Thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho biết, vẫn còn hiện tượng "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược", “trên nóng, dưới lạnh”. Hàng nghìn giấy phép con, hàng nghìn thủ tục vẫn tiếp tục được ban hành, gây cản trở cho người dân, doanh nghiệp.

 Ảnh minh họa: VGP

Đại biểu nêu ví dụ về việc người dân sửa chữa nhà và đi lên xã, phường xin chứng nhận không tranh chấp với ai "mà nhiều khi người dân phải mất phong bì mấy ông xã mới chứng nhận". Vì vậy, đại biểu cho rằng, việc thực thi thể chế cũng quan trọng không kém việc cải cách thể chế; đồng thời đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ trưởng, lãnh đạo tỉnh phải "vi hành" để xem cán bộ, công chức trong bộ máy hành chính đối xử với người dân, doanh nghiệp như thế nào. 

Ý kiến trên của đại biểu Quốc hội đã phản ánh rõ nét những gì doanh nghiệp và người dân phải đối mặt hằng ngày không chỉ là quy định mà là thái độ và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ thực thi công vụ. Bởi lẽ người dân và doanh nghiệp chỉ tiếp xúc trực tiếp với chính quyền cấp cơ sở, nơi họ cần giấy tờ, cần xin phép, cần được hỗ trợ. Thế nhưng, không ít cán bộ, công chức ở cấp cơ sở lại thể hiện sự thờ ơ, thậm chí né việc, sợ sai, dẫn đến tình trạng các chủ trương lớn chỉ “nóng” ở Trung ương, còn ở cơ sở lại “lạnh ngắt”.

Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2024 vừa được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố gần đây cũng cho thấy tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”-một nghịch lý đang tồn tại ở nhiều nơi, nhiều lĩnh vực làm suy yếu hiệu lực quản lý nhà nước, cản trở sự phát triển của đất nước.

Gần 37% doanh nghiệp cho biết vẫn phải trả chi phí không chính thức, tăng so với 33% năm 2023. Tỷ lệ doanh nghiệp phải "bôi trơn" khi thực hiện thủ tục kinh doanh có điều kiện lên tới 55%, thủ tục về đất đai khoảng 50%. Riêng với cán bộ thanh tra, kiểm tra, con số tăng vọt từ 16% lên 28% chỉ trong vòng một năm...

Công tác xây dựng thể chế được lãnh đạo Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm, có những chỉ đạo sát sao và nhận được sự ủng hộ rất lớn của người dân, cộng đồng doanh nghiệp. Các nghị quyết của Trung ương, chỉ đạo của Chính phủ, phát biểu của lãnh đạo cấp cao đều nhấn mạnh tinh thần đổi mới, cắt giảm thủ tục hành chính, chống tiêu cực trong bộ máy công quyền. Tuy nhiên, người dân, cộng đồng doanh nghiệp mong mỏi một cuộc cải cách thực thi sâu rộng và thực chất, làm sao để những chính sách đúng đắn từ Trung ương thực sự được thực hiện đến tận cơ sở.

Công cuộc cải cách thể chế không thể chỉ là sửa đổi, ban hành các quy định mà phải đồng thời là cuộc cải cách tư duy, hành vi và đạo đức công vụ. Những người trong bộ máy công vụ cần nhận thức rõ vai trò phục vụ, hành động minh bạch, đặt lợi ích người dân lên hàng đầu. Chúng ta cần không chỉ cải cách thể chế mà còn cần cải cách thực thi thể chế.

VŨ DUNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Xã hội xem các tin, bài liên quan.