Tuần dương hạm lớp Ticonderoga từng là niềm tự hào của Hải quân Mỹ. Các tàu lớp Ticonderoga bắt đầu được đóng từ năm 1980 đến 1994 và được thiết kế để thực hiện nhiệm vụ chính là hộ tống biên đội tàu sân bay. Tuần dương hạm lớp Ticonderoga có chiều dài 173m; rộng 16,8m; lượng giãn nước 9.800 tấn. Tàu được trang bị 4 động cơ tuốc-bin khí General Electric LM2500 giúp đạt tốc độ tối đa 33,2 hải lý/giờ, tầm hoạt động 3.300 hải lý. Đây cũng là lớp tàu chiến đầu tiên của Hải quân Mỹ được trang bị hệ thống Aegis.
Tuần dương hạm lớp Ticonderoga. Ảnh: militaryhistory
Nếu so sánh cùng với các chiến hạm tuần dương khác của Hải quân Mỹ, tuần dương hạm lớp Ticonderoga được tăng cường diện tích sinh hoạt thủy thủ đoàn, các khoang sinh hoạt được bố trí ở khoảng giữa thân tàu và khoang trên boong thượng. Trên các boong tàu và thân tàu không có cửa sổ. Các khoang làm việc, sinh hoạt được lắp đặt thiết bị lọc độc không khí.
Tổng cộng có đến 27 chiếc tuần dương hạm Ticonderoga được chế tạo cho Hải quân Mỹ và hiện 5 chiếc đã nghỉ hưu. Trong số 22 tuần dương hạm lớp Ticonderoga còn hoạt động, tàu USS Bunker Hill được hạ thủy từ tháng 3-1985, dự kiến sẽ "nghỉ hưu" vào năm 2019, trong khi các tàu "chị em" của tàu này dự kiến tiếp tục hoạt động tới năm 2045 mà không có kế hoạch cụ thể cho việc thay thế những chiến hạm già cỗi này. Theo Stripes.com, chiếc tàu lớp Ticonderoga sau cùng, mang tên Port Royal, dự kiến ngừng hoạt động vào năm 2045. Các tàu tuần duyên còn lại sẽ tiếp tục được nâng cấp công nghệ cao, trong đó có hệ thống ra-đa và sóng âm hiện đại để phát hiện tàu ngầm, các bệ phóng được cải tiến và một hệ thống đánh chặn tên lửa hiệu quả hơn, trị giá hàng trăm triệu USD.
Thực tế, Hải quân Mỹ từng dự định thay thế tuần dương hạm lớp Ticonderoga bằng dự án tàu tuần dương công nghệ cao mang tên mã CG(X). Tuy nhiên, đơn giá lên tới từ 3,5 tỷ đến 6 tỷ USD/chiếc khiến Hải quân Mỹ quyết định hủy bỏ chương trình này.
Sau đó, Hải quân Mỹ kỳ vọng khu trục hạm lớp Zumwalt sẽ là giải pháp thay thế hoàn hảo cho Ticonderoga, bởi lớp tàu khu trục này được trang bị các công nghệ hiện đại như động cơ chạy bằng điện, hệ thống ra-đa/sóng siêu âm mới, tên lửa và súng, cùng với thiết kế khác biệt để giảm tầm nhìn của ra-đa đối thủ. Các công nghệ tự động hóa tiên tiến sẽ giúp cho chiếc tàu chiến này vận hành với số lượng thủy thủ đoàn ít hơn nếu so sánh với các tàu chiến cũ. Theo kế hoạch, hạm đội 32 tàu khu trục lớp Zumwalt sẽ thay thế cho một phần các tuần dương hạm lớp Ticonderoga già cỗi. Tuy nhiên, loại tàu Zumwalt hiện chỉ có 2 chiếc đang hoạt động song cũng đang gặp phải một số vấn đề liên quan đến lỗi kỹ thuật ở hệ thống vũ khí và chân vịt bị khóa cứng. Thêm vào đó, do giá tàu Zumwalts cao nên hợp đồng ban đầu đặt 32 chiếc tiếp tục bị cắt giảm và cho tới nay chỉ còn 3 chiếc, không đủ để thay thế hạm đội tuần dương hạm lớp Ticonderoga nói trên.
Với việc không tìm ra ứng viên thay thế phù hợp, Hải quân Mỹ trước mắt vẫn phải chấp nhận bỏ ra hàng trăm triệu USD để nâng cấp toàn diện các tàu lớp Ticonderoga còn trong biên chế, bao gồm trang bị ra-đa và hệ thống định vị thủy âm (sonar) tối tân, cùng bệ phóng và tên lửa đánh chặn mới, giúp chúng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong nhiều thập kỷ tới. Kế hoạch hiện đại hóa tuần dương hạm lớp Ticonderoga cũng là một ưu tiên trong chính sách của Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm (Donald Trump). Người đứng đầu Nhà Trắng từng nhấn mạnh, tuần dương hạm lớp Ticonderoga chính là nền tảng quan trọng trong năng lực phòng thủ tên lửa của Mỹ. Do đó, 5 tuần dương hạm lớp Ticonderoga đã nghỉ hưu nhiều khả năng sẽ được cải tiến, nâng cấp để trở lại phục vụ trong Hải quân Mỹ trong tương lai.
BÌNH NGUYÊN