Kể về chiến công hạ gục pháo đài bay B-52 của không quân Mỹ trên bầu trời miền Bắc, Trung tướng, Anh hùng LLVT nhân dân Phạm Tuân cho biết: “Ngày ấy, tôi là Thượng úy, phi công Trung đoàn 921, Quân chủng Phòng không-Không quân. Trong Chiến dịch phòng không Hà Nội-Hải Phòng tháng 12-1972, không quân ta xuất kích nhiều lần nhưng chưa tiêu diệt được chiếc B-52 nào, do xuất kích tại các sân bay gần Hà Nội, mỗi lần xuất kích đều bị địch phát hiện. Vì vậy, ta quyết định đưa máy bay ra các sân bay ở xa như Yên Bái, Thọ Xuân, Cẩm Thủy. Đồng thời dùng các trạm ra-đa ở bên ngoài để dẫn đường cho không quân...”.
Đêm 27-12-1972, phi công Phạm Tuân lái chiếc máy bay MiG-21 số hiệu 5121 cất cánh từ sân bay Yên Bái, được hai trạm ra-đa Mộc Châu và Thọ Xuân dẫn đường, theo chiến thuật "đi thấp, kéo cao" nhằm tránh ra-đa của máy bay địch phát hiện. Khi đang ở độ cao 7km, đài chỉ huy mặt đất thông báo B-52 vào đánh Hà Nội. Ngay lập tức, phi công Phạm Tuân thả thùng dầu phụ, bật tăng lực, máy bay nhanh chóng vượt tường âm thanh tiếp cận mục tiêu.
Khi phát hiện được B-52, máy bay của ta chỉ cách mục tiêu khoảng 10km, ở độ cao 8km, phi công Phạm Tuân tăng tốc độ vượt trên 1.000km/giờ. Khi còn cách mục tiêu khoảng 4km, dẫn đường mặt đất ra lệnh bắn, nhưng phi công Phạm Tuân chờ thêm mấy giây để tiếp cận gần hơn; đồng thời tắt các thiết bị liên lạc để B-52 không phát hiện, sau đó chỉnh đường ngắm, bình tĩnh phóng hai quả tên lửa không đối không lao thẳng vào chiếc B-52.
 |
Trung tướng, Anh hùng LLVT nhân dân Phạm Tuân và tác giả. Ảnh: HỒNG THỦY
|
Thấy B-52 bị bắn rơi, các phi đội F-4 hộ tống pháo đài bay truy đuổi MiG-21. Phi công Phạm Tuân nhanh chóng hạ độ cao, cắt đuôi máy bay truy kích, trở về sân bay Yên Bái an toàn. Đêm 27-12, Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi điện khen Bộ đội Không quân lập công xuất sắc vì đã bắn rơi B-52 của Mỹ.
Phi công Phạm Tuân là người đầu tiên bắn hạ được B-52 từ trên không và trở về an toàn. Cho đến nay, chiếc máy bay MiG-21 số hiệu 5121 là chiếc tiêm kích duy nhất trên thế giới hạ gục B-52 bằng tên lửa không đối không. Với chiến công đặc biệt, ngày 1-10-2012. Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận chiếc máy bay này là bảo vật quốc gia, trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam./.
Tới thăm khu vực trưng bày ngoài trời của Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Trung tướng, phi công Phạm Tuân đã có những trải nghiệm thú vị với chiếc máy bay huấn luyện đầu tiên sản xuất tại Việt Nam -TP-150.
Trong khuôn khổ Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024, tại gian hàng của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel), Trung tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Phạm Tuân đã có dịp trải nghiệm tác chiến công nghệ cao với nhiều vũ khí điện tử “Made in Vietnam”.
Sau gần 10 năm sở hữu một chiếc MiG-21 - máy bay chiến đấu của Liên Xô trước đây, Mark De Koning, một cư dân của Moerbeke-Waas, một quận thuộc thành phố Lokeren, Đông Flanders của Bỉ đã quyết định bán máy bay này với mức 17.000 euro.
Khi cả nước đang hướng về Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2-9-1945 / 2-9-2025), những ký ức về một trong những ngày 2-9 hào hùng nhất lại ùa về trong tâm trí Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Hải, nguyên Phó tư lệnh về Chính trị Quân chủng Phòng không - Không quân. Ông là người duy nhất trong lực lượng phi công MiG-21 đã vinh dự bay ở cả hai sự kiện lịch sử: Bay diễu binh mừng chiến thắng trên bầu trời Sài Gòn và bay diễu hành trên không phận Ba Đình, trở thành chứng nhân sống động cho một hành trình thống nhất non sông vẹn toàn, từ Nam ra Bắc.