Chia sẻ với Báo Quân đội nhân dân, ông Đinh Đăng Định, Phó giám đốc Trung tâm điều hành sân bay Nội Bài (Cảng hàng không quốc tế Nội Bài) cho biết, kết quả bước đầu từ áp dụng mô hình A-CDM rất tích cực, giúp tăng hiệu quả khai thác và mang lại lợi ích cho hành khách cũng như các đơn vị trong dây chuyền hoạt động tại cảng hàng không.

Tăng chỉ số đúng giờ, giảm chi phí chuyến bay

Phóng viên (PV): Ông đánh giá thế nào về những ưu điểm của mô hình phối hợp ra quyết định tại cảng hàng không? Mô hình này có phù hợp với Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Nội Bài và Tân Sơn Nhất không, thưa ông?

leftcenterrightdel
Trung tâm AOCC (điều phối, khai thác) tại Nội Bài, nơi kết nối, chia sẻ nền tảng dữ liệu chung. Ảnh: PHAN CÔNG

Ông Đinh Đăng Định: A-CDM được định nghĩa là quy trình phối hợp giữa các đơn vị để ra quyết định tại cảng hàng không, sân bay. Mô hình này cũng cung cấp một nền tảng phần mềm chung để các đơn vị phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu phục vụ công tác ra quyết định. Việc triển khai A-CDM nằm trong lộ trình thực hiện cam kết của Việt Nam với Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO). Theo đó, ICAO khuyến cáo các sân bay có tần suất cất hạ cánh hơn 100.000 lượt chuyến/năm nên áp dụng mô hình A-CDM. Bên cạnh đó, Thông tư số 29/2021/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải cũng có quy định về thiết lập, triển khai A-CDM, trong đó nêu rõ, các cảng hàng không có tần suất bay từ 100.000 lượt chuyến trong một năm phải xây dựng và thiết lập A-CDM.

Nội Bài và Tân Sơn Nhất là hai cảng HKQT lớn nhất cả nước với sản lượng chuyến bay đều đạt hơn 100.000 lượt chuyến/năm. Thêm vào đó, tại các sân bay có sản lượng vận chuyển lớn như Nội Bài hay Tân Sơn Nhất, các quy trình hiện tại chưa tối ưu hiệu quả khai thác do nhiều nguyên nhân như: Thông tin chưa thông suốt giữa các đơn vị, mỗi đơn vị thực hiện các quy trình riêng rẽ nên chưa tối ưu hóa các tài nguyên; khai thác theo nguyên tắc “đến trước, phục vụ trước” dẫn đến nhiều trường hợp xáo trộn thứ tự khởi hành; nhiều máy bay phải xếp hàng chờ đến lượt cất cánh; các hãng hàng không, đơn vị phục vụ mặt đất, cảng hàng không, đơn vị quản lý bay chưa có phương án tối ưu để chia sẻ thông tin về quá trình máy bay quay đầu cũng như trạng thái hoãn chuyến theo thời gian thực... Việc triển khai mô hình A-CDM tại Nội Bài và Tân Sơn Nhất sẽ giúp tăng hiệu quả khai thác của cảng. Trên cơ sở chấp thuận của Cục Hàng không Việt Nam (Bộ Giao thông vận tải), kế hoạch thử nghiệm mô hình A-CDM tại Cảng HKQT Nội Bài được triển khai từ ngày 26-3 đến ngày 30-4-2023.

PV: Qua thời gian đầu thử nghiệm, ông có thể chia sẻ về những hiệu quả mà mô hình A-CDM mang lại tại Cảng HKQT Nội Bài?

Ông Đinh Đăng Định: Sau thời gian đầu thử nghiệm A-CDM tại Cảng HKQT Nội Bài, một số hiệu quả bước đầu có thể tính toán và lượng hóa được. Trước hết, chỉ số đúng giờ với giờ cho phép nổ máy, giờ khởi hành đều đạt hơn 94%, giờ cất cánh thực tế được tuân thủ gần như tuyệt đối so với giờ cất cánh tính toán. Đặc biệt, thời gian máy bay lăn ra đường băng để cất cánh và lăn vào vị trí đỗ trong khung giờ thử nghiệm được ghi nhận giảm từ 1,5 đến 2 phút so với trung bình trước khi thử nghiệm. Điều này giúp các hãng hàng không tiết kiệm được nhiên liệu và chi phí cho chuyến bay.

Nhiều lợi ích thiết thực cho hành khách

PV: Những lợi ích nào sẽ mang lại đối với hành khách và các đơn vị trong ngành hàng không khi áp dụng A-CDM, thưa ông?

Ông Đinh Đăng Định: Thực tiễn áp dụng thử nghiệm A-CDM tại Cảng HKQT Nội Bài cho thấy, với tỷ lệ đúng giờ (OTP) của các chuyến bay trong thời gian thử nghiệm đạt 94%, giúp hành khách có những trải nghiệm tốt hơn do máy bay giảm thời gian lăn, thời gian dừng chờ, hạn chế bay vòng... Đồng thời, công tác phục vụ hành lý, hàng hóa của chuyến bay sẽ được thực hiện tốt hơn nhờ các chuyến bay được lập kế hoạch tốt, có thông tin rõ ràng, được tối ưu hóa các khâu trong quá trình khai thác.

Đối với đơn vị quản lý bay, khi áp dụng A-CDM, lực lượng kiểm soát viên không lưu giảm tần suất liên lạc với tổ bay do thông tin đã được hiển thị trên hệ thống dành riêng cho phi công, giúp giảm khối lượng công việc cho kiểm soát viên không lưu. Các dữ liệu của chuyến bay được cập nhật liên tục theo thời gian thực, giúp kiểm soát viên không lưu nắm rõ tiến trình quay đầu của từng chuyến bay, hỗ trợ cho việc ra quyết định chính xác, kịp thời và minh bạch. Các hãng hàng không và đơn vị phục vụ mặt đất tiết kiệm được chi phí nhiên liệu cho mỗi chuyến bay nhờ tối ưu hiệu quả khai thác và giảm thời gian lăn của máy bay. Thêm vào đó, thông tin, dữ liệu của các chuyến bay đã được cung cấp đầy đủ hơn, chính xác hơn, tuân thủ các quy trình khai thác tốt hơn so với khi chưa triển khai A-CDM. Các đơn vị sử dụng dữ liệu chuyến bay hiệu quả, cải thiện khả năng dự đoán, kiểm soát tốt quy trình quay đầu của chuyến bay. Triển khai A-CDM cũng tối ưu được hạ tầng cảng hàng không, nâng cao hiệu quả khai thác tại sân bay, giảm khí thải CO2 ra môi trường, đồng thời, nâng cao vị thế của sân bay trong khu vực và thế giới.

PV: Kế hoạch sắp tới của Cảng HKQT Nội Bài đối với việc triển khai A-CDM như thế nào, thưa ông?

Ông Đinh Đăng Định: Việc triển khai thí điểm đã được Tổ triển khai A-CDM của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) phối hợp với các chuyên gia tư vấn của Hà Lan tính toán kỹ lưỡng, lên kế hoạch chi tiết và được Cục Hàng không Việt Nam chấp thuận. Kế hoạch thí điểm tại Cảng HKQT Nội Bài sẽ tiếp tục được thực hiện đến ngày 30-4-2023. Trong thời gian thí điểm, tại Nội Bài vẫn duy trì song song phương thức điều hành truyền thống, do vậy, bảo đảm mọi công tác điều hành hoạt động bay tại cảng không bị xáo trộn. Cảng vụ hàng không miền Bắc là cơ quan thực hiện giám sát quá trình triển khai A-CDM tại Cảng HKQT Nội Bài để bảo đảm an ninh, an toàn khai thác theo quy định. Việc thí điểm để giúp đánh giá tổng thể quy trình phối hợp ra quyết định tại cảng hàng không, là cơ sở pháp lý để báo cáo lên các cấp có thẩm quyền về việc tiến hành áp dụng chính thức.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

MẠNH HƯNG (thực hiện)