Theo các chuyên gia kinh tế, hiện nay, tình trạng tín dụng đen không chỉ dừng lại ở việc “chào hàng” qua điện thoại, tờ rơi… mà càng tinh vi hơn khi núp bóng dưới hình thức cho vay trực tuyến (online) qua app trên thiết bị điện tử thông minh. Nguy hiểm hơn, hình thức tín dụng đen này đang len lỏi vào đời sống của người lao động tại các khu công nghiệp, khu lưu trú đông công nhân. Khá nhiều app cho vay không cần thẩm định khách hàng mà bắt buộc khách hàng tải app, cho phép truy cập thông tin cá nhân, danh bạ điện thoại... Mới đây, cơ quan chức năng vừa triệt phá đừng dây cho vay nặng lãi qua app với lãi suất rất cao là cảnh báo lớn đến người dân. Các đối tượng này thành lập 3 app cho vay gồm: “cashvn”, “vaynhanhpro” và “ovay” đã tiếp cận gần 1 triệu người vay.

Nguyên nhân khiến cho tín dụng đen núp bóng cho vay online phát triển được trong xã hội là các đối tượng khai thác, lợi dụng tâm lý của người dân có nhu cầu vay tiền muốn được thủ tục nhanh, đơn giản, tiện lợi mọi lúc mọi nơi… Ngoài ra, có một số người dân do không tìm hiểu kỹ, không phân biệt được app vay tiền của các đơn vị chính thống được cấp phép và của các đối tượng cho vay nặng lãi.

Các chuyên gia kinh tế, tài chính khuyến cáo rằng, người vay cần tỉnh táo phân biệt rõ giữa app cho vay chính thống và app cho vay núp bóng tín dụng đen. Khuyến cáo của Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia chỉ rõ, khi sử dụng mạng xã hội hoặc nhận được các tin nhắn kèm đường link cài đặt ứng dụng có nội dung như: “Không cần thế chấp, lãi suất không đồng”, “Vay siêu tốc, nhận tiền sau 30 phút, lãi suất thấp, nhận tiền ngay”… thì người dân phải rất cảnh giác. Nhiều chuyên gia cũng mong muốn các ngân hàng, công ty tài chính có thể đẩy mạnh hoạt động cho vay tiêu dùng, hướng đến các gói vay nhỏ, phục vụ nhu cầu cấp bách trước mắt của người dân. Các tổ chức tài chính vi mô, quỹ tín dụng nhân dân với các cơ chế thông thoáng, áp dụng các công nghệ để người dân tiếp cận các gói vay ưu đãi được dễ dàng hơn.

leftcenterrightdel
Chỉ cần thao tác đơn giản trên internet, người dân sẽ thấy nhiều app cho vay tiền nhưng việc nhận biết app nào chính thống là thách thức lớn. 

Theo ông Kalidas Ghose, CEO Công ty Tài chính VPBank SMBC (FE CREDIT), để giảm rủi ro cho người dân khi vay tín dụng online, các tổ chức tín dụng phải liên tục nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng an toàn cho người dân thông qua công nghệ, hỗ trợ người đi vay làm quen với quy trình và thủ tục vay tại các kênh tín dụng chính thống. Đồng thời, các công ty tài chính, tổ chức ngân hàng phải đồng hành với người vay để bảo đảm người vay có tài chính cho các khoản trả hàng tháng. Từ đó, tạo động lực cho người dân tham gia vay tiêu dùng một cách lành mạnh.

Ở góc độ pháp luật, các chuyên gia mong muốn cơ quan chức năng liên quan cần chung tay đẩy mạnh các giải pháp hạn chế sự xuất hiện của các app cho vay tiền nặng lãi, tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm vi liên quan đến hoạt động tín dụng đen, triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng chính thức của người dân.

Tại địa bàn TP Hồ Chí Minh, theo Công an Thành phố, tính từ ngày 25-5-2021 đến ngày 24-5-2022 đã xảy ra 364 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng. Ngoài ra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an các quận, huyện và TP Thủ Đức đã tiếp nhận và xử lý hơn 1.200 tin báo liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong các phương thức thủ đoạn của đối tượng sử dụng, có dùng mạng xã hội, ứng dụng trên thiết bị điện tử thông minh…

Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó trưởng Phòng Tham mưu, Công an TP Hồ Chí Minh cho biết: Để ngăn chặn tình trạng tín dụng đen, lực lượng công an sẽ tiếp tục tham mưu chính quyền địa phương có kế hoạch khảo sát những hộ nghèo có nhu cầu vay vốn, đơn giản hóa thủ tục cho vay để người dân có thể tiếp cận các nguồn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội hoặc thành lập các quỹ cho vay hỗ trợ người nghèo của từng xã, phường, thị trấn gắn với chính sách giải quyết việc làm cho người lao động. Đồng thời, thực hiện tốt công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố liên quan hoạt động tín dụng đen.

KHÁNH GIANG