Theo tờ The Strategist, chỉ trong vòng 5 năm qua, Indonesia đã ký các hợp đồng mua 2 loại máy bay chiến đấu mới, 1 lớp tàu ngầm mới, 3 lớp tàu hộ vệ mới, 1 hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật và 2 tổ hợp phòng không. Những hợp đồng này được ký với ít nhất 4 quốc gia là Anh, Pháp, Italy và Thổ Nhĩ Kỳ. Gần đây nhất là vào cuối tháng 7-2025, Indonesia đã ký hợp đồng mua 48 máy bay tiêm kích thế hệ thứ năm KAAN và 2 tàu hộ vệ lớp Istif cùng do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất.

"Nỗ lực này có thể được coi là chiến lược của Indonesia nhằm duy trì sự tự chủ. Tổng thống Prabowo Subianto xem hiện đại hóa quốc phòng là một chương trình ưu tiên. Trước sức ép gia tăng do cạnh tranh địa chính trị, việc trông chờ vào một cường quốc làm nhà cung cấp chính về các sản phẩm quốc phòng là chuyện không khả thi. Vì vậy, chương trình mua sắm quốc phòng của Indonesia chú trọng đa dạng hóa nguồn cung và chuyển giao công nghệ nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng nội địa, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu", bài viết nhấn mạnh.

Indonesia ký hợp đồng mua 2 tàu hộ vệ lớp Istif của Thổ Nhĩ Kỳ, tháng 7-2025. Ảnh: Naval News 

Trên thực tế, Mỹ vốn từ lâu đã là một trong những đối tác quốc phòng hàng đầu của Indonesia. Trong giai đoạn 2014-2024, Indonesia mua các sản phẩm quốc phòng của Mỹ với tổng trị giá lên tới hơn 1,1 tỷ USD. Mặc dù vậy, chính sách đối ngoại khó lường của chính quyền Tổng thống Donald Trump hiện nay khiến việc quá phụ thuộc vào Mỹ "kéo theo nhiều rủi ro" và Indonesia đã "cảnh giác" trước thực tế vốn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới năng lực sẵn sàng chiến đấu của quân đội xứ sở vạn đảo.

Tờ The Strategist cho biết, tuy là quốc gia có diện tích biển rộng lớn, song số lượng tàu hộ vệ, tàu ngầm tấn công, máy bay chiến đấu của Indonesia được cho là còn có phần khiêm tốn. "Chính trong bối cảnh như vậy, việc đa dạng hóa nguồn cung các sản phẩm quốc phòng là hoàn toàn phù hợp về mặt chiến lược. Indonesia từ trước đến nay luôn tìm cách tránh bị lôi kéo vào các liên minh cường quốc thông qua việc hợp tác với các cường quốc về mặt kinh tế và ngoại giao, đồng thời xây dựng những năng lực độc lập", tờ The Strategist nêu rõ.

Ngoài ra, đa dạng hóa nguồn cung các sản phẩm quốc phòng cũng phù hợp với nỗ lực phát triển ngành công nghiệp quốc phòng nội địa của Indonesia. So với Mỹ, các quốc gia như Anh, Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ đã chứng tỏ "sẵn lòng hơn" trong việc chuyển giao công nghệ và xây dựng quan hệ đối tác công nghiệp quốc phòng với các quốc gia không phải đồng minh, qua đó mang lại những lựa chọn chiến lược cho sự tự chủ quốc phòng về lâu dài của Indonesia. Bằng chứng cụ thể là phía Thổ Nhĩ Kỳ đã cam kết chia sẻ công nghệ máy bay không người lái và máy bay chiến đấu với các công ty Indonesia. Trong khi đó, Anh và Pháp đã hợp tác với hãng đóng tàu lớn nhất của Indonesia là PT PAL nhằm nâng cao năng lực chuyên môn về đóng tàu ngầm và tàu hộ vệ.

Thế nhưng, theo tờ The Strategist, việc Indonesia nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung quốc phòng cũng đối mặt với thách thức. Vì các hệ thống vũ khí khác nhau có thể cần các loại phụ tùng thay thế và cách thức bảo dưỡng khác nhau nên quân đội Indonesia phải học cách thích nghi với những loại vũ khí này để bảo đảm khả năng sẵn sàng chiến đấu. "Như vậy sẽ làm tăng chi tiêu quốc phòng, tạo sức ép đối với ngân sách hạn chế của Indonesia. Nếu không được phân bổ hợp lý, rủi ro mua sắm sẽ vượt quá khả năng duy trì và tích hợp kho vũ khí ngày càng mở rộng của Indonesia. Để giảm thiểu, các nhà hoạch định chính sách quốc phòng Indonesia nên tập trung nguồn lực cho việc duy trì sức mạnh hải quân và không quân, coi đây là những ưu tiên chiến lược... Bằng cách đa dạng hóa nguồn cung quốc phòng, Indonesia không chỉ lấp đầy những khoảng trống năng lực cấp bách mà còn bảo đảm sự tự chủ trong quan hệ đối ngoại và củng cố ngành công nghiệp quốc phòng nội địa", tờ The Strategist khẳng định.

HOÀNG VŨ

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.