QĐND Online – Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã cho biết như vậy tại phiên họp thứ 26 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng nay (10-3). Sau khi khai mạc phiên họp, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Phó chủ tích Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều khiển nội dung, UBTVQH đã cho ý kiến về Dự án Luật Kinh doanh Bất động sản.

Theo dự án luật, những chung cư nhà ở xã hội như của Tổng công ty 789 thi công tại Mỹ Đình sẽ được quy định cụ thể hơn về quản lý, sử dụng.

Thêm nhiều quy định bảo đảm nhà ở xã hội

“Bàn về vấn đề liên quan nhà ở, bất động sản là những vấn đề lớn về kinh tế. Những điều này thể hiện rất rõ trong Hiến pháp và liên quan tới dân chủ, tới quyền làm ăn của người dân. Cho nên, điều quan trọng nhất là luật là phải bảo đảm thực thi Hiến pháp, tuân thủ đúng Hiến pháp” – Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Thay mặt Chính phủ trình bày tóm tắt về Dự án Luật Kinh doanh bất động sản (KDBĐS), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết:

“Sau gần 8 năm triển khai thực hiện Luật Nhà ở, lĩnh vực nhà ở đã đạt được những thành tựu quan trọng song còn nổi lên 10 nhóm tồn tại, bất cập chính như:  Luật Nhà ở hiện hành chưa có quy định yêu cầu các địa phương phải lập chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, dẫn đến tình trạng phát triển nhà ở tràn lan, theo phong trào, không theo quy hoạch, kế hoạch, làm mất cân đối cung- cầu về nhà ở, thiếu nhà ở giá rẻ cho người thu nhập thấp, hộ nghèo gặp khó khăn về nhà ở nhưng lại dư thừa nhà ở cao cấp. Luật chưa quy định rõ các cơ chế, chính sách và chưa xác định trách nhiệm của Nhà nước và các tổ chức trong việc phát triển nhà ở xã hội dẫn đến chỉ chú trọng đến phát triển nhà ở thương mại, chính quyền chưa quan tâm đúng mức đến việc phát triển nhà ở xã hội. Luật chưa có cơ chế, chính sách khuyến khích cụ thể và đủ mạnh để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê, đặc biệt là tại các đô thị lớn...Quy định về việc huy động tài chính cho đầu tư phát triển nhà ở còn sơ sài; quy định về chuyển quyền sở hữu nhà ở chưa chặt chẽ, chưa hợp lý.  Luật chưa có quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư để làm cơ sở pháp lý cho việc cải tạo, xây dựng lại; chưa điều chỉnh đầy đủ các vấn đề trong quản lý, sử dụng nhà chung cư nên khi phát sinh những vướng mắc, các tranh chấp, khiếu kiện trong quá trình sử dụng loại nhà ở này thì cơ quan chức năng đã không có đủ cơ sở để giải quyết…

Chính phủ đề xuất 10 nhóm nội dung chủ yếu của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi). Trong đó, bảo đảm công tác phát triển nhà ở phải đúng quy hoạch và kế hoạch đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt để khắc phục tình trạng đầu tư phát triển nhà ở tự phát, lệch pha cung - cầu như trong những năm vừa qua. Đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội nhằm phục vụ cho các đối tượng chính sách xã hội, người nghèo, người thu nhập thấp có khó khăn về nhà ở. Trong đó, xác định rõ trách nhiệm của Nhà nước (Trung ương và địa phương) cũng như khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển nhà ở xã hội. Quy định cụ thể về thời hạn sử dụng nhà chung cư; bổ sung quy định cho phép các bên tham gia giao dịch mua bán nhà ở có thể thỏa thuận để bên mua được sở hữu nhà ở trong một thời hạn nhất định nhằm góp phần giảm giá bán nhà ở…Hình thành hệ thống tài chính nhà ở đầy đủ và hiệu quả. Làm rõ hơn các quy định về quản lý, sử dụng nhà chung cư.  Xác định rõ các điều kiện bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở, hạn chế tối đa các rủi ro và bảo vệ các quyền lợi của người mua nhà ở. Mở rộng đối tượng và điều kiện được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam của người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ có 13 Chương với 178 Điều, tăng thêm 4 Chương và 25 Điều so với Luật hiện hành.

Trong quá trình hoàn thiện dự án luật, đã có một số ý kiến đề nghị cần xem xét lại quy định về phát triển nhà ở công vụ để tránh việc bao cấp về nhà ở; đề nghị hỗ trợ bằng tiền để các cán bộ tự lo chỗ ở trong thời gian đảm nhận công tác. Tuy nhiên, theo ông Trịnh Đình Dũng, quy định này là cần thiết. Việc tạo lập quỹ nhà ở công vụ để cho các đối tượng được điều động, luân chuyển, cán bộ làm việc tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo thuê là nhằm tạo điều kiện cho các cán bộ này yên tâm công tác, đây cũng là một trong những chính sách cán bộ của Đảng và Nhà nước ta. Riêng ý kiến đề nghị hỗ trợ bằng tiền để các cán bộ tự lo chỗ ở là không bảo đảm tính khả thi vì quỹ tiền lương hiện nay rất khó khăn.

Tăng tính minh bạch, bảo vệ người mua

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, nên quy định số vốn pháp định tối thiểu trong Luật làm cơ sở cho Chính phủ quy định trong từng thời kỳ. Vừa qua, phát sinh nhiều tranh chấp liên quan đến sử dụng tiền ứng trước của bên mua, cần có quy định chặt chẽ. Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu băn khoăn vì dự án luật này có nhiều điều cấm, cần làm rõ đã bảo đảm quyền tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm được quy định trong Hiến pháp chưa? Về quy định mở rộng cho phép người Việt Nam ở nước ngoài kinh doanh bất động sản, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cũng băn khoăn trước nhiều trường hợp mang "mác" Việt Kiều về kinh doanh nhà ở sau đó bỏ hoang, gây lãng phí tài nguyên đất đai. Vấn đề cho phép chuyển nhượng tài sản hình thành trong tương lai, ông Nguyễn Hạnh Phúc cũng cho rằng cần xem xét kỹ.

Chung quan điểm đó, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách của Quôc hội Phùng Quốc Hiển kiến nghị,

Cần cân nhắc việc cho mua cho thuê tài sản hình thành trong tương lai, nên giữ như luật hiện hành. Ông Phùng Quốc Hiển cũng tán thành việc quy định phải thông qua sàn giao dich bất động sản là hơi cứng, hình thành những tổ chức trung gian không cần thiết, làm nhiều sàn giao dịch bắt tay với nhau đưa ra giá ảo. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý lại có quan điểm ngược lại. “Cách đây 7 năm khi xây dựng luật, ta rất ca ngợi sàn giao dịch bất động sản, vì thị trường giao dịch ngầm, giá như thế nào dân không biết giờ lại bảo là không cần, tiêu cực trong các sàn là không rõ. Những lập luận này cần làm rõ hơn. Quy định trở lại không qua sàn giao dịch là một bước đi thụt lùi, không minh bạch hoá” – ông Phan Trung Lý nói. Ông Lý cũng kiến nghị việc còn tới 22 điều cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật là không rõ ràng, cần phải quy định chi tiết.

Giải trình bước đầu về một số ý kiến, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến góp ý để tiếp tục hoàn thiện dự thảo. Đồng thời, các quy định trong dự án luật  sẽ không ảnh hưởng tới quyền tự do kinh doanh và các hiến định trong Hiến pháp.

Bài, ảnh: NGUYÊN MINH