20 năm đóng bảo hiểm xã hội mới được hưởng lương hưu là quá dài

Một trong những điểm đáng chú ý trong dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến lần đầu tiên vào ngày 17-8 là: Giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm.

Trước đó, Nghị quyết số 28-NQ/TW về về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội có nêu: “Sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia bảo hiểm xã hội thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm xã hội”.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.

Liệu đóng bảo hiểm xã hội 10 năm có được hưởng lương hưu?

Liên quan đến nội dung giảm số năm bảo hiểm xã hội tối thiểu xuống còn 15 năm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ đồng tình song đề xuất cần cụ thể hơn nữa, liệu có thể rút khoảng thời gian này xuống còn 10 năm là có thể hưởng lương hưu hay không?

“Trước đây, thời gian đóng bảo hiểm xã hội quá dài nên người ta rút bảo hiểm xã hội một lần. Những lúc khó khăn như trong dịch Covid-19, giữa việc phải đóng 20 năm sau mới được hưởng lương hưu với cái trước mắt, đôi khi người lao động bắt buộc phải chọn cái trước mắt vì thời gian đóng bảo hiểm xã hội quá dài”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Cũng theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Nghị quyết 28 hướng tới lộ trình đóng bảo hiểm xã hội 10 năm sẽ được hưởng lương hưu, nhưng cũng có đoạn trung gian là 10, 15 năm. Vì thế dự thảo luật lựa chọn giảm thời gian đóng từ 20 năm xuống 15 năm là cần thiết, tiến tới mục tiêu sau này là 10 năm.

Cơ hội cho những người tham gia bảo hiểm xã hội muộn

Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, theo nguyên lý bảo hiểm xã hội và thông lệ quốc tế, người lao động để được hưởng lương hưu phải đáp ứng đồng thời hai điều kiện là: Đủ tuổi nghỉ hưu và đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu.

Riêng điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu, theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành là phải đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.

Đề cập đến điều kiện này, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nêu thực trạng, việc quy định thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu là phải đủ 20 năm như hiện hành đã gây khó khăn, giảm cơ hội được hưởng lương hưu của một số đối tượng do không đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm.

Do vậy, Điều 71 dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã sửa đổi theo hướng quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu hằng tháng.

"Quy định này nhằm tạo cơ hội cho một số nhóm đối tượng bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội muộn (45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc tham gia không liên tục, hoặc làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội cũng có cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng và được bảo đảm bảo hiểm y tế", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung lý giải.

Đồng thời, quy định này cũng góp phần giảm số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần do đủ điều kiện hưởng lương hưu. Đối với người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội dài hơn thì vẫn được hưởng lương hưu với tỷ lệ hưởng lương hưu cao hơn, không thay đổi so với quy định hiện hành.

Quang cảnh phiên họp.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Xã hội và ý kiến tham gia thẩm tra của một số cơ quan của Quốc hội thấy rằng, quy định giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm như dự thảo luật là phù hợp với quan điểm, định hướng của Nghị quyết số 28.

Dù vậy, để có cơ sở vững chắc, đề nghị Chính phủ giải trình kỹ lưỡng, thuyết phục về việc thay đổi này liệu có ảnh hưởng đến nguyên tắc đóng - hưởng, chia sẻ của bảo hiểm xã hội, ảnh hưởng về kinh tế hoặc mức sàn an sinh xã hội tối thiểu, có tạo điều kiện cho người lao động nhiều lần “rút bảo hiểm một lần” không?

ANH PHƯƠNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.