Học sinh khác tiếp lời: “Con thấy như đang nhìn thấy những người lính năm xưa bước ra từ trang sách”. Câu nói giản dị ấy khiến tôi hiểu rằng, sức mạnh của văn chương đã chạm tới trái tim, khơi dậy tình yêu Tổ quốc ở các em một cách tự nhiên và sâu sắc.

Ảnh minh họa: qdnd.vn 

Trong chương trình Ngữ văn dành cho học sinh THPT, có nhiều tác phẩm không chỉ để ghi nhớ phục vụ kỳ thi, mà còn là hành trang tinh thần cho tuổi trẻ. Trong đó có những tác phẩm mang ý nghĩa khẳng định giá trị thiêng liêng về quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc, những giá trị mà mỗi học sinh hôm nay đều có thể thấy gần gũi trong khát vọng của chính mình. Có tác phẩm đưa các em học sinh về một thời lửa đạn, nơi mà những người trẻ sẵn sàng “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”. Có tác phẩm vừa gợi lại quá khứ hào hùng, vừa khắc sâu đạo lý thủy chung giữa nhân dân và cách mạng, giữa hậu phương và tiền tuyến... Những tác phẩm đó đã giúp các bạn trẻ hiểu rằng, lý tưởng sống không bao giờ tách rời trách nhiệm với đất nước. Điều đó cho thấy, văn chương đã khơi gợi ở người trẻ một góc nhìn sâu lắng, nhân văn về tình yêu Tổ quốc.

Tôi thường thấy ánh mắt học trò sáng lên khi học đến đoạn trữ tình trong những bài thơ ca ngợi quê hương, đất nước, hình ảnh cao đẹp của Bộ đội Cụ Hồ. Như vậy, các em đã nhận ra đất nước không ở đâu xa mà trong chính tiếng ru của bà, của mẹ, trong những điều bình dị nhất. Lòng yêu nước vì thế không phải khái niệm trừu tượng, mà bắt đầu từ việc trân trọng ngôn ngữ, gìn giữ văn hóa, sống tử tế trong đời thường. Và, hình ảnh người lính luôn gần gũi, thân thương!

Là một giáo viên trẻ, tôi cảm nhận rõ giới trẻ bây giờ có quá nhiều mối quan tâm, liên quan đến công nghệ, khởi nghiệp, hội nhập quốc tế... Nhưng đằng sau tất cả, các bạn trẻ vẫn khao khát được sống trọn vẹn và có ý nghĩa. Điều cần thiết là giúp các bạn trẻ nhận ra, từ một áng văn, một câu thơ, các em có thể soi chiếu những suy nghĩ, tâm tưởng của mình và tìm thấy lý tưởng sống. Các tác phẩm văn chương không chỉ là áng văn đọc để thưởng thức, giải trí, mà còn là lời nhắc nhở mỗi người trẻ hãy biết trân trọng giá trị của độc lập, tự do, hòa bình. Qua các tác phẩm văn học, mỗi người trẻ Việt Nam hãy học cách sống đẹp, sống dũng cảm, sống hết mình cho lý tưởng.

Tôi nghĩ rằng, giáo dục lòng yêu nước qua văn chương không cần những lời hô hào to tát. Chỉ cần để học sinh thực sự rung động, để các em thấy câu chuyện trong sách cũng là câu chuyện của chính mình. Khi ấy, lòng yêu nước không còn là khẩu hiệu, mà trở thành động lực để thế hệ trẻ học tập, sáng tạo, cống hiến. Văn chương lúc này là “ngọn lửa mềm” nuôi dưỡng tình yêu Tổ quốc. Khi mỗi người trẻ tìm thấy một phần lý tưởng của mình trong những trang thơ, trang văn, đất nước sẽ có một thế hệ trẻ mới vừa tự tin hội nhập, vừa bền bỉ giữ gìn bản sắc, sẵn sàng dâng hiến cho tương lai.

MAI PHƯƠNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Xã hội xem các tin, bài liên quan.