu đoàn 84 (Trung đoàn 238) tập kết ở phía Tây Vĩnh Linh; Tiểu đoàn 82 tập kết ở phía Đông Vĩnh Linh. Hai dây chuyền lắp ráp đạn tên lửa được bố trí ở Ba Rền và Đá Đẽo (Quảng Bình). Đêm 30-8, Tiểu đoàn 84 phát sóng nhầm vào máy bay cường kích, bị địch phóng tên lửa shrike làm hỏng khí tài và cả kíp chiến đấu bị thương vong. 

Trung đoàn 238, Sư đoàn 363 (Quân chủng Phòng không - Không quân) giao nhiệm vụ bổ sung trên đường cơ động vào tuyến lửa Vĩnh Linh (Quảng trị), năm 1966. Ảnh tư liệu 

Trước tình hình đó, Đảng ủy Trung đoàn 238 họp phiên bất thường. Sau khi phân tích, Đảng ủy nhất trí chủ trương dồn ghép toàn bộ lực lượng và trang bị của Trung đoàn thành một tiểu đoàn lấy tên là Tiểu đoàn 84. Đồng chí Nguyễn Đình Phiên, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 82 được điều sang làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 84 để chỉ huy trận đánh. Theo lệnh Trung đoàn, đêm 2-9-1967, Tiểu đoàn 82 kéo xe điều khiển cùng toàn bộ kíp chiến đấu lên phía Tây Vĩnh Linh, nhưng giữa đường bị bom tọa độ, trắc thủ góc tà Lê Hữu Dĩnh hy sinh, 2 đồng chí khác bị thương, Tiểu đoàn phải quay lại giải quyết hậu quả. Sau khi củng cố lực lượng, tối 3-9, Tiểu đoàn 84 tiếp tục hành quân tập kết tại trận địa T5 (Nông trường Quyết Thắng). Kíp chiến đấu lập tức bước vào luyện tập đánh địch.

17 giờ 3 phút chiều 17-9, Tiểu đoàn 84 đang sấy khí tài thì được lệnh vào cấp 1. Lúc này, 3 bệ, 3 đạn đã sẵn sàng đánh địch. Chỉ 3 phút sau, khi mục tiêu vào đúng cự ly, kíp chiến đấu Tiểu đoàn 84 gồm sĩ quan điều khiển Lê Hỷ, 3 trắc thủ là Phạm Văn Ngoạn, Trần Hồng Thính và Nguyễn Văn Ngận đã phóng 2 quả đạn, bắn rơi chiếc B-52 đầu tiên trong màn nhiễu dày đặc. Niềm vui vỡ òa trên từng gương mặt sạm đen của cán bộ, chiến sĩ.

Khoảng 30 phút sau, tốp B-52 thứ ba lại nghênh ngang hướng vào trận địa, dù trên bệ phóng chỉ còn duy nhất một quả tên lửa nhưng Tiểu đoàn vẫn hạ gục thêm một chiếc B-52 nữa. Hai ngày sau, Báo Quân đội nhân dân, Đài Tiếng nói Việt Nam, Báo Nhân Dân đã đồng loạt công bố chiến công vẻ vang của Bộ đội Tên lửa Việt Nam bắn rơi 2 chiếc máy bay B-52 trên bầu trời Vĩnh Linh...

Sau chiến thắng này, Bác Hồ gửi thư khen ngợi quân và dân Vĩnh Linh đã lập công xuất sắc, Tiểu đoàn 84 được Người tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Nhì. Đặc biệt, chiến công này đã tác động rất lớn đến tư tưởng và quyết tâm chiến đấu của quân và dân ta, khẳng định khả năng đánh thắng các cuộc tập kích đường không bằng B-52 của Mỹ. Từ chiến công này, Trung đoàn 238 là đơn vị đầu tiên nghiên cứu cách đánh B-52, để các đơn vị sau rút kinh nghiệm và lập nhiều chiến công, qua đó, đúc kết và tập hợp lại thành cuốn tài liệu “Cẩm nang bìa đỏ” về cách đánh B-52 - tiền đề quan trọng góp phần làm nên Chiến thắng "Hà Nội-Ðiện Biên Phủ trên không” tháng 12-1972.

THANH BÌNH